HD Rome total War

Rome : Total war Strategy Guide


Rome là trò chơi quá hay, nhưng đồng thời với nhiều người, cũng là trò chơi …. quá khó ( không phải tôi ). Tốn khá nhiều công sức để rủ rê thằng bạn thân để cuối cùng nghe nó phán 1 câu xanh rờn : “mày kiếm cho tao 1 bài hướng dẫn thì tao chơi” ->pó tay! Đấy là lý do ra đời của bài hướng dẫn này, được viết dựa trên kinh nghiệm bản thân và các tài liệu tham khảo trên mạng (nhưng ko phải bài dịch đâu nhé!). Chắc chắn còn nhiều thiếu sót, nên rất hoan nghênh mọi người bổ sung (phần nào của các bác sẽ có tên tác giả đàng hoàng, cứ yên tâm nhé!).

Ai sẽ cần bài hướng dẫn này ? Đã gọi là hướng dẫn, tất nó ko dành cho các tay kì cựu đã đi với Total War từ bản đầu tiên. Tôi chỉ có tham vọng hướng dẫn cho những người chưa biết 1 chút gì, có vốn tiếng Anh không cao mà lại rất muốn chơi có những khái niệm đầu tiên, cũng như những bác chơi được nhưng muốn biết thêm 1 số kinh nghiệm, chiến thuật mới (phần này thì phải nhiều người tham gia).

Cấu trúc :gồm các phần sau đây:
1/Các khái niệm cơ bản : nên đọc nếu bạn chưa biết chút gì về khái niệm total war . Dùng chung với phần Prologue
2/Sử dụng campaign map (bản đồ chiến lược) : đây là phần làm đa số thấy nản khi bắt đầu tập chơi Total War
3/Sử dụng battle map (hay strategy map) : bản đồ chiến thuật. (đánh tay đôi trên chiến truờng, công thành và giữ thành)
4/Misc : Thực ra là các mẹo mực đựơc phát hiện ra trong trò chơi (ko tính bugs, dù thực tế 1 số típ là lợi dụng lỗi của AI )

 

1/các khái niệm cơ bản

Mặc dù total war là 1 tựa game nổi tiếng, nhưng điểm hạn chế của nó là chiến thuật : không phải ai cũng chơi được . Muốn biết mình có chơi được hay không, bạn phải trả lời được ít nhất 2 câu hỏi : có chơi được Đế Chế không (AOE ấy mà, cái trò chơi đầy ngoài hàng ấy) và Có chơi được Heroes không (vẫn dọc là hêrô ấy). Nếu chơi đựoc đế chế, bạn có khả năng chiến Battle map, và nếu còn xử được cả Heroes nữa thì bạn sẽ làm chủ đuợc campaign map. Chinh phục Rome là điều trong tầm tay!!!!! Đặc biệt hoan nghênh bác nào chơi Civilzation, vì xét về 1 mặt nào đó, Rome: total war còn dễ hơn Civ.

