"Khổng Minh giết Quan Vũ": Những khảo cứu lịch sử (Phần I)

Thảo luận trong 'Những game Tam Quốc Chí khác' bắt đầu bởi dragonmars, 18/4/09.

  1. dragonmars

    dragonmars Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    9/3/05
    Bài viết:
    218
    Mình thấy mọi người rất thích truyện TQ nhỉ vậy mình sẽ lần lượt post những bài viết mà mình cho là khá sâu sắc lên nhé

    Thân làm quân sư mà không tận lực, lỗi ở Khổng Minh trước nhất!

    Điểm chủ yếu tạo nên phản ứng của các học giả là, Quan Vũ trước khi tấn công Tương Phàn, bắt Vu Cấm, chém Bàng Đức, vây khốn Tào Nhân ở Phàn Thành, về mặt quân sự mọi mặt đều là thắng lợi, Gia Cát Lượng không nhất thiết phải phái viện binh Thục đến cứu viện. Sau đó, Vũ mất Kinh Châu, chạy tới Mạch Thành, thời gian rất ngắn, Gia Cát Lượng không thể biết được cũng không thể tăng cường viện binh. Bề ngoài, đây có thể là một lý do rất đầy đủ nhưng nếu căn cứ vào sự thật lịch sử, thêm sự khảo đính cẩn thận, vẫn còn những tồn nghi lớn.

    Tôi cho rằng, Quan Vũ quân ít mà Bắc phạt, tấn công Tương Phàn là một sai lầm nghiêm trọng về mặt chiến lược. Bất cứ ai đọc qua Tam Quốc đều biết, quyết sách của Gia Cát Lượng tại Long trung đối (cuộc đối thoại ở Long Trung) là đợi thiên hạ có biến, Ích Châu và Kinh Châu hai quân cùng lúc phạt Ngụy, một tấn công Uyển Lạc, một tấn công Trường An, khiến Tào Ngụy đầu cuối không thể tiếp ứng cho nhau. Việc Quan Vũ cầm đầu quân Kinh Châu, thực chất chỉ đóng vai trò yểm trợ và phối hợp với quân tại Thục Hán. Nhưng khi quân Thục Hán không có manh động nào, Quan Vũ lại dùng quân yểm trợ đơn độc tổ chức một cuộc tấn công rất quy mô Tào Ngụy thì rõ ràng là một sự mạo hiểm rất lớn.
    Hơn nữa, khi đó, mối quan hệ giữa hai nhà Tôn Lưu đã có những dấu hiệu bị rạn nứt. Không còn giống như năm Kiến An thứ 19, khi Tào Tháo tấn công Hán Trung, Lưu Bị và Tông Quyền vì tranh đoạt Kinh Châu tựa hồ đã nói đến vũ lực nhưng vẫn nhẫn nhịn mà gặp mặt. Quan Vũ xuất binh tấn công Tương Phàn, Kinh Châu đương nhiên bị bỏ trống. Trong tình huống đó, đương nhiên phải phòng bị Tôn Quyền từ phía sau, thừa cơ đánh úp Kinh Châu. Gia Cát Lượng cả một đời dụng binh cẩn trọng, lại mười phần coi trọng tình trạng của liên minh Tôn Lưu, lẽ nào lại coi nhẹ chuyện đó?

    Quan Vũ tuy thống soái quân ở Kinh Châu, nhưng không có lệnh của Lưu Bị, Quan Vũ tuyệt không dám tùy tiện xuất binh. Gia Cát Lượng biết rõ điều kiện để Quan Vũ tấn công Ngụy chưa chín muồi, lại càng đi ngược lại sách lược của bản thân đã đề ra ở Long Trung đối, vậy tại sao lại không tận lực thực hiện trách nhiệm của một quân sư, nỗ lực can gián. Đây là nghi điểm thứ nhất.


    Thấy chết không cứu, Gia Cát Lượng “tiễn” Quan Vũ lên đoạn đầu đài

    Cuộc chiến Tương Thành ngay từ khi bắt đầu, phía Tào Tháo đã rất coi trọng. Thân tại Lạc Dương, song Tào Tháo ngày đêm cùng Tư Mã Ý, Lưu Diệp, Tương Tề, Hoàn Giai,… rất nhiều mưu sĩ phân tích chiến sự, thảo luận sách lược. Tào Tháo còn không ngừng điều động các đội quan tinh nhuệ, tướng tài bổ sung lực lượng cho Phàn Thành. Người viết khảo chứng sử liệu, phát hiện rằng, Tào Tháo trước sau phái rất nhiều quân tăng viện đến Phàn Thành.

