[Chat-chit, tán gẫu]Thảo luận tùm lum về tam quốc

Em thấy thread bị lái xa chủ đề quá mà các vấn đề thảo luận cũng hay không nỡ kết thúc nên xin phép các bác cho em lập ra topic này để mọi người chém gió linh tinh các vấn đề còn dang dở, tránh nói sai chủ đề của các thread kia. :)


Chat chit, tán gẫu tại đây

 

Em xin phép bắt đầu trước, như ý em thì Gia Cát Lượng không dốt ở điểm này. Ông là người nắm giữ cán cân quyền lực nhà Thục, các yếu tố vật lực ông hoàn toàn rõ, vì thế nhà Thục mới đi một nước cờ sau khi Lưu Bị từ trần là nối lại liên minh với Đông Ngô, đóng của phát triển trong hai năm trời. Và trong hai năm này tài năng trị quốc của Khổng Minh được bộc lộ rõ ràng, nước Thục từ một nước bị tàn phá sau chiến tranh, suy yếu bởi cuộc trinh phạt thất bại của Lưu Bị dần dần trở thành nước có "kinh tế đứng đầu" trong ba nước. Sau này Khổng Minh còn tiến hành một lần án binh nữa để ổn định kinh tế rồi mới Bắc phạt lần cuối chứng tỏ ông cực kì quan tâm tới hậu phương
Hai nữa là cái chiến lược Khổng Minh thể hiện hoàn toàn không phải muốn nuốt ngay nhà Ngụy. ông đánh lần đầu là đánh vào Tây Lương, rất tiếc do Mã Tốc nông nổi vô tài nên chiến dịch thất bại. Vậy cái Khổng Minh muốn là đánh dần dần, trước chiếm Tây Lương làm bàn đạp rồi mới đánh dần ra Lạc Dương, Trường An, tuyệt đối không phải nuốt ngay nhà Ngụy.

 

Ha ha,thì cao hứng quá lâu lâu có người nói chuyện vui lên vào chém.Game và kiến thức đi đôi đường mà.không lo.

 

Tui cũng đồng ý vậy.Thực ra nếu bắc phạt thành công chiếm được các thành như Hán Trung,Trường An rồi cố găng giữ đất phát triển thì Lợi thế của Thục lại càng rõ ràng.Vốn Quan Trung là đất của nhà Tần.Mà Tần thì thủ quan trung rồi được thiên hạ đó.Đến ngay cả thời Lý Thế Dân cũng có câu nói Được Quan Trung là được cả thiên hạ đó thôi.

 

Cái kinh tế đứng đầu trong ba nước thì không rõ bạn lấy ở đâu ra, mình có đọc ở đâu đó là Gia Cát Lượng có nói với Lưu Thiền là nước Thục "dân nghèo, của đáng giá chỉ có gấm" (gấm Thục rất nổi tiếng), nên nói chung là Gia Cát Lượng chấn hưng Thục, chinh phục Vân Nam là có, nhưng để giàu có, mạnh hơn nước Ngụy đất rộng dân đông là hoàn toàn không có. Gia Cát Lượng dĩ nhiên là quan tâm đến hậu phương, nhưng ông quan tâm xong lại dùng cái hậu phương đó để tiến hành chiến tranh, tiêu đốt hết tiềm lực nước Thục trong 6 lần Bắc phạt, thì quan tâm cũng chẳng có ý nghĩa gì.

Dĩ nhiên Gia Cát Lượng là kẻ thông minh, cũng nhận thức được cán cân sức mạnh của Thục - Ngụy, nên đúng là ông ta có ý định phát triển về hướng Tây Lương để mở rộng thêm đất đai, nhưng rõ ràng sau 1 vài chiến dịch thất bại thì ông ta phải nhận ra được rằng chưa thể công đánh Tào Ngụy lúc đó, chí ít là cho đến khi ông ta còn sống, nước Ngụy chỉ 1 người như Quách Hoài cũng đã trấn thủ vùng Lũng Tây cực tốt, để thắng riêng Quách Hoài thôi ở Thục gần như đã không có ai, thì làm sao mà đánh được. Cố đánh cũng chỉ như Chiêm Thành cố đánh Đại Việt để đòi lại đất đã mất, để rồi mất cả nước, điều này thấy rõ ở GCL, sau là KHương DUy thì còn càng tệ hơn nữa.

