Vì sao trẻ em Nhật giỏi như vậy?

Tận mắt chứng kiến về giáo dục mầm non Nhật Bản, tôi không khó hiểu lắm khi thấy đất nước mặt trời mọc này lại đầy những con người phi thường, dù trong chiến tranh, trong phát triển kinh tế, hay cả trong những thảm họa thiên tai khủng khiếp như động đất, sóng thần, họ vẫn thể hiện một tinh thần vô cùng Nhật Bản.

Bằng cách nào mà họ lại có thể dạy trẻ em làm được những điều tuyệt vời đến như vậy? Để làm sáng tỏ vấn đề này, tôi đã có những buổi thảo luận và trao đổi trực tiếp với cô hiệu trưởng cùng các cô giáo trong trường.

Nếu bé tự mày mò và phát hiện ra rằng màu xanh da trời trộn với màu vàng sẽ thành màu xanh lá cây, bé sẽ nhớ rất lâu.​

Chơi để học và học qua chơi

Cô giáo chủ nhiệm lớp Usagi-gumi giải thích với tôi, quan điểm cơ bản của giáo dục Nhật Bản là: “Tạo điều kiện tối đa để trẻ tự trải nghiệm và khám phá”. Cách tiếp nhận kiến thức của trẻ không giống như người lớn.

Người trưởng thành có học bằng cách đọc sách, hoặc nghe người khác giảng giải lại là có thể hiểu và nắm vững vấn đề, còn trẻ em thì không học như vậy. Trẻ không khám phá thế giới bằng sách vở, mà bằng chính những điều các em trải qua.

Trẻ có thể học thuộc lòng “hạt nẩy mầm thành chồi, chồi lớn thành cây, cây ra nụ, nụ nở thành hoa...”, nhưng chỉ là học thuộc lòng thôi, chứ không phải thật sự hiểu.

“Nếu bé tự mày mò và phát hiện ra rằng màu xanh da trời trộn với màu vàng sẽ thành màu xanh lá cây, bé sẽ nhớ rất lâu” – cô chia sẻ.

Vì vậy, các cô luôn cố gắng nói ít nhất có thể, và tạo điều kiện cho các bé tự trải nghiệm. Một đứa trẻ tự mình khám phá ra rằng gõ 2 thanh kim loại vào nhau sẽ phát ra tiếng động, dù đó là điều ai cũng biết cả rồi nhưng với trẻ thì sự kiện đó cũng giống hệt như Edison phát minh ra bóng đèn vậy. Trẻ sẽ học được rất nhiều từ đó.

Bé thu hoạch khoai.​

5 mục tiêu của trường mầm non

Theo cô hiệu trưởng, một trong những điều rất quan trọng một trường mầm non cần làm được, đó là tạo ra một môi trường đủ phong phú cho trẻ trải nghiệm, từ cỏ cây, hoa lá, bãi cát, sân chơi, các trò chơi dân gian, đồ thủ công, màu vẽ... Những hoạt động vui chơi hàng ngày, cũng chính là những lớp học về thế giới bên ngoài dành cho trẻ.

Môi trường mà các trường mầm non Nhật Bản tạo ra không chỉ là “môi trường” về cơ sở vật chất, mà còn là môi trường tương tác giữa trẻ em với trẻ em, và giữa trẻ em với các cô giáo.

Các bé được khuyến khích chơi cùng nhau, khi thấy có bé nào chơi một mình thì các cô giáo sẽ ra hỏi chuyện và tìm cách giúp bé hòa nhập vào một nhóm nào đó.

Khi giữa các bé có xích mích – chuyện không thể tránh khỏi khi trẻ em chơi với nhau, đây cũng là lúc các cô giáo sẽ ra tay, nhưng không phải làm trọng tài phân xử “đúng-sai”, không có ai đúng, không có ai sai, cả hai phía đều phải nhìn lại xem mình đã có lỗi gì và xin lỗi bạn, sau đó ra dấu làm hòa.

Mới ít phút trước còn giận dỗi nhau là thế, vậy mà chỉ ít phút sau các bé đã nắm tay nhau, cười thật tươi và tiếp tục cùng nhau khám phá thế giới.

Không chỉ có vậy, nhà trường còn tổ chức rất nhiều các hoạt động tập thể, để các bé có cơ hội chơi đùa với nhau, hoặc cùng nhau nỗ lực, cố gắng vượt qua một thử thách trong trò chơi. Một tuần trung bình có từ 2-3 hoạt động như vậy.