    Tam Quốc chí – Quan Vũ truyện, viết: “Kiến An, năm thứ 24, Tiên chủ làm Hán Trung Vương, lập Vũ làm Tiền tướng quân. Năm đó, Vũ dẫn quân tấn công Tào Nhân ở Phàn Thành. Tào công (Tào Tháo) phái Vu Cấm dẫn quân tiếp viện Tào Nhân”. Tam Quốc chí – Từ Hoảng truyện có chép: “Lại sai Hoảng (Từ Hoảng) giúp Tào Nhân chống Quan Vũ. Quan Vũ vây Tào Nhân ở Phàn Thành, cũng vây tướng quân Lã Thường ở Tương Dương. Tướng của Hoảng đa phần mới còn trẻ khó mà đối địch với Vũ được, vì thế trước khi tớ Dương Lăng đã bị thuần phục. Thái tổ lại phái Từ Thương, Lã Kiến giúp đỡ Hoảng. Trước sau Thái Tổ phái Ân Thự, Chu Thiện, mười hai tiểu đoàn đến giúp Hoảng”. Tam Quốc chí – Trương Liêu truyện cũng chép: “Quan Vũ vây Tào Nhân ở Phàn Thành, Ngụy vương ra lệnh cho Liêu (Trương Liêu) và chư tướng tới cứu Nhân”…

    Từ sử liệu có thể thấy để giải vây Phàn Thành, Tào Tháo đã phái đi năm tốp cứu viện: Một là Vu Cấm, Bàng Đức dẫn 7 quân đoàn, tốp thứ hai là tinh binh của Từ Hoảng, tốp thứ ba là quân của Từ Thương, Lã Kiến, bốn là mười hai tiểu đoàn của Ân Thư, Chu Thiện. Năm là con át chủ bài tinh nhuệ nhất dướ trướng của Tào Tháo, người từng đối chọi với quân của Tôn Quyền ở Hợp Phì: quân đội của Trương Liêu. Đến như vậy mà Tào Tháo vẫn chưa yên tâm, còn tự mình thống xuất hơn 10 vạn tinh binh đóng ở Ma Bi, cách không xa Tương Phàn, đề phòng có lúc phải tăng viện cho Tương Phàn. Từ đó có thể thấy, để đối phó với chiến dịch của Quan Vũ, phía Tào Ngụy đã thực hiện cuộc tổng động viên trên toàn quốc.

    Ngược lại, phía Thục Hán lại không hề có bất cứ một hành động nào, không có bất cứ một sự sắp xếp quân sự nào. Theo Tam Quốc chi – Cam Ninh truyện có ghi: “Dưới cờ Vũ có 3 vạn người”. Quan Vũ có ba vạn nhân mã, thì hơn một nữa đã phải để lại phòng thủ cứ địa Kinh Châu, lại muốn đánh chiếm căn cứ quan trọng của Tào Ngụy là Tương Phàn, thật chẳng khác gì châu chấu đá xe. Do Quan Vũ binh nhỏ tướng ít, nên ngay cả tháng 8, “nước sông Hán Thủy dâng cao, Phàn Thành thấp hơn mặt nước 5 - 6 trượng”, cũng không thể chiếm được Phàn Thành. Đến khi quân tướng các lộ của Tào Tháo tập trung ở Phàn Thành thì quân của Quan Vũ đã rơi vào hoàn cảnh cực kì xấu.