 

Thì về chiến lược là phải lấy được đất thôi.Còn Lịch sử đã diễn ra rồi thì cũng chỉ mang tính chất thảo luận và đặt giả thuyết rồi phân tích đúng sai.Đúng là đánh nhiều thì cũng hao tốn nhiều.Đúng ra thì sau 2 đến 3 lần thất bại thì cũng lên tính phương án khác.Như bác Lượng vậy là cũng hơi cố châp.(1 phần nữa là không có ai đủ cân lượng để khuyên bảo).Còn về kinh tế thì ở thời Tam Quốc chưa thể khai phá hết tiền năng được lên chuyện đứng đầu kinh tế trong 3 nước là hơi khó.Ngô không giàu có nhưng nó cũng ổn định nhiều năm.Ngụy chiếm phương bắc và trung nguyên lên giàu có nhất.Nến nhớ thời điểm đó kinh tế phát triển chủ yếu tập trung ở trung nguyên và con đường tơ lụa chứ đất thục thì còn quá nghèo và chưa kể có thể xung đột về dân tộc nữa,lên nếu Thục phát triển kinh tế mạnh thì còn cần cai quản dài dài đó.chứ mấy năm thì chỉ gọi là giàu có hơn thôi chứ không thể tính là giàu có nhất trong 3 nước được.

 

"kinh tế đứng đầu" trong ngoặc kép là ám chỉ sự phát triển của nó, :P sr bác em nói không rõ cái này. Như em đã nói là mục tiêu của Gia Cát Lượng trước sau không phải là nuốt Ngụy mà là mở rộng bờ cõi của Thục quốc tạo nền tảng phát triển cho sau này.
Bác nói đợi Ngụy "có biến", nhưng em cho rằng ba nước yên ổn không can qua thì Ngụy không thể có biến. Ví dụ như Mã nổi lên là nhờ Gia Cát đánh Ngụy. Hoặc giả Ngụy chưa kịp có biến mà Thục có biến trước thì sao ??? Lưu Thiền ăn hại thế, Gia Cát, Tưởng Uyển, Đổng Thừa chết rồi không ai kiềm chế, Hoàng Hạo nắm quyền Thục tự nhiên suy.
Thêm nữa là Gia Cát khi nghe tin bạn mình là Thôi Châu Bình và Từ Thứ làm quan bên Ngụy được "về hưu" cũng từng than: Ngụy sao lắm nhân tài vậy, đến như những người ấy còn được về ư?" Vậy xét về lâu về dài thì Ba Thục tự nhiên vong do ít người tài, Trung Nguyên tự nhiên thịnh do nhân tài nhiều.

 

Tuy nhiên cá nhân em cũng đồng tình với Trần Thọ là Gia Cát Lượng thiếu tài ứng biến linh hoạt trên chiên trường. Trình độ quân sự của ông trước sau là do khổ học và trải nghiệm mà thành, không phải do bẩm sinh. Lưu Bị so với Lưu Bang không thua kém, mưu sĩ dưới trướng không thua gì những Tiêu Hà, Trương Lương, Trần Bình, Võ tướng dưới quyền không thiếu gì những Phàn Khoái, Bành Việt, Anh Bố, ... Đại nghiệp không thành có lẽ là do thiếu một Hàn Tín nghìn năm mơi thấy một.

 

Trước chỉ đọc mỗi tam quốc diễn nghĩa thì kết phe thục với lưu đại nhĩ. sau đọc nhiều người nói đến mới nhận ra một điều lưu đại nhĩ quả là "lão đại sát thủ". nhận ai làm lão đại và "giúp đỡ" thì người ấy sớm muộn cũng chết và của cải cũng bị Lưu Bị chiếm mất. Từ công tôn toản, viên thiệu, đào khiêm, lưu biểu, lưu chương đều bị lưu bị khắc tử. chỉ có tào tháo là không sao. ngẫm lại cũng thấy lưu bị quả là kẻ có lòng dạ độc ác, giả nhân giả nghĩa và nguỵ quân tử. được người khác cưu mang nhưng trong lòng lại nung nấu âm mưu chiếm gia sản của người khác còn ngoài mặt thì giả tạo. đào khiêm chưa chắc đã bị bệnh ốm chết mà có khi biết bị lưu bị đầu độc, quân lưu bị lại ở trong thành nắm đằng chuôi nên đành phải "bị nhường" từ châu cho lưu bị để con của mình không bị giết. phải nói là khâm phục lưu bị ở tính cách bất khuất lũ bại lũ chiến, khả năng đóng kịch và lợi dụng dư luận để khoác lên mình vỏ bọc chính nghĩa, nhân đức

