[Thanh Niên] Đời chợ ở TP.HCM: Chợ xưa chưa xa, người xưa còn đó

Đời chợ ở TP.HCM: Chợ xưa chưa xa, người xưa còn đó

Chợ truyền thống ở TP.HCM đang dần lùi vào quá khứ. Ở đó, những tiểu thương tuổi xế chiều vẫn ngồi lại bên sạp hàng, giữ lửa ký ức giữa thời hiện đại náo nhiệt và vội vã.

Hàng loạt chợ truyền thống tại TP.HCM như Tân Định, Bàn Cờ, Hòa Hưng, Hồ Thị Kỷ... đã tồn tại gần nửa thế kỷ. Không ít chợ đã xuống cấp nghiêm trọng, mái dột, tường bong, nền ẩm... Nhưng bài toán giữa "cải tạo, dẹp bỏ hay bảo tồn" vẫn là cuộc tranh luận dai dẳng. Trong lúc phương án còn loay hoay, các tiểu thương đang bám trụ thầm lặng mỗi ngày.

Giữ lửa trong lòng phố

Đã có thời, chợ truyền thống là nơi nhộn nhịp nhất mỗi sáng. Người chen nhau mua bán, tiếng rao nối dài, tiếng mặc cả rộn ràng, tạo nên thứ âm nhạc bình dân của phố thị. Chợ không chỉ nuôi sống hàng vạn gia đình, mà còn góp phần tạo nên bản sắc của đô thị.


Chợ Nhị Thiên Đường trên đường Hoàng Minh Đạo, P.Bình Đông (Q.8 cũ), TP.HCM
ẢNH: DƯƠNG TRANG

Thế nhưng từ thập niên 2000, khi siêu thị, cửa hàng tiện lợi, chợ online xuất hiện, nhiều chợ truyền thống dần hụt hơi. Người trẻ chọn "nhấp chuột" mua hàng, thay vì xách giỏ ra chợ. Người bán ngồi mòn mỏi, người mua thưa thớt...

Trong bối cảnh ấy, còn lại những tiểu thương vẫn cặm cụi giữ chợ. Không hẳn vì lời lãi, mà vì thói quen, vì ký ức, vì họ đã coi chợ như một phần máu thịt của đời mình.

Và ở chợ Nhị Thiên Đường, một ngôi chợ lâu năm, gắn liền với nhịp sống của người dân lao động ở Q.8 cũ, TP.HCM, ký ức về chợ xưa vẫn được giữ bằng gánh xôi nhỏ, bằng sạp giày dép, sạp rau củ bán suốt mấy chục năm, của những phận đời bám chợ.

Bà Năm và gánh xôi nuôi sống cả gia đình

Mới hơn 2 giờ sáng, căn bếp nhỏ của bà Nguyễn Thị Bé Năm (57 tuổi) đã đỏ lửa. Từng hạt nếp được bà vo kỹ từ chiều hôm trước, ngâm mềm, sáng ra chụm bếp than, bắc nồi nấu xôi. Bên cạnh là người chồng phụ bà nhóm lửa, vo đậu, nạo dừa...

"Làm nghề này riết, quen rồi. Giờ ngủ cũng không yên nếu không dậy nấu xôi", bà Năm vừa cười, vừa lau mồ hôi lấm tấm lăn dài trên gò má.


Những sạp giày dép, áo quần bên hông chợ Nhị Thiên Đường
ẢNH: DƯƠNG TRANG

Khoảng 6 giờ sáng, gánh xôi nóng hổi theo đôi quang gánh ra chợ. Bà Năm đặt nép thúng xôi vào một góc nhỏ, nơi đã trở thành điểm hẹn quen thuộc của bao người đi làm, học sinh, công nhân. Nồi xôi nghi ngút khói, hương nếp quyện với đậu xanh, dừa nạo, lạc rang, khiến người đi ngang khó nén lòng.

Ba mươi năm nay, vòng quay ấy chưa bao giờ ngừng. "Nếu nghỉ một ngày, khách quen lại hỏi bà Năm đâu?", mà nghỉ nhiều thì tiền đâu mà chi trả ăn uống, nhà cửa, nuôi con, lo thuốc thang cho ổng (chồng bà Năm - PV)", bà thở dài.

Bà Năm kể gánh xôi nhỏ bé này là kế sinh nhai duy nhất của gia đình 3 miệng ăn. Người chồng từng làm thợ sửa xe, nay bệnh tật, chỉ phụ bà được những việc nhẹ. Con gái lớn lên từ nồi xôi của mẹ, giờ đã học đến đại học, thỉnh thoảng vẫn phụ bà khi rảnh.