    Cũng có người nói rằng, Gia Cát Lượng đâu phải thần nhân, khó mà dự liệu được chuyện Lã Mông tập kích Kinh Châu, cho nên mới không phái viện binh cho Quan Vũ. Kỳ thực, ngay cả khi Tôn Ngô không bội minh ước với Vũ thì Vũ cũng khó mà dùng đội quân yểm trợ này để chiếm Tương Phàn. Mà khi Tào Tháo phái Từ Hoảng đến yểm trợ Tào Nhân tấn công Quan Vũ, thì Quan Vũ đã lâm vào nguy cơ thất bại rồi. Sử chép: “Quan vũ đáp thuyền đến thành, lập vòng vây trùng trùng, bên trong và bên ngoài (thành) bị cắt đứt” (Tư trị thông giám, quyển 68, Hồ Tam Tiêu chú). Nhưng đại tướng Từ Hoảng của Tào Ngụy dựa vào ưu thế về binh lực mà phá vòng vây của Quan Vũ. Sử chép: “Quan Vũ thấy sắp hỏng, tự mình dẫn 5 ngàn binh mã xuất chiến. Hoảng tấn công, Vũ thoái lui, Hoảng bèn đuổi theo và vây lại. Quân Quan Vũ kẻ bỏ chạy, kẻ nhảy xuống Miến Thủy mà chết” (Tam Quốc chí – quyển 17 – Từ Hoảng truyện).

    Quân của Quan Vũ thương vong nặng nề, chỉ có thể bỏ Tương Phàn mà chạy về phía Nam. Chỉ vì Tào Tháo muốn làm ngư ông đắc lợi, mới dừng việc truy bức tàn quân của Quan Vũ. Hồ Tam Tiêu bình luận rằng: “Khiến lã Mông không dám tập kích Giang Lăng, Vũ cũng không dám phá Tháo. Tháo mượn tay Mông để mình làm ngư ông đắc lợi”. Vương Phu Chi cũng chỉ ra rằng: “Lật Vũ cũng là nằm ngoài cái ý của Mông, nhưng mà không có sự quấy nhiễu của Mông, Vũ có thể thoát khỏi cái chết hay sao? Vây Tào Nhân thì dư sức, nhưng đối địch Tháo, Vũ vẫn còn có chỗ bất túc vậy” (Vương Phu Chi, Độc thông giám luận, quyển 10).

    Chiến dịch Tương Phàn liên quan đến đại kế phạt Ngụy của Thục Hán, Gia Cát Lượng vốn lấy “phục hưng nhà Hán” làm trách nhiệm của mình, sao có thể không quan tâm nhất cử nhất động của chiến dịch này? Lượng cũng từng trấn thủ Kinh Châu nhiều năm, đối với trang bị, binh lực quân sự của Kinh Châu, càng nắm rõ như lòng bàn tay, vì sao khi Tào Ngụy gần như xuất toàn lực, tình thế quân sự nghiêm trọng như vậy mà không có mảy may quan tâm? Quân chủ lực của Thục Hán tại Ích Châu không thể rút ra một đoàn để tăng viện Kinh Châu? Sao lại để đám quân nhỏ bé của Quan Vũ đơn độc chống lại hơn 10 vạn tinh binh của Tào Ngụy. Điều này thật cũng khó mà lý giải được.

    Cũng có người cho rằng, vì Quan Vũ quá cuồng ngạo khinh địch nên mới mắc mưu của Lã Mông, Lục Tốn, đã đem toàn bộ số quân phòng bị ở Kinh Châu tấn công Phàn Thành, để hậu phương trống rỗng, tạo cơ hội cho Tôn Quyền tập kích. Kỳ thực điểm này cũng cần phải phân tích cho rõ ràng. Quan Vũ điều binh trấn thủ Giang Lăng tăng viện cho Tương Phàn, cố nhiên là đã không đánh giá hết khả năng tập kích của quân Đông Ngô, nhưng nếu như không phải vì binh lực không đủ, Phàn Thành tấn công lâu mà vẫn chưa khuất phục được, Quan Vũ hà tất phải “liền hô Lưu Phong, Mạnh Đạt, phát binh tương trợ”? Nếu như lúc này quân ở Thành Đô hoặc Hán Trung có thể kịp thời đến, Quan Vũ hà tất phải dùng đến những lão binh trông giữ thành ở Giang Lăng. Quan Vũ nam chinh bắc chiến đã nhiều năm, tuy không thể nói là bậc túc trí đa mưu nhưng cũng không phải là kẻ dũng phu, sao có thể nghĩ không đến những điều như vậy. Ông ta phải dùng đến hạ sách đó, e rằng có điều khó nói là đã chắc chắn ở Thục không sẽ không phát binh tương trợ.