Ta bắt đầu với tutorial : vào single player, chọn Prologue. It nhất phải chơi qua phần này mới chơi đuợc Imperial Campaign, phần chiến dịch chính thức của Rome-Totalwar.
Bạn sẽ bắt đầu trên campaign map. Ko cần quan tâm đến con mụ cố vấn lắm mồm ở góc trên bên phải màn hình nếu ko biết tiếng Anh. Máy sẽ tự chuyển quân cho bạn đến đối mặt 1 đội quân Gaul. Không lo, vì đã có đồng minh máy sát cánh bên bạn rồi, và bây giờ là chờ chiếc PC cà khổ load vào battle map.
In battle map: Vẫn bỏ qua thằng lắm chuyện ở góc trên bên phải màn hình. Bây giờ là lúc làm quen với camera . Nếu bạn để mặc định ( chưa vào option chỉnh camera mode), thì đây là 1 số nút làm quen : 4 phím mũi tên để kéo màn hình lên xuống trái phải như các trò 2D thông thường ; 2 phím 1 & 3 ở bên phím số để quay camera sang trái và phải (rất quan trọng, vì nếu trận đánh nhiều quân và diễn tiến phức tạp, bạn sẽ ở 1 vị trí dùng 2 phím này quay trái quay phải để quan sát chứ ko di chuyển màn hình theo đơn vị quân mình muốn điều khiển) ; phím Delete dùng bám theo đội quân mình đang điểm sáng (thật ra cũng ko quan trọng, chỉ dùng để xem lính tráng choảng nhau ra sao thôi). Còn các phím khác về cơ bản vẫn vậy : nhóm đạo 1 đến 10, click chuột 2 lần để đưa màn hình đến ngay quân đó, nhóm nhiều quân thành 1 đạo dùng Ctrl ( ko phải Shirt!) …. Có điều Rome :total war tính theo đơn vị đạo quân,không phải từng đơn vị 1 như các trò RTS khác -> micro management, nôm na là điều quân, có vẻ dễ thở hơn nhiều (ít nhất thì điều khiển 100 quân trong Rome cũng dễ hơn 20 quân trong War3 )
OK? Bạn đã biết công dụng của các nút điều khiển. Lúc này` 1 đội lính Gaul đang xông tới, hãy thử lần chạm trán đầu tiên với quân thù ! Đưa bộ binh cận chiến lên phía truớc, cung đứng đằng sau bắn lên, ngựa đánh lén từ 2 bên sườn, hoặc phía sau quân địch (nhớ :đừng để kị binh xông vào đánh cận chiến vỗ mặt địch!) . Sau khi xử xong đạo lính ghẻ, chạy qua cầu để góp quân với đôị bạn bên kia sông : CHIẾN ĐẤU VÀ CHIẾN THẮNG!
Vậy là xong trận đánh. Bây giờ là bảng tổng sắp. Nếu muốn, bạn có thể ôm quyển từ điển để tra nghĩa, còn đây là ý nghĩa các thông số chính : số lính tham gia trận đánh (của cả 2 bên), số kinh nghiệm thu đựơc (experience gained), mất bao nhiêu thằng mỗi đội, giết đuợc bao nhiêu chú etc.
Roài, tiếp tục… chờ để load trở lại campaign map, và đây là đất cho các anh tài Heroes trổ ngón. Về cơ bản, Rome cũng có sẵn các thành, và mục đích tối thượng của bạn cũng là chiếm thành đối phương, càng nhiều càng tốt. Đơn giản phải không? Đẻ lính xách đi đánh nhau, nâng cấp thành để xây đựơc quân xịn hơn, chiếm thành lại tiếp tục đẻ lính, rồi thì quân đi với tướng, tuớng xịn, lv cao thì quân mạnh hơn…. Vấn đề ở đây là xây dựng, nâng cấp thành như thế nào, tác dụng mỗi loại nhà, mỗi loại quân ra sao…
Vậy thì ta sẽ tiếp tục với...

 

2/Campaign Map
Bao gồm :-Nhập môn (những điều cần biết)
- Ba bước phát triển chính của 1 Imperial Campaign