lượng thì được diễn nghĩa thần thánh hoá lên quá. ông có tài và là mưu sĩ trong top đầu tam quốc không sai nhưng nói là no 1 thì chưa chắc. lượng thiên về khả năng nội chính hơn là mưu lược quân sự với cả máu quyền lực của GCL rất lớn, việc gì cũng tự làm lấy không phân quyền cho cấp dưới làm nên mệt chết là đúng thôi

trong các vị quân chủ thì tài năng của "nhân thê tào" là cao nhất, văn võ song toàn. mưu sĩ thì mình thích nhất là quách gia với giả hủ

 

Sephi có lẽ chưa hiểu tại sao phải bắc phạt rồi... GCL ko phải điên tới mức mà biết chết vẫn đâm đầu vào đâu , mà là như bạn nói phía trên , Thục là nước dân nghèo , ngụy mạnh, giống mình chơi RTK thôi, 1 bắc phạt là quấy nhiễu nó ko cho nó thời gian phát triển, 2 là phải kéo chiến trường ra hán trung bên ngoài, chứ để chiến trường bên trong thì thục còn chết sớm hơn nữa, dân đã nghèo còn dính thêm chiến tranh là chết chắc, khương duy là người được chân truyền y bát của GCL nên cũng hiểu đạo lý đó, với lại duy và lượng tư duy tương thông ( nói theo trong game là trùng chỉ số match) về đường lối chính trị, ...
lý do thứ 2 là nếu ko bắc phạt... chỉ sau khi GCL mất hoặc khoảng 20 năm sau thì thuc cũng đầu hàng ngụy thôi, vì lúc lưu tai to vào thục dẫn theo bộ tướng theo mình từ đầu nên gây ra xích mích chính trị với bộ tướng bản địa thu phục sau này, điển hình là các nho tử Tiêu Chu, Tần Bật hoặc giả chính Lý Nghiêm.... sau khi Pháp Chính mất, Hoảng Quyền theo Ngụy thì lúc đó phần tử nho thức đã ko mún đánh mà chỉ mún cố thủ Thục Trung thôi, từ tử cũng lụn bại,
Bắc Phạt cũng chết, ko bắc phạt thì chết dần chết mòn.... biết đâu bắc phạt kéo được chút hy vọng nào đó ( giống với dâu thử cũng chết ko thử cũng chết nhưng nếu ko thử thì chắc chắn chết ).....
Còn về Khương Duy , đây là danh tướng yêu thích nhất của mình trong trong tam quốc, bạn chơi màn lưu thiền thì biết lúc đó Thục mạt cực kỳ, tướng thì chỉ có cái trung thành nhưng tài ko có, còn bên ngụy thì ôi thôi, đặng ngải , chung hội , ... toàn danh tướng, mà chỉ 1 mình Khương Duy cầm cự được đến 34 năm, đến ngay cả trước khi chết vẫn tương kế tựu kế mà do ý trời nên thành công,, trong tam quốc diễn luận nói nếu khương duy và gia cát lượng cùng thời vào lúc thục vừa lập thì mọi chuyen có thể khác hơn rồi.

 

Quách Gia chết vì bệnh bạn à ^o^ , Giả Hủ thì có tài cán gì kể mình nghe xem ^o^ ?

 

gia cát lượng thật sự nhỉn hơn về mặt an bang định quốc( nội chính ), chứ thật sự kỳ mưu thì trong Thục có pháp chính, ngay cả bàng thống và từ thứ cũng được đánh giá cao hơn khổng minh về mặt mưu lược trên chiến trường. đáng tiếc họ ko có nhiều đất để trổ tài, bàng thống mất sớm , từ thứ về tào thủ hiếu mẹ, chỉ có pháp chính, đặc biệt là pháp chính theo Bị thì đánh trận nào là thắng trận đó, mà trong đó nổi tiếng nhất là dùng kỳ mưu đả bại Hạ Hầu Uyên làm Uyên bị lão tướng Hoàng Trung chém chết ở núi Định Vân, ngay khi Lưu tiên chủ bị thư sinh mặt trắng Lục Tốn đốt hết lông thì GCL biết cũng than rằng : 1'nếu có Pháp Hiếu Trực ( lúc đó đã mất ) theo can gián thì chưa chắc Bị đã ko nghe mà khư khư tiến công Ngô, mà khi công Ngô cũng chưa chắc thất bại" ....
Pháp Hiếu Trực được so sánh với thiên tài quân sự cùng thơi đại là Quách Gia trong con mắt của sử gia trần thọ ( tam quốc chí ).
Khi vào Thục , Lưu Tiên Chủ từng nói : " GCL là trọng thần , Pháp Hiếu Trực là mưu chủ "......