    Hy Văn (Vietimes) dịch từ China.com
     
  2. sonnguyen0710

    sonnguyen0710 Youtube Master Race

    Tham gia ngày:
    26/2/07
    Bài viết:
    69
    Nơi ở:
    HCM, Gò Vấp
    Chóng mặt quá anh ơi :-o tuy nhiên, việc KM sai Vũ đi đánh Phàn Thành có gì đó không ổn thật, tuy xét trên chiến lược : Đông hòa Tôn, Bắc cự Tào, nhưng xem lại mấy ý sau :
    1. Quan Vũ đóng trọng binh tại K Châu, 2 mặt thọ địch, mà rời K Châu đánh Phàn Thành là vào sâu đất giặc đóng trọng binh của Tào Nhân, phía sau không có chi viện >>> điều tối kị ...
    2. Các bộ tướng và mưu sĩ của Vũ có thật đáng tinh tưởng không, ngoại trừ Châu Thương & Quan Bình lúc nào cũng túc trực, chỉ họa may có Liêu Hóa là có tí máu mặt trong đám khăn vàng :-o còn mưu sĩ chỉ có Vương Phủ là sáng suốt, Triệu Lũy có lòng trung, ngoài ra 2 cu Phó Sĩ Nhân và My Phương thì ai cũng biết tài :( với lực lượng thế mà bảo Vũ đem quân bắc phạt quả là điều tối kị ...
    Tuy nhiên, KM cũng có lý khi nói với Bị : " Sai Vũ chiếm Phàn Thành để làm Tào vỡ mật mà không dám tiến quân, Quyền thấy hãi mà giữ vững liên minh " sau phải lùi về bảo vệ K Châu, có lẽ đây chỉ là đòn dằn mặt, chự " CỰ " trong " Đông hòa Tôn Quyền, Bắc cự Tào Tháo " bất quá chỉ có thế ...
    Vũ bại vì đâu, cùng nhau xem xét tiếp :
    1. Phá Phàn Thanh, chém Bàng Đức, bắt Vu cấm, ấy thế không nghĩ đến hậu phương quân bị và nhân lực đang thiếu, lại cố cầm cự với Từ Hoảng ở Miên Thủy - cái hay của người cầm quân là tiến lui tùy biến, Vũ đã quá coi trọng Danh Xưng " Vô Địch Thần Tướng " chăng ... lỗi của ai đây, KM chăng ???
    2. Đem cả hậu phương và yết hậu của Kinh Châu giao cho PSN và MP, bỏ qua lời tấu của Vương Phủ về 02 người này, có quá tự phụ chăng :| cả KM dùng người như Mã Tốc còn thua huống gì 02 thằng nông dân PSN & MP này ... lỗi của ai đây, KM chăng ???
    ------------
    Chuyện gì cũng thế, có nhân, có quả ... bản thân mình làm ra mình gánh lấy ... tiếc thay cả một đời Quan Công Thánh Võ, anh minh là thế, thần dũng là thế, chỉ vì một phút sơ suất mà mất uy phong cả 01 đời chinh chiến ... âu số người cũng là thế =((=((=((
     
  3. Lione

    Lione Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    22/9/04
    Bài viết:
    270
    1. Phá Phàn Thanh, chém Bàng Đức, bắt Vu cấm, ấy thế không nghĩ đến hậu phương quân bị và nhân lực đang thiếu, lại cố cầm cự với Từ Hoảng ở Miên Thủy - cái hay của người cầm quân là tiến lui tùy biến, Vũ đã quá coi trọng Danh Xưng " Vô Địch Thần Tướng " chăng ... lỗi của ai đây, KM chăng ???
    2. Đem cả hậu phương và yết hậu của Kinh Châu giao cho PSN và MP, bỏ qua lời tấu của Vương Phủ về 02 người này, có quá tự phụ chăng cả KM dùng người như Mã Tốc còn thua huống gì 02 thằng nông dân PSN & MP này ... lỗi của ai đây, KM chăng ???