Tôi định post vài cái screenshot, nhưng do ko bít cách -> thôi các bác đành xem chay vậy nhé :P
Bây giờ nhìn vào trang bên trái: muốn bật trang này lên, click chuột 2 lần vào 1 thphố bất kì, sau đó nhấn vào hình cuộn giấy ở bên trên cái kính lúp góc dưới bên trái,
Các chỉ số chi phối 1 tphố bao gồm:
-population growth : dân càng đông thì level của thành phố càng cao, mà level càng cao tạo đựơc lính càng ngon hơn . Bạn có thể làm tăng số dân bằng các cách :
xây farm (ruộng) xịn,
xây các công trình có poputation growth bonus (tuỳ quốc gia, và tuỳ thần, nhấn phải chuột vào công trình sắp xây để biết chi tiết, vd Đền thờ thần, chợ, đấu trường….),
hay tăng bằng nô lệ bắt đuợc khi chiếm được thành đối phương (cách này chỉ có tác dụng với các thành phố có tuớng quản lý, gọi là gorvernnor).
Dân bị giảm khi có: bệnh dịch, bắt làm nô lệ (vì bị bán sang tphố khác rùi), bị giết hàng loạt khi tphố bị kẻ thù chiếm đóng (3/4 dân trong thành đấy!!!), hoặc tphố quá bẩn thỉu (cái này đi liền với các tphố lớn, chỉ có thể cố gắng giảm chứ không tránh được)….
-public order :chỉ số trị an của tphố. Chỉ số này càng cao thì tphố càng ổn định, càng đỡ tốn tiền nuôi lính đóng quân trong thành (tốn cơn tốn gạo nuôi bọn ăn hại này lắm ). Muốn tăng PO thì nhét lính vào là đơn giản nhất,càng nhiều càng tốt, ngoài ra còn do chỉ số influence của tuớng trong thành, do khả năng cai trị (law) của tướng, cũng như do các công trình trong thành (dân mải xem Giác đấu mí lị đua ngựa sướng quá còn đâu thời gian quan tâm đến biểu tình phản đối nữa!), do bùng nổ dân số –sau đại nạn dịch hạch chẳng hạn.
Public Order bị giảm do:
Squalor -bẩn thỉu. Chỉ số này tăng khi có quá nhiều dân hoặc có quá nhiều lính trong thành.
do tướng trong thành cai trị tồi (xem mấy cái traits của hắn) ;
do cultural penalty: khi mới chiếm được 1 thành phố , nếu bạn đem bán chúng nó làm nô lệ hoặc xử tử sạch thì Cultural penalty ko có, hoặc thấp, nhưng chỉ số này sẽ tăng lại theo số dân của thành. Đây là chỉ số khá khó chịu, mà chỉ có Wonder (ktự tháp của Ai Cập chẳng hạn), và các công trình tăng happiness giải quyết đuợc 1 ít. Tốt nhất là khi chiếm đuợc thành của địch thfi đem dân bán đi làm nô lệ, hoặc xử tử sạch chúng nó, nếu các đền thờ k phải cấp cao nhất thì phá đi, xây đền thờ của mình thay vào… ít nhất cũng giải quyết đuợc vđề an ninh trật tự trong 1 thời gian.
Nếu Public Order quá thấp, dân chúng sẽ nổi loạn (revolt). Cái giá phải trả khá đắt: nhẹ thì dân chết, lính chết, nhà cửa bị phá tan hoang, nặng thì lính trong thành bị tống ra ngoài (bất kể là bao nhiêu em), thay vào đó là cả 1 binh đoàn nổi đông đến ngàn chú. Khốn nạn hơn nữa nếu thành nổi loạn đó là Gladiator uprising (Đấu sĩ vùng dậy). Bạn sẽ thấy 3 đội lính mình quây 1 đội đấu sĩ mà bị đấu sĩ lùa như…vịt (truờng hợp tphố lớn sâu trong nội địa bị quân nổi dậy chiếm, mà quân tinh nhuệ thì đang ở mặt trận không về đuợc, ở nhà chỉ còn toàn lính già với thương binh )
Ngoài ra thành phố ở quá xa thủ đô cũng sẽ bị giảm POrder, thể hiện qua biểu tuợng bánh xe. Thay đổi thủ đô có thể giải quyết vấn đề này. Nếu tướng trông thành không có năng lực cai trị, PO lại càng giảm (vớ phải thằng tướng nát ruợư chẳng hạn). Sưu cao thuế nặng cũng làm giảm ổn định của tp.
Giờ đến chỉ số quan trọng hơn cả: Income, là tổng cộng của : năng lực quản lý của governnor (hình cuộn giấy ), thu thuế, do các công trình trong thành (chợ), do buôn bán xuất nhập khẩu (trade, hình bánh xe )…. Chỉ số này lại khá dễ giải quyết :kiếm thằng tướng nào có tài tổ chức (management) , xây chợ (market), nâng cấp đuờng xá (road), bến bãi (port) là ổn. Chú ý :chỉ số âm không có nghĩa thành phố đó không ăn nên làm ra. Mức chi để nuôi quân đội trên toàn đế chế đựơc tính theo số dân trong thành, tphố càng đông dân càng chi nhiều, và thường thủ đô là nơi tài chính âm nặng nhất!

