[tt] Vì sao có người ăn cay cực 'siêu', người không biết ăn?

11/01/2025 08:06 GMT+7
Vì sao có người ăn cay cực 'siêu', người không biết ăn?2

Các nhà khoa học đã dành nhiều thời gian để lý giải bí mật đằng sau khả năng ăn cay của con người.


Li Yongzhi, đến từ tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, gây kinh ngạc với khả năng ăn cay của mình - Ảnh: Imaginechina/Splash News

Bài viết mới đây trên tạp chí Varsity của Đại học Cambridge chia sẻ nhiều thông tin thú vị về khả năng ăn cay của con người.

Trước hết hãy cùng tìm hiểu điều gì khiến thức ăn "cay". Các cảm giác cay khác nhau như bỏng rát, tê tái, sắc nhọn, ấm nóng... thực chất đến từ những nguồn và hóa chất khác nhau.

Ví dụ, ớt chứa capsaicin tạo cảm giác bỏng rát, trong khi hydroxy-alpha sanshool trong hạt tiêu Tứ Xuyên gây cảm giác tê.

Mỗi hóa chất này tác động lên các thụ thể protein khác nhau trong dây thần kinh ở lưỡi, gây ra cảm giác đau khác nhau cùng với những đặc điểm hấp dẫn như tiết nước bọt, chảy mũi và rơi nước mắt.

• 

Nhưng vì sao có những người ăn cay giỏi và những người ăn cay rất dở? Hãy xét đến trường hợp của ớt và capsaicin, bạn có thể sẽ tìm được một số nguyên do.

Trước hết, các nhà khoa học quy trách nhiệm cho gen.

Cụ thể, capsaicin tác động đến thụ thể TRPV1 trên các tế bào thần kinh cảm nhận đau. Những khác biệt nhỏ trong gen (gọi là đột biến) giữa các cá nhân có thể làm thay đổi độ nhạy của thụ thể này với capsaicin.

Capsaicin gắn vào một phần cụ thể của thụ thể TRPV1 để kích hoạt dây thần kinh. Một thay đổi ở axit amin trong khu vực này có thể giảm độ nhạy cảm, tức là cần nồng độ capsaicin thấp hơn để tạo ra phản ứng.

Theo nghiên cứu của Outi Törnwall từ khoa khoa học thực phẩm và môi trường, Đại học Helsinki (Phần Lan), di truyền có thể giải thích từ 15-58% sự khác biệt trong mức độ thích thú với thực phẩm cay. 42-85% còn lại phụ thuộc vào các yếu tố khác.

Nguyên nhân tiếp theo là văn hóa. Một nghiên cứu tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) đã khám phá cách văn hóa và chuẩn mực xã hội ảnh hưởng đến khả năng chịu cay.



Những trái ớt có độ cay "khủng" ở làng Zapotec (Mexico) - Ảnh: GRC

Nghiên cứu này tiến hành phỏng vấn và quan sát 125 người tại một ngôi làng Zapotec truyền thống ở Mexico, nơi tất cả người dân từ 6 tuổi trở lên đều ăn ba bữa mỗi ngày với ớt.

Cùng lúc, 56 người Mỹ - nơi trung bình mỗi tuần chỉ ăn cay 2,62 lần - cũng được khảo sát tương tự.

Kết quả cho thấy tất cả những người tham gia đều cảm nhận cảm giác bỏng rát như nhau.

Tuy nhiên, những người thường xuyên ăn ớt lại thích cảm giác cay hơn. Họ hình thành mối liên hệ chặt chẽ hơn giữa cảm giác đau và khoái cảm, gọi là "sự chuyển đổi hedonistic".

Trong nhiều nền văn hóa, việc ăn ớt còn được coi là biểu tượng của sức mạnh, sự gan dạ và tính cách nam tính.

Tuổi tác và kinh nghiệm cũng đóng vai trò lớn trong khả năng chịu cay.

Thông thường, người trẻ thường cảm thấy thức ăn cay hơn do độ nhạy cảm giác cao. Ngược lại, người lớn tuổi ăn cay lâu năm có thể ít nhạy cảm với capsaicin hơn do sự mất đi các thụ thể đau sau khi tiếp xúc lâu dài.

Ngoài ra, những người ăn cay thường xuyên cũng quen với cảm giác này nhờ cơ chế giảm nhạy cảm của thụ thể.