    PHẢN BIỆN HAY! NGHE CŨNG CÓ LÝ RA PHẾT :)
     
  4. kily2121983

    kily2121983 Youtube Master Race

    Tham gia ngày:
    11/4/09
    Bài viết:
    54
    Nơi ở:
    TP.HCM
    Nhìn mà chẵng mún đọc,bên Trung Quốc thì cũng có mấy thằng tào lao vik nhảm :)) :))Còn về chiến dịch Phàn Thành thì Thọ đình Hầu đánh quá ẹ,cầm khoảng 10 vạn binh thủy bộ mà đánh không hạ nổi Tào Ren,Thọ Hầu đâu giỏi công thành,chỉ có tài đứng ngoài chửi đổng,dụ đối phương đuổi theo rồi dùng đà đao mà chém :)) :))
     
  5. ๑۩۞۩๑†๑۩۞۩๑

    ๑۩۞۩๑†๑۩۞۩๑ Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    17/4/09
    Bài viết:
    230
    Nơi ở:
    ஐ๑۩۞۩๑ஐ
    Theo cách đó thì trong Tam Quốc cũng không ít người giả thua chạy rồi quay lại chém. :|
     
  6. vongtronxanh

    vongtronxanh Donkey Kong

    Tham gia ngày:
    6/7/08
    Bài viết:
    300


    Tui thấy cái này đúng là KM muốn đua QV vào chỗ chết ,ai cũng biết KM hành động lúc nào cũng cẩn thận,khi làm việc gì cũng dự trù đến tình huống xấu nhất và luôn có kế sách phòng bị cho tình huống xấu đó.Thì lẽ nào với tính cách kiêu ngạo của QV ông ta lại ko biết.
    Giả sử nếu KM muốn cứu QV thì ông ta có thể tâu với LB cử 1 đạo quân ngày đêm tức tốc đến KC để chi viện,hoặc nếu ko thể thì ông ta cũng có thể nói với LB lệnh cho Lưu Phong,Mạnh Đạt xuất quân chi viện truớc(tui nghĩ 2 thằng đó khi có lenh từ LB làm dám làm phản).
    Với việc KC là tuyến phòng thủ phía sau của Thục mà KM ko biết tin tức về nới đó cũng lạ.
     
  7. Exciters

    Exciters Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    5/4/09
    Bài viết:
    193
    Nơi ở:
    BigBang
    Cũng phải xem lại lúc đó tiếng nói của KM với Lưu Bị như thế nào,có phải đang được trọng dụng không.Người quyết định lúc này là Lưu Bị đâu phải KM.Gia Cát Khổng Minh đâu vào đây tự minh oan đi:))
     
  8. phucvodoi

    phucvodoi Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    23/9/07
    Bài viết:
    230
    Nơi ở:
    Where is the love ?
    KM thuộc loại lẻo mép đá xoáy , đến đông ngô còn bị hắn múa mép qua mặt huống hồ phe Lưu dệt chiếu bị KM tóm gáy từ bé , đúng là KM gian xảo :-o
     
  9. Fireemblem&me

    Fireemblem&me Dragon Quest

    Tham gia ngày:
    22/3/07
    Bài viết:
    1,424
    Nơi ở:
    HCM
    không nên nói thế, chỉ nên bình luận thôi, sai hay đúng là tốt nhất
    lý do gì họ được mọi người khen do tác phẩm hả, không hẳn họ có đền thờ từ hồi đó mà, với lại tác phẩm muốn lưu truyền thì phải có ý sát thật, => từ lời kể của người dân và 1 số sách sử còn đọng lại

    nói chung để lại tiếng thơm => tốt hay ko tốt => tiếng xấu
    còn bình luận chỉ là để làm rõ hơn thôi
    tác phẩm do tác giả viết, mà tác giả chắc gì viết đúng
    thế nên GCL vẫn giỏi
    và có thể GCL giết QV
    nhưng người đời vẫn khen :>

    còn theo tác phẩm GCL có vẻ hơi độc đoán ./.
     