Bây giờ ngó sang trang thứ 2, trang có cái mặt thằng tướng nhăn như khỉ ăn ớt ấy. Ko quan tâm đến command, ta thấy ngay hắn ta có tài quản lý (management ) và có 1 ít ảnh hưởng (fnfluence ). Điều đó có nghĩa tphố đuợc hắn quản lý sẽ ăn nên làm ra và có an ninh hơn các tphố bthường. Nếu lính trong thành đông, bạn có thể để high, thậm chí vẻry high tax rate để kiếm thêm ít tiền, miễn là đừng để Public Order thấp quá là được.
Ngoài ra còn các biểu tượng khác: duới cùng bên phải là 3 ô tròn. 1 ô cho phép chuyển thẳng vào phần recruitment (tạo lính) nếu là tphố, và hire mêcenary (thuê lính đánh thuê tại chỗ-giá đắt nhưng ko tốn công đào tạo) nếu là tướng ko đứng trong thành. Ô thứ 2 cho ta xây dựng nhà cửa nếu là tp, và xây pháo đài, tháp canh nếu là tướng…. Ô thứ 3 (biểu tượng nhà Julii mà tôi đang chọn chơi) cho 1 biết tình hình tài chính (Income), Ngoại giao (Diplomacy) và các nhiệm vụ cũng như thái độ Senate (thuợng nghị viện của Rome) đối với bạn… Tôi sẽ nói về điều này sau.
Sau khi bạn đã chọn xây công trình nào, đào tạo lính gì, và các đơn vị quân trên bản đồ đã đi hết luợt đi của chúng, ấn vào biểu tượng đồng hồ cát ở góc dứơi bên phải để kết thúc lượt đi của bạn

Dễ hỉu phải không? Roài, bài học nhập môn đã kết thúc Thực ra, tôi định viết ngắn về giới thiệu các biểu tuợng thôi, nhưng do quá cao hứng mà viết hơi bị dài, . Nhưng ko sao!. Bây giờ việc của bạn là áp dụng các kiến thức mới học được vào việc phát triển đại đế chế trong mơ của mình…. Muốn hoàn thành giấc mơ, bạn phải chiếm đựơc ít nhất 50 tỉnh, trong đó có Rome. Mà muốn chiếm đựoc chúng, cần phải có quân. Muốn có quân, tất phải cần đến tiền… Tóm lại, kinh tế là tất cả, là cái quyết định sức mạnh quốc gia, nên bạn phải có 1 chiến lựoc phát triển dài hơi, có lớp lang thứ tự. Sau đây là 1 số bứơc chính để phát triển kinh tế, dùng cho 3 faction đựơc chọn ngay từ đầu ( 3 faction của Rome, có thể hiểu tạm kiểu liên bang bây giờ vậy, gồm Julii, Brutii, Scipii )

a/ Những bước đi đầu tiên…
Như trên đã nói, ta bắt đầu với 1 trong 3 faction của Rome, ở đây tôi sẽ lấy Brutii, và chiến trường chính sẽ hướng về phía Hilạp (greek) và Macedonian. Nếu chọn Julii, bạn sẽ chiến nhau với Gaul, cũng như phải giải quyết Cảrthan nếu bạn chọn faction Scipii
Đầu game, việc quan trọng là thiết lập nền tảng tài chính chứ không phải quân sự. Cứ yên tâm, bạn sẽ có đựoc vài cái Rebel Village (thành nổi dậy, ko thuộc quân nào cả) để chiếm mà ko lo đánh nhau làm mất lòng ai. Trò chơi có phần automanage để máy tự điều khiển cho bạn, nhưng tôi khuyên nên dùng sau khi bạn đã có khoảng 20 tphố, còn bây giờ thì phải tự xắn tay vào thôi! Lời khuyên duy nhất ở đây là :tiền ,tiền và tiền!!!! Tất cả đều nhắm vào việc kiếm ra tiền, số quân cho sẵn ban đầu cũng tạm đủ vài turn mà ko cần tạo quân mới. Sau đây là các công trình mỗi tphố buộc phải có, và cũng là những công trình đựoc xây trong giai đoạn đầu này:
Road-paved road :quân đội đi từ tp này sang tp khác nhanh hơn, cũng như luơng hàng xuất nhập khẩu cũng tăng lên. Nhưng chỉ xây tất cả đến paved road thôi, đừng lên đuờng cấp 3 vội vì hơi bị tốn công và tài nguyên, chỉ xây đuờng cấp 3 (nếu đuợc xây) khi đó là tuyến đường chính bạn chuyển quân từ nội địa ra biên giới, hoặc là đuờng nối giữa các tp lớn.
Nếu xây mine, phải xây ngay từ đầu. Xây sớm chừng nào gỡ vốn nhanh chừng ấy
Port : nâng cấp lên mức tối đa có thể
It nhất là tường gỗ (wooden wall)
Barack (tạo lính trông thành)
Farm: trong giai đoạn đầu tiên, hoàn toàn ngược với sau này, tăng dân số càng nhanh, càng nhiều càng tốt. Chung quy lại cũng là vì bạn cần tiền : đông dân thì lên đời sớm, lên đời sớm thì có quân ngon, có nhà xịn, thêm vào đó là thu đựơc nhiều thuế hơn…. Nhưng nên chậm lại khi dân lên đến khoảng 10000.
Tiếp theo là chuẩn bị về quân sự. Như đã nói, ko tạo nhiều lính trong giai đoạn này, nhưng cũng phải đầu tư vài thành phố chuyên về tạo lính, mỗi tp 1 loại. Chính chúng về sau sẽ là nguồn tạo lính cấp cao cho toàn đế chế, chuỷển dần việc tào tạo tân binh cấp trung và thấp cho các tp khác. Những đơn vị đuợc đào tạo ở đây sẽ là quân tinh nhuệ nhất, đựơc sử dụng trong những trận đánh quyết định.
OK? Vậy là xong những bước đầu tiên, đặt nền móng cho 1 tương lai vững chắc . Bây giờ chắc bạn cũng đã vượt biển sang bán đảo HiLạp, và kiếm đựơc ít nhất 1 thành phố (thật ra chỉ là cái làng chài con con). Cố mà xây cho đựơc ít nhất là tường gỗ, vì lũ Hilạp sẽ đem quân đến đánh chả chóng thì chầy->nhận hàng luôn. Và bây giờ bạn chính thức bước vào cuộc chiến.