 

Khương Duy tài thì tài thật ^o^ , đúng như bạn nói , khương duy và gia cát lượng cùng thời thì thế cuộc đã đổi khác ^o^ , và cách ví dụ như bạn giống như Quách Gia sống tới Xích Bích Tào có đại bại hay Lưu Thiền mà chết ở trận Tân Dã vậy ^o^ . Khương Duy đủ sức thống nhất thiên hạ đấy các bạn ơi ^o^ . Các bạn nên nhớ thời của Gia Cát là có Ngũ Hổ Tương nước Thục , 1 minh chủ thông minh như Lưu Bị , còn Duy thì ngoài Duy ra chẳng còn ai tài cán nữa^o^ . Đúng như bạn nói lun , Thục trước sau gì cũng mất mà thôi . Theo mình là do thiếu 1 người , 1 người có thể xoay chuyển toàn bộ thế cục , lẽ ra Khương Duy và Gia Cát nên chém tên Hoàng Hạo từ sớm , từ đây sẽ ko sinh ra việc thằng heo Thiện bỗng dưng ụt ịt kêu về . Gia Cát cũng quá tự tin , nhất là cái trận mà cha con Tư Mã bị vây đốt , lẽ ra đã chết bỗng dưng trời mưa , nếu Gia Cát cẩn trọng đã cho thêm phục binh , chắc gì đã ko ăn đc ^o^ . Khương Duy thì mình bó tay ^o^ , Gia Cát vs Tư Mã , Khương Duy vs Chung Hội , Đặng Ngãi . Khương Duy tận 2 đối thủ mà ko có người tài trợ giúp , còn Nguỵ còn có người tài , gia sản Thục nghèo , Nguỵ đất rộng người đông , Ngô thì án binh bất động . Có đánh cũng khó mà thắng , Duy và Lượng đại cuộc giống nhau nhưng kẻ thù thì khác nhau , Lượng chỉ 1 nhưng Duy tận 2 người. Tính ra Duy ko đánh ra nổi tới cái Thiên Thuỷ cũng ko sai 6o^

 

Thực ra nhiều tài liệu để lại thì GCL lại là người rất biết nâng đỡ nhân tài, ông hiểu rõ Thục vốn là vùng xa xôi hẻo lánh ít người tài nên càng cần tuyển chọn tinh anh cho Thục sau khi ông mất. Nhiều khi TQDN lại biến GCL thành con người phi thường không ai sánh kịp nên độc quyền tất cả thực là gây ra một cái nhìn oan ức cho ông.

 