Tôi nhận ra rằng, trẻ em Nhật Bản được học cách ứng xử, đối nhân xử thế ngay từ khi các bé học trong trường mẫu giáo. Những chuẩn mực ứng xử, chuẩn mực đạo đức, văn hóa của dân tộc được các cô giáo khéo léo truyền cho trẻ từng chút một thông qua các hoạt động hàng ngày.

Các trường mầm non Nhật Bản luôn cố gắng tạo cho trẻ môi trường tốt nhất để đạt được 5 mục tiêu chính sau: Trẻ có tâm hồn phong phú; trẻ khỏe mạnh; trẻ hòa nhập và có nhiều bạn thân; trẻ chịu khó suy nghĩ; trẻ luôn cố gắng và nỗ lực.

Hãy để bé tự làm

Khi tôi kể rằng trẻ em Việt Nam dù học cấp I rồi nhưng vẫn còn nhiều bé được bố mẹ hoặc cô giáo xúc cho ăn, mặc quần áo hộ, lần này đến lượt cô hiệu trưởng tròn mắt ngạc nhiên.

Cô hiệu trưởng giải thích rằng, trẻ em khi mới bắt đầu tập làm một việc gì đó thì không thể làm tốt ngay được, không chỉ trẻ em Việt Nam mà trẻ em Nhật Bản cũng như vậy. Như việc mặc áo, lúc đầu các bé mặc rất chậm, xỏ nhầm tay, cài nhầm khuy suốt, nhưng rồi cứ làm nhiều thì các bé dần biết cách làm, làm nhanh hơn và chính xác hơn.

Hoặc đôi khi các bé đánh đổ những hạt đỗ, hạt vừng (dùng để chơi) vương vãi khắp lớp học, để dọn những thứ này đòi hỏi phải có sự khéo léo trong việc sử dụng chổi, nên bình thường dù các bé có quét đi quét lại vài lần cũng không sạch được. Và bao giờ sau khi các bé ra về hết, các cô giáo cũng phải dọn dẹp và sắp xếp lại lớp học một lần nữa.

“Nhưng chúng tôi vẫn cho các bé làm, làm không phải để dọn sạch lớp, làm là để rèn thói quen sạch sẽ, rèn tính cách tự giác cho trẻ.” – cô hiệu trưởng chia sẻ.

Một lớp học mẫu giáo công lập của Nhật Bản có thể lên tới 30 trẻ, nhưng chỉ có duy nhất một cô giáo. Nhưng tôi chưa từng thấy các cô giáo phải gào lên hay gồng mình để quản các bé, bởi vì các bé rất tự giác.

Bé mầm non học nấu ăn.​

Bố mẹ đóng vai trò rất lớn

Trẻ em ở Nhật Bản chỉ đến trường từ 9h sáng đến 2h chiều, 5 buổi 1 tuần, tức là chỉ khoảng 25h/tuần, thời gian các bé ở bên gia đình nhiều hơn thời gian bé ở trường tới 7 lần. Chính vì vậy, bố mẹ đóng vai trò rất lớn trong sự phát triển và định hình tính cách của trẻ.

“Ở trường chúng tôi có thể dạy trẻ cố gắng tự lập, giữ gìn vệ sinh, chấp hành luật giao thông... nhưng khi về nhà nếu bố mẹ lại làm ngược lại thì tất cả những điều trên sẽ trở thành vô nghĩa.” – Cô hiệu trưởng nói.

Dù các cô giáo có nỗ lực đến mấy để dạy trẻ đi đúng luật giao thông, nhưng khi đưa trẻ đi chơi bố mẹ lại vượt đèn đỏ thì trẻ cũng sẽ không chấp hành luật giao thông. Hoặc trong việc dạy trẻ tự lập, ở lớp các cô giáo cố gắng rèn thói quen cho trẻ biết dọn dẹp khi thấy bừa bãi, nhưng về nhà bố mẹ lại làm hộ thì trẻ cũng không hình thành được ý thức tự giác.

Để việc nuôi dạy trẻ đạt hiệu quả tốt hơn từ phía gia đình, các cô giáo thường xuyên có các buổi trao đổi và chia sẻ với phụ huynh về cách nuôi dạy con.

Các ông bố bà mẹ người Nhật cũng rất “nghe lời” cô giáo: “Về kinh tế hay kế toán thì tôi rất tự tin, nhưng về việc nuôi dạy trẻ thì tôi lại chẳng biết gì, nên tôi luôn cố gắng làm theo hướng dẫn của các cô giáo – những người có chuyên môn về việc này” - một người mẹ cho biết.