b/guồng máy chiến tranh hoạt động và những ông hàng xóm quý hoá
Số lượng lính đựơc cho sẵn bây giờ đã tổn thất nặng, đưa chúng về thành để retrain lại. Đây là cách giúp bạn tiết kiệm thời gian đào tạo (training) quân, cũng như giữ những đội lính có kinh nghiệm trận mạc :1 turn có thể retrain đựoc nhiều đội cùng lúc, trong khi có thể tạo thêm ít nhất 1 đội mới….. Kể từ bây giờ bạn tạo lính gì, đánh như thế nào không phải việc của tôi, nhưng đây là 1 số lời khuyên:
Tuỳ thuộc vào từng tphố mà ta xây các công trình cần thiết. Nếu dân nổi loạn thì xây đền thờ, muốn dân tăng thì lên farm, tphố ở biên thuỳ cần có tường cao hào sâu, sâu trong nội địa thì lo về kinh tế…. Ai cũng muốn tất cả các tphố là những cỗ máy in tiền, và là xuởng đẻ lính bậc cao nhất. Nhưng sự đời đâu có dễ thế. Bạn nên có con mắt chiến lựơc để quyết định tphố nào sẽ là nơi sản xuất lính để tập trung xây các công trình quân sự (thậm chí nếu 1 nhóm tp gần nhau thì 1 cái chuyên lính cung, 1 cái chuyên lính kị ….tạo lính mới nhanh đựơc). Các tphố duyên hải luôn là mỏ vàng vô giá, nên tập trung nâng cấp hải cảng, chợ búa đuờng xá, đưa chúng thành các trung tâm tài chính của đế chế. Nếu tphố đủ to (large hoặc Huge city), lúc đấy hẵng nghĩ tới việc phát triển cả ktế lẫn quân sự....
Các công trình tăng happiness, public order, health, tăng farm xây bao nhiêu thì tuỳ ý, nhưng ko nên để dân số tăng vượt tầm kiểm soát, dễ bị revolt . Tốt nhất là khi đến 20000 dân tăng khoảng 0.5 đến 1% là đẹp.
Bảng danh sách các công trình đã xd trong thành ở dưới cùng màn hình cho phép bạn phá chúng khi cần thiết (vd: nếu thành bạn chiếm đuợc mới chỉ có đền thờ đời 1 thờ thần khác, ko phá nó đi bạn sẽ ko thể nâng cấp để thờ thần của mình đựơc)