Giả Hủ là thiên tài quân sự của Tào Tháo, là người Tào kính nhi viễn chi vừa kính vừa sợ, là người biết nhìn cái đại cục cũng như kỳ mưu ... cuộc đời giả hủ hiếm khi ra mưu kế nhưng đã là mưu của giả hủ thì ko có thất bại..... "Giả Hủ đươc đánh giá mưu giới kỳ thủ, chuyên bày mưu tính kế, kế nào cũng có thể khiến đối phương xất bất xang bang bất kể là bản lĩnh tới đâu của Hủ. Hùng mạnh như Lữ Bố mà còn bị Hủ hiến kế cho bọn Lý Thôi, Quách Dĩ đánh cho tan tác, bật ra khỏi Trường An. Cơ mưu như Tào Tháo mà còn bị trúng kế của Hủ, toàn quân bị tiêu diệt ở Uyển Thành, mất luôn cả hổ tướng là Điển Vi lẫn con yêu là Tào Ngang." ( trích của 1 bạn trong forum....
.. 1/Theo Đổng Trác : là mưu sĩ chính của Đổng Trác chứ ko phải Lý Nho , về sau Lý Nho là con rể Đổng Heo nên mọi chuyện khác, là người bày mưu cho heo vào đánh đông dẹp bắc dọn đường vào Trường An, khi vào Trường An rồi thấy đổng heo tàn bạo bất nhân đoán được sớm diệt vong nên xin theo con rể đổng trác là ngưu phụ ra Thiểm Tây tránh được kiếp nạn với lý do là " phụ giúp việc quân"
...2/Cái khủng khiếp tiếp theo là sau khi đổng heo chết, giả hủ theo vua về trường an, đóng quân ngoài thành với lý thôi quách dĩ , Hủ dùng liên hoàn kế đầu tiên hiến kế Lý Thôi phao tin diệt Tư Đồ Vương Doãn ( do lý thôi , quách dĩ là bộ tướng cũ của Đổng heo nên ko được tha tội),,,,,,,tiền vào kinh giết vương doãn, đánh bại Lữ Bố ( thất bại đầu của họ Lữ bắt đầu sự nghiệp chạy lung tung lăn tăn).....1'Chính vì lời khuyên này của Giả Hủ mà nhân dân thành Trường An đã phải chịu nhiều tang tóc khi bè đảng của hai người này lộng quyền và lạm sát gây nên những trận "động loạn trong kinh thành".Sử gia Bùi Tủng Chi đã chỉ trích rất gay gắt Giả Hủ, ông ta cho rằng:"Chiến loạn tứ phương, quốc gia phân liệt, tai ương xuất hiện liên tục. Bang quốc có nguy cơ bị diệt vong, lê dân chịu muôn điều oan khốc. Há chẳng vì lời nói suông của Giả Hủ chăng? Tội ác của Hủ, không gì to hơn! Những trận động loạn từ xưa đến nay, chưa từng thảm liệt như loạn Đổng Trác vậy!"( trích trong wiki )
....3/Theo trương tú : hiến kế cho Trương Tú liên minh với Lưu Biểu. Năm 197, Tào Tháo tấn công Trương Tú. Giả Hủ hiến kế cho Trương Tú giả vờ đầu hàng và đã dùng hỏa thực hiện một cuộc tập kích vào quân của Tào Tháo trong trận chiến Uyển Thành, tiêu diệt toàn bộ quân Tào. Tào Tháo trốn thoát với sự nỗ lực của Điển Vi, viên tướng đã liều mạng hi sinh để ngăn quân Trương Tú truy kích Tào Tháo. Ngoài ra trong trận chiến Uyển Thành này, Tào Tháo còn mất một người con là Tào Ngang và người cháu là Tào An Dân.

Đỉnh cao của Giả hủ là khi về với anh Tháo :
...4/ Theo Tào :Năm 199, Viên Thiêu gửi thư cho Trương Tú đề nghị ông ta cùng tham gia chinh phạt Tào Tháo. Trương Tú muốn chấp nhận yêu cầu, tuy nhiên, Giả Hủ khuyên Trương Tú không nên theo Viên Thiệu. Sau đó, qua cân nhắc tình thế, Giả Hủ khuyên Trương Tú đầu hàng Tào Tháo.
Giả Hủ đã giúp Tào Tháo đánh bại Viên Thiệu ở trận Quan Độ với mưu kế cắt đứt nguồn cung cấp lương thảo của Viên thiệu trong trận đánh ở Ô Sào, đó là trận chiến bản lề cho chiến thắng của Tào Tháo trong trận Quan Độ. Sau trận đánh này, Tào Tháo đã cơ bản thống nhất Trung Quốc.
Năm 208, Giả Hủ khuyên Tào Tháo rằng không nên đánh Đông Ngô, nhưng ý kiến này không được chấp nhận và kết quả là Tào Tháo đã đại bại trong trận Xích Bích.
Năm 211, quân Tây Lương do Mã Siêu và Hàn Toại cầm đầu tấn cống quân Tào ở Đồng Quan. Tào Tháo dẫn quân đánh trả và bị bại trong trận Đồng Quan. Giả Hủ hiến kế cho Tào Tháo ly gián Mã Siêu và Hàn Toại bằng việc xóa bức thư gửi cho Hàn Toại và thông báo cho Mã Siêu biết gây nghi ngờ nội bộ. Kế sách này mang tính then chốt của chiến thắng của Tào Tháo trong chiến dịch Đồng Quan.
Năm 220 , Tào Phi có dò hỏi Giả Hủ xem thực lực của nước Ngụy liệu có đủ sức tấn công Đông Ngô hay Thục Hán. Giả Hủ cho rằng thực lực quân Ngụy vẫn chưa đủ sức để tấn công Ngô hay Thục. Tào Phi không nghe lời ông và một lần nữa phải chịu một thất bại lớn khi đánh Đông Ngô.
....... cuộc đời giả hủ là cuôc đời của mưu lược..... đã là mưu kế của giả hủ thì ko biết đến thất bại..... chẳng qua do ông này ko ham chức tước mà ko mún kiến công lập nghiệp nhiều nên đa phàn ở lại hậu phương khi tào đã có nhiều mưu sĩ theo hầu rồi.