Bài và ảnh: Quách Đức Anh (Tokyo, Nhật Bản)

Nguồn: http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/61370/vi-sao-tre-em-nhat-gioi-nhu-vay-.html

P/S: Những bài viết khác của cùng một tác giả này:
Dạy trẻ kiểu Nhật, những chuyện đáng nhớ
Những bài học mẫu giáo của người Nhật

 

tự dưng nhớ tới lớp học người lớn
shaved và đội nón màu vàng + đeo cặp
ôi ôi
các idol của a

 

Nền mống của đất nước lúc nào cũng là giáo dục mà ở điểm này thì Nhật wá OK rồi , còn VN thì Okay

 

Ở VN được đào tạo thể lực từ bé cơ, bằng chứng là các bé cấp 1 đã vác cái balo to đùng đi học

 

Nghe nói là ở Jap nó kô chiều con nít. Còn bé đã tự lo cả. Đi học thì nó bệnh tự biết mặc áo ấm, tự lấy giấy lau mũi,...
Còn ở mấy xứ khác, nhất là TQ và VN, còn mà hắt hơi phát là bê đi bệnh viện
Thành thử có mấy bà mẹ TQ cho con đi mẫu giáo ở Jap bị mắng vốn hoài. Là làm sai phương pháp của nó.

 

Hồi bé mẫu giáo mình đã tự đi bộ từ nhà tới trường
Mưa thì tự xách dép mà đi bây h trẻ con hơi tý là xe đưa xe đón

 

nghĩ lại thì thấy hồi nhỏ mình cũng đc chiều nhiều quá thành ra cũng ỉ lại bố mẹ, may mà lớn lên cũng nhận ra hoàn cảnh gia đình mình nên cũng khôn ra đc.

 

hồi mẫu giáo cũng đi bộ tới trường, sáng thì có ba đưa đi, về thì tự về, mà thời bây giờ khác thời đó, thời giờ toàn lý thông chẳng có ai an tâm để con mình đi 1 mình đâu

 

Tạo đk tối đa phát triển tự mày mò sáng tạo. Thế mà tiếng Nhật lại là một trong những thứ tiếng mang tc học thuộc lòng nhiều nhất Nhật đúng là đất nước nhiều mâu thuẫn

 

Trẻ con giờ sướng nhể,chả bù cho mềnh

 

mấy con ranh cháu họ mình được bố mẹ chiều quá , cứ khóc ăn vạ là xong tất mọi việc theo ý bọn nó , đệt , thấy ghét
sau này con mình mà khóc thì cứ xây một cái phòng cách âm cho vào trong đấy ngồi khóc chán thì thôi

 

Mình ngày xưa học mẫu giáo, chỉ có ngày đầu là có người lớn dẫn đi để chỉ chỗ, lần sau cứ thế mà tự đi bộ nhé. Lên cấp 1 cũng vậy, tự đi học tự về !!

 

Nó cũng chiều nhưng mà có cứng có mềm , chứ ko như mấy bà mẹ VN hiện đại bây giờ , con cứ như cục vàng
Nhìn mấy đứa trẻ chơi bêu nắng ở công viên của Jap với ở VN khác hẳn nhau .

 

ngày xưa mình còn chẳng dc đi mẫu giáo mà vẫn vô lớp 1 lên hem biết mấy cái màu đó trọn vào nhau ra màu khác .............hix

 

[spoil]

​

Nếu so với cặp của học sinh Nhật thì...

​

[/spoil]

 

Giờ thấy các bé nhà mình làm rớt rác chạy lại nhặt có khi còn bị bố mẹ la =), các ông bố bà mẹ cứ khư khư nâng như nâng trứng, nó bày cũng dọn giúp thì hỏi sao lớn lên lại ko có ý thức

 

SEX nhiều thì sẽ thông minh chưa đọc báo à ?

 

các phụ huynh Việt cứ như Thím Ngọ thì phải biết

 

Ông Dac so sảnh thực tế với ảnh quảng cáo balo thế

1 cái nặng trĩu cả quai 1 cái thẳng thắn phẳng phiu thế kia thì sao đọ đc.

 

Nản nhất là cái vụ sợ nắng đấy
Chả hiểu sao thấy nắng là nó sợ như là sợ mưa đá ấy =]]
Cả ông thầy thể dục cũng thế, bảo nắng quá thôi các em núp vào đi. Lúc đấy khoảng 10h sáng, trời đẹp vãi mà....

Còn thôi khỏi nói chuyện trời mưa nhé

+1