"Ngày xưa khỏe, một buổi sáng bán mấy trăm gói xôi, đủ lo học phí cho con. Bây giờ có bữa ế, phải ăn xôi thay cơm", bà Năm nói. Những ngày mưa gió, gánh xôi càng ế. Vậy mà bà chưa từng tính bỏ nghề: "Còn sức thì còn gánh, bỏ chợ rồi biết đi đâu, về đâu".

Không xa gánh xôi của bà Năm, chị Phan Thúy Hoa (47 tuổi) ngồi lặng lẽ bên sạp giày dép bên hông chợ Nhị Thiên Đường. Hàng hóa treo kín hai bên, chật cả lối đi, nhưng khách thì hiếm hoi, cần lắm mới ghé.

"Ngày trước, sáng mở cửa là bán nườm nượp. Giờ có khi 3 - 4 ngày mới bán được vài đôi", chị Hoa nói, tay vẫn cẩn thận xếp lại từng đôi dép.

Hơn 20 năm bám chợ, chị chứng kiến cảnh chợ Nhị Thiên Đường từ đông đúc đến thưa thớt. Sau dịch Covid-19, khách vơi rõ rệt, người ta quen mua giày dép online, mẫu mã rẻ, giao tận nhà.


Bà Nguyễn Thị Bé Năm và gánh xôi gắn liền với bà suốt 30 năm qua
ẢNH: DƯƠNG TRANG

"Ngồi cả ngày không bán được, nhìn hàng hóa chật lối mà muốn khóc. Nhưng bỏ thì biết làm gì, tuổi này tui đâu xin được việc khác", chị trầm giọng.

Người bán nhiều hơn người mua

Nhìn bề ngoài, chợ Nhị Thiên Đường vẫn còn đông, tấp nập người bán, người mua. Lối đi ken đặc quần áo, giày dép, rau củ; nhưng cái đông ấy chỉ là lớp vỏ, người bán nhiều hơn người mua, tiểu thương ngồi nhìn nhau, thỉnh thoảng trò chuyện cho đỡ buồn. "Có bữa ngồi từ sáng đến tối không ai mở hàng. Khách quen còn ghé, chứ khách mới ít lắm", chị Hoa nói.

Câu chuyện ấy lặp đi lặp lại ở nhiều chợ truyền thống. Nhưng ở chợ Nhị Thiên Đường, điều đặc biệt là hầu hết tiểu thương vẫn bám sạp. Bà Năm bảo: "Ở nhà thì làm gì? Ra chợ, dù có bán ít, cũng còn gặp người này người kia, còn thấy mình chưa bị bỏ lại".

Chợ Nhị Thiên Đường đã tồn tại hơn nửa thế kỷ, chứng kiến bao đổi thay của khu vực này từ khi còn là dãy sạp lụp xụp, đến lúc được chỉnh trang, nhưng vẫn giữ nguyên cái chất "chợ Sài Gòn" xưa cũ.

Bà Năm kể có thời điểm mỗi sáng bà bán cả trăm gói xôi, giờ chỉ lèo tèo vài chục, nhưng bà chưa từng bỏ chợ: "Không bán thì ai gọi tôi là bà Năm xôi nữa? Cái tên này gắn cả đời tôi rồi".

Với chị Hoa cũng vậy. Chợ là nơi chị khởi nghiệp, nuôi con khôn lớn. "Nghỉ thì không biết sống ra sao. Nên dù buồn, tôi vẫn phải ra chợ thôi", chị nói.

Chiều xuống, chợ vãn dần người qua lại, tiểu thương bắt đầu thu dọn hàng. Bà Năm gánh nồi xôi còn dư về căn nhà thuê chật hẹp, chuẩn bị cho vòng quay mới từ 2 giờ sáng hôm sau. Chị Hoa treo lại mấy đôi dép, khóa cửa sạp.

Giữa dòng chảy hối hả của đô thị, những phận đời ấy vẫn kiên trì. Họ không mong giàu có, chỉ cần đủ sống, đủ để ngày mai còn có lý do thức dậy sớm, lại bày ra phần đời mình nơi chợ. (còn tiếp)

Dương Quỳnh Trang
Nguồn: https://thanhnien.vn/doi-cho-o-tphc...Am2UTILq4K-oUwCtyw_aem_Ck4ykq2xUgkZhlRcTjffiw

 

Ai đi chợ mua đồ ăn sẽ thấy đồ tươi và rẻ hơn bên ngoài 30 đến 50%, nhất là mấy món ăn chơi chơi.
Bữa thèm hột vịt lộn, ở ngoài giờ bán 10-12k trứng, nghĩ nghĩ quẹo vô chợ kiếm thử thì 3,5k hay 4k/ trứng được cho thêm rau râm

 

Chợ nên dẹp hết là được rồi, nhường cho tập đoàn bán. Giá nó cao hơn đồ người dân buông gánh bán bưng nhưng nó có đóng thuế.