  10. kily2121983

    kily2121983 Youtube Master Race

    Tham gia ngày:
    11/4/09
    Bài viết:
    54
    Nơi ở:
    TP.HCM
    GCL thông đồng với anh Gia Cát Cẩn âm mưa chiếm Kinh Châu làm của riêng,Quan Vũ biết chuyện nhưng không nghe lời Cẩn bị giết bịt miệng:D.Tiếc là thằng cháu Gia Cát Khác không biết điều,tiêu xài hoang phí,an chơi bị giang hồ đâm chết.Đứa con Chiêm thì đua xe bị sụp hố ga:(,thật là thê thảm
     
  11. Fireemblem&me

    Fireemblem&me Dragon Quest

    Tham gia ngày:
    22/3/07
    Bài viết:
    1,424
    Nơi ở:
    HCM
    :-o:-o:-o:-o:-o
    :)):)):)):)):)):))
    =))=))=))=))=))=))
    :((:((:((:((:((:((:(((cười đến phát khóc)

    Bác nghĩ đâu ra cốt truyện hay thế, bác La mà sống lại chắc lại tìm đường trở lại nơi 9 suối thôi
     
  12. senlong2

    senlong2 Donkey Kong

    Tham gia ngày:
    17/12/04
    Bài viết:
    489
    Nơi ở:
    Đâu
    Bạn ko cần phải lăn lộn ra cười thế đâu
    Cái mặt cười dùng nhiều trông phản cảm lắm
     
  13. Fireemblem&me

    Fireemblem&me Dragon Quest

    Tham gia ngày:
    22/3/07
    Bài viết:
    1,424
    Nơi ở:
    HCM
    hức, hức
    giờ box này sôi động và nhiều bài hay không kém HVD xưa kia
     
  14. Titan42

    Titan42 Mario & Luigi

    Tham gia ngày:
    15/5/08
    Bài viết:
    744
    Nơi ở:
    Da Nang, Vietnam
    Thằng này nên nghĩ thảo luận đi thì hơn, Gia Cát Cẩn chết vì già chứ hok phải chết vì bị giết nhá, còn thằng Gia Cát Khác mới gọi là bị giết kìa :-w
     
  15. Exciters

    Exciters Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    5/4/09
    Bài viết:
    193
    Nơi ở:
    BigBang
    Đọc lại 10 lần đoạn trên rồi xin lỗi người ta đi =))
     
  16. kily2121983

    kily2121983 Youtube Master Race

    Tham gia ngày:
    11/4/09
    Bài viết:
    54
    Nơi ở:
    TP.HCM
    Hà hà,thời quả nhân còn chinh chiến ở HVĐ thì bọn dư đảng matday này chỉ cần 1 đao là đã rơi đầu hoặc khoan dung hơn là cho đi cải tạo cả :)):)):))Nhưng nay thời thế cũng đã khác xưa,cũng không nên ôm khư khư những cái đã qua,quả nhân mở lượng hải hà,...không trách cứ.Nghe xong các chúng thần thầm khen lòng nhân đức của quả nhân,riêng tên matday thì trong lòng hổ thẹn xá 3 cái rồi lui ra đi thẳng :)) :)) :))
     
  17. dragonmars

    dragonmars Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    9/3/05
    Bài viết:
    218
    pó tay toàn tập 2pic lập nên toàn bàn luận vớ vẩn :|
    thôi từ nay về sau cạch đến già bàn luận ở 2pic này nưa :|
     
  18. Exciters

    Exciters Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    5/4/09
    Bài viết:
    193
    Nơi ở:
    BigBang
    Vì cậu chỉ copy rồi paste qua mà không nêu chính kiến của mình thì đòi hỏi mọi người tranh luận nghiêm túc sao được?.:>
     
  19. Titan42

    Titan42 Mario & Luigi

    Tham gia ngày:
    15/5/08
    Bài viết:
    744
    Nơi ở:
    Da Nang, Vietnam
    :-/ thế thì cầm quyển TQDN về mà xem đi, nhức nóc quá.......
     
  20. Exciters

    Exciters Mr & Ms Pac-Man

    Tham gia ngày:
    5/4/09
    Bài viết:
    193
    Nơi ở:
    BigBang
    Cậu Titan42 không những hay viết sai chính tả mà còn có vấn đề đọc & hiểu thật sao?
    Đọc đoạn trên ai cũng hiểu là Quan Vũ bị giết chứ ko phải Gia Cát Cẩn:)).Gia Cát Khác bị giang hồ đâm chết chứ ko phải đâm chết giang hồ=)) .Đọc ko hiểu mà cứ thích xoắn người khác là sao? :-?
     

Chia sẻ trang này