 

Giả Hủ theo cá nhân em đánh giá là kẻ rất biết chọn đối thủ, cả đời ông không bại vì ông biết người biết ta. Nếu so sánh thì Gia Cát Lượng có thể xem như một nhà hoạch định chiến lược làm ra thời cuộc giống với Trương Lương, còn Giả Hủ lại là kẻ tiên đoán thời cuộc, dựa vào đấy mà co duỗi tùy lúc giống như Trần Bình vậy.

 

bạn đánh giá đúng thật, cái hay là cái nhìn đại cuôc, theo đổng trác biết đổng trác chết lánh nạn ra thiểm tây, theo lý thôi biết lý thôi chết nên lánh nạn ra đạo quân của lý thôi là đoàn ổi , rồi về với trương tú, khuyên tú theo Tào chứ đừng theo Thiệu , y như rằng Thiệu chết Tào hưng ( mà chênh lệch của Thiệu và Tào lúc ấy ai cũng biết ), khuyên Tào ko đánh ngô, cuối cùng Tào bại xích bích, khuyên Tào Phi ko công phạt Ngô Thục để cuối cùng thất bại tan tác ở Hợp Phì làm Tao Phi đau buồn bệnh mất, ông này khôn ngoan có thừa mà toàn ở hậu phương ko bao giờ ra tiền tuyến, thấy chắc mới đánh .

 

Thú thật với bác là em vừa ghét vừa nể Giả Hủ, lão quá giỏi để hiến mưu cho chủ nhưng cũng đủ khôn để bỏ chủ giữ thân. Khác xa với lão đúng là Gia Cát Lượng, ông mang tư tưởng trung nghĩa đến chết vẫn quyết đi theo con đường đã chọn. Chắc là tính em nó cổ hủ nhưng nếu được chọn thì em chọn sống như Gia Cát Lượng. :v

 

ông này có 1 cái hay là không bao giờ phản chủ, lo giữ thân thì có nhưng chưa bao giờ làm điều phản chủ, vì vậy trong quân đội danh tiếng của ông này lớn lắm.....

 

Xét ra ở Giao Chỉ thời này:

- ngoại giao và trị an giỏi nhất: Sĩ Nhiếp. Suốt đời ông này, cả vùng vẫn còn tự chủ, Ngô chưa đánh xuống ngay dù khiêu khích nhiều lần.

- Sách động giỏi nhất: Lương Long. Là người bản địa mà không biết bằng cách nào kích được đến 2 ông thái thú cùng đi nổi dậy. Chỉ tiếc là đánh chác kém quá. Hán Linh Đế nó chỉ sai Chu Tuấn có 5000 quân viện trợ kết hợp với quân đồn trú trong châu mà giết cả 3 người trong 1 tháng.

- thành công nhất: Khu Liên. Hoàn toàn thoát khỏi nhà Hán, thành 1 nước độc lập

- nổi tiếng nhất: Triệu Ẩu. Nhưng trong lịch sử thời này thì bà không có thành tựu gì nhiều ngoài mấy cái truyền thuyết thần kỳ

- bí ẩn nhất: mấy anh lãnh tụ vô danh nào đó đã nổi dậy giết liên tục 2 ông thứ sử Chu Ngung và Chu Phù, rồi còn sai người sang TQ kể tội rồi xin cử quan mới sang thay.

- pro-Sima clan nhất: Lữ Hưng, nổi dậy chống Ngô xong liền gọi sang xin Tư Mã Chiêu kéo quân ủng hộ, đánh ròng rã mấy năm trời, rốt cuộc... thua ( Đào Hoàng giỏi vậy mà truyện chẳng bao giờ nhắc tới nó. Xứng là tưởng giỏi cuối cùng của Đông Ngô).