Cả thằng Winmart của Thái Lan giờ cũng bán bắp luộc, xôi, trứng, khoai rồi

 

Đứng ngoài chợ đầu mối chờ xe tới để ra bốc vác cũng ít hơn hẳn

 

chỗ ta 9k thấy rẻ lắm rồi, đây 4k, móa, sao lời?

 

Chợ bán đồ ngon mà

 

Giá đó là trứng sống chưa luộc mà, mua về luộc ăn hoặc nấu canh bầu bỏ vô

 

Tư bản im đi

 

Các chụy ngừng úp bô giá và chất lượng thì vẫn có người mua thôi. Uy tín ko có thì dĩ nhiên thua bọn online chứ như giờ nhiều khi mua mấy món nhỏ nhỏ gấp vẫn muốn chạy đi kiếm thay vì ship hoả tốc.

 

Đúng rồi
Ngày xưa đi chợ là phải max skill trả giá, đi chợ mà không trả giá bị nói này nói nọ, trong khi đi siêu thị thì giá niêm yết, ngay từ những năm 2000 khi siêu thị mọc lên, người ta đã cảnh báo về cái tương lai này rồi
Với lại, xã hội vận hành, không phù hợp thị trường thì biến mất thôi

 

Gần nhà có hàng trái cây đông vkl đông . Xung quanh cũng nhiều hàng khác nhưng hàng này nó bắt đầu để bảng niêm yết giá rõ ràng đầu tiên của khu chợ . Khách nườm nượp luôn .

Xung quanh sau mấy tháng cũng có vài hàng copy nhưng trễ r . Ngta đã quen mua hàng này mặc dù đông vkl tính tiền chen lấn tá lả.

 

Chợ truyền thống thoi thóp rồi, có chăng bây giờ công khai giá cả thì còn ngáp ngáp được lâu hơn chút.

 

Công khai giờ cũng muộn rồi. Nhắc đến chợ là nhắc đến nói thách, khách phải biết trả giá, cộng với cái kiểu tụi lều báo + quản lý thị trường mấy chục năm nay thay vì bảo vệ người tiêu dùng thì lại đổ thừa "hãy làm người tiêu dùng thông minh", khác gì thay vì trừng phạt thằng ăn cướp thì chửi nạn nhân "ai biểu mày đem tiền ra đường"
Cái kết này đã được báo trước

 

Cái này không trách được. Ở nơi lừa đảo chiếm đa số thì thay vì diệt trừ lừa đảo tốt nhất là để nạn nhân cảnh giác hơn thôi. Như bên Ấn Độ người ta cũng phạt người bị hiếp dâm thay vì phạt kẻ hiếp dâm.
Nói thách, bán đồ dỏm, đồ nhái, tráo hàng, cân yếu ký, lừa chất lượng... nó thành một nét văn hóa của Việt Nam mình rồi. Căn cơ là do sự cả nể người quen của người có chức quyền bảo hộ, không phạt được. Hoặc ít nhất là người ta có nộp mãi.

 

Luật không trị gốc mà trị ngọn thế kia thì nó thành “văn hoá” thôi. Kéo nhau đi xuống cả nút thì lúc đó lại ngạc nhiên

 

Chẳng phái nhờ vậy mà thương mại điện tử mới phát triển sao (dù vẫn bị lừa hàng online)

 

Ra chợ chỉ để mua cá biển vì nó tươi hơn, đa dạng hơn. Còn lại đều mua ở siêu thị hết.
Còn mấy đồ thời trang thì nên né chợ, mệt mỏi.

 

có bụi đời chở lợn không

 

ở sg thì toàn mua ở siêu thị nhưng về quê thì hay đi chợ (do chợ ngay sát nhà), thấy vẫn nhộn nhịp chứ k cảm giác gì vắng vẻ cả
với đi chợ được 1 cái lợi hơn so với siêu thị là nếu trở thành khách quen của sạp nào đó thì có thể được để dành hàng ngon, như mẹ mình toàn mua cá mới câu vào sáng sớm, ngon tươi hơn siêu thị nhiều

 

Chợ tết ở quê vẫn là 1 cái gì đó rất hấp dẫn.