Việc tiếp xúc lâu dài với capsaicin khiến các thụ thể TRPV1 giảm hiệu quả, thậm chí bị thoái hóa, dẫn đến ít thụ thể hơn và giảm độ nhạy cảm.


Vị cay không được xếp vào các vị giác cơ bản như ngọt, mặn, chua, đắng và umami - Ảnh: MELINDA'S FOOD

Ăn cay nhiều lợi nhưng cần chừng mực
Mặc dù chúng ta thường coi vị cay như một trong các vị của thực phẩm, thực tế theo BBC, vị cay không được xếp vào các vị giác cơ bản như ngọt, mặn, chua, đắng và umami.

Thay vào đó, cảm giác cay là phản ứng của các thụ thể đau trong miệng đối với capsaicin, hợp chất có trong ớt.

Khi capsaicin kích thích các thụ thể này, não bộ nhận tín hiệu tương tự như khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, dẫn đến cảm giác bỏng rát.

Ngoài việc tạo cảm giác kích thích vị giác, ăn cay còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Capsaicin trong ớt có khả năng tăng cường quá trình lưu thông máu, hỗ trợ giảm cân, bảo vệ tim mạch và cải thiện làn da.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ đồ cay cần được điều chỉnh phù hợp để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Điều thú vị là không phải loài động vật nào cũng cảm nhận được vị cay.

Chẳng hạn, loài chim không bị ảnh hưởng bởi capsaicin và có thể ăn ớt mà không cảm thấy cay. Khả năng này giúp chúng phát tán hạt ớt qua phân, hỗ trợ sự sinh sản và lan rộng của cây ớt trong tự nhiên.
Vì sao có người ăn cay cực 'siêu', người không biết ăn? - Tuổi Trẻ Online

 

Đcm bụng đã k chịu đc ớt mà đi đâu cái gì cũng cho vào, lần nào đặt đồ ăn online mình đều phải thêm dòng "làm ơn ko cay, ko ớt, ko tương ớt.

Mấy nay bị dạ dày nặng dặn kỹ lắm rồi mà món đem ra vẫn thấy ớt li ti li ti, nói thì chỗ bán nói lại ko cay đâu, đcm cay đéo phải là vấn đề luôn. Đi với bạn nên thôi phải dịu lại mà bỏ qua...

 

chịu, đéo ăn được cay, đi ăn cho 2 thìa ớt là cùng, cái loại ớt xào mỡ thôi

 

Ăn cay phê mà

 

Mé, nhớ hồi nhỏ hỏi ô hàng xóm tại sao ô cho chim sáo ăn ớt . ô nói : cho ăn ớt cay để chim sáo lột lưỡi nói nhiều
Tin đến giờ, mới biết chim ko bị cay tác động

 

ta thích ăn cay mà bụng dạ chịu ko nổi. ăn xong vừa đau dạ dày, vừa đau bụng ổn lòi lìa, rát hết ass. nên thôi, cái miệng nhịn xí, cái ass dc yên ổn

 

Chua cay is da best.

Mà vl bọn Hàn có mấy quả cay mà ăn cay mỏ hỗn như mị còn không ăn nổi.

 

Bụng ta éo tiêu hoá được vị cay hay sao đó , lần nào ăn cay cũng cay đít

 

mềnh thì tới giai đoạn ko cay là độ ngon tất cả các món giảm 1 nửa rồi

 

Đệ ăn dc Samyang loại x2 cay, mà h cũng hạn chế r ăn xong nó dễ mắc wc hơn bth

 

Con gà đó cũng thuộc phạm trù cay vl, chị từng bỏ luôn á , ăn cay quá bị anh Tào rượt.

 

uống sữa tươi sau khi ăn cay là ko sao nhé

 

trẻ cũng ko bao giờ ăn cay , giờ già lại thích . bắt đầu mất vị giác rùi

 

mình cũng ăn đc với đk bỏ gói ớt ra

 

Hihi.

 

Mỗi lần ăn cay một chút thôi là đi ẻ rát đít vl

 

đậu mẹ cái hình gen AI cẩu thả vkl

 

Cũng tùy kiểu cay.
Cay ở VIệt Nam hay Thái là cay hỗn, cắn 1 miếng ớt tươi trong ổ bánh mì là chảy nước mắt xé cả lưỡi
Còn đi Trung ớt nó đầy tô, cay nóng tê lưỡi nhưng ko hề khó chịu, nó kích thích vị giác chảy mồ hôi cái là hết, ăn tí bị nghiện cái cay đấy luôn