Khi đã xử lý xong mấy ông hàng xóm, bạn sẽ có xêm xêm khoảng 20 tphố, và phần lớn là tphố biển. Không, không phải là đầu tư vào kinh tế hay bộ binh nữa: lúc này cần đào tạo vài đạo quân đánh trên biển. Thật ra bạn bắt đầu xây dựng hải quân vào phần thứ 3 của trò chơi, khi đã sẵn tiền tài vật lực cũng đựơc, vì thuyền bè thì đóng rất nhanh, nhưng quân đông không có nghĩa là quân mạnh. Chỉ có tạo quân từ bây giờ, thì khi bước vào giai đoạn quyết định bạn mới có 1 lực lượng hải quân hùng mạnh và đầy kinh nghiệm, đủ sức trấn áp toàn bộ vùng biển Địa Trung Hải (điều này rất có lợi cho giai đoạn cuối của trò chơi : quân đội Scipii và Julii cần phải vượt biển để đưa quân về đánh bạn, cũng như cần thuyền để chuyển quân nhanh hơn). Và thuờng thì đối thủ chính trên biển của bạn trong giai đoạn này sẽ là AiCập.
Không nên mất công tiến đánh Ai Cập làm gì. Xử lý những quốc gia xung quanh Macedonia và Greek cũng cho không ít tiền, mà lại dễ giữ, không như Ai Cập :quá xa, và sự khác biệt văn hoá quá lớn sẽ khiến cho việc đánh-chiếm-giữ thành công các thành phố lớn như Memphis… trở thành không thể. Chỉ cần đánh gục hải quân Ai Cập, đưa quân phong toả các cảng biển, không cho chúng còn sức đưa quân đánh bạn là đủ. Có điều cố sống cố chết mà chiếm cho đựoc Alexandria : ngọn hải đăng nổi tiếng ở tphố này sẽ cho bạn sức mạnh Hải Quân không thể tưởng tượng nổi!
Đây cũng là lúc tạo ít nhất 3 đội quân thường trực ở nhà (quân tốt, ít nhất phải 1000 quân 1 đạo, có đủ máy bắn đá công thành), và chuẩn bị bước vào giai đoạn 3 của giấc mơ Đại Đế Chế.

c/Đá đít Nghị viện, đạp đổ nền Cộng Hoà và lên ngôi bá chủ

Chiếm nhiều thành phố, bạn sẽ nhận đựoc sự hài lòng từ Nghị Viện (Senate). Nhưng khi chiếm quá nhiều, bạn lại có đựơc sự e dè từ những lão già khú ấy. Chiếm nhiều hơn nữa, vua của bạn sẽ nhận đựơc lệnh phải tự sát vì cái tội đã phát triển 1 quốc gia quá mạnh, và còn vì sự ổn định của nền Cộng Hoà. Nếu bạn thực sự yêu quý nền cộng hoà tự do và bình đẳng, thì hãy tự tử đi, để mà rồi vài năm sau con của ông vua ấy cũng phải nghe lệnh mà theo bố… Cứ từ từ như thế cho tới khi hết ngưòi, trừ phi bạn chịu mất đi tất cả lãnh thổ để yên phận làm 1 trong 3 gia đình của Rome….
Tại sao không bật lại????
Nếu Senate doạ đặt quốc gia bạn ngoài vòng pháp luật khi vua của bạn không tự tử quá bất ngờ, thì vì sự tồn tại của lãnh thổ bạn đành hi sinh 1 con nguời ưu tú. Nhưng tốt nhất đừng để chuyện đó xảy ra: khi bạn đã chiếm đủ nhiều thành phố (chữ đủ nhiều thường ở khoảng 37, 38 thành phố trở lên), lẳng lặng đưa 2 đạo quân sẵn ở nhà đến gần Rome. Đạo thứ 3 sẽ làm nhiệm vụ trông nhà, tử thủ thủ đô cho đến khi các đạo quân viễn chinh kịp trở về, vì 2 vịđồng minh quý hoá Julii và Scipiii sẽ dồn sức tẩn bạn ra trò.
Ngay khi Senate tuyên bố bạn ngoài vòng pháp luật, đánh Rome, xử lý S.P.Q.R (Senate and People of Rome), đá đít Nghị viện…rồi giữ rịt lấy Rome.
Trên thực tế, nếu bạn nhắm thấy quân đội 2 faction kia quá mạnh, có thể chơi trò hủi :dùng Diplomat mua chuộc (birbe) quân của chúng, miễn là bạn có tiền. Chi cần đưa Diplomat đến cạnh đạo quân của địch, giơ tiền lên trước mặt chúng….
Và bây giờ, khi Rome là của bạn, và các faction còn lại không còn đáng để coi là nguy hiểm nửa, bạn sẽ chính thức lên ngôi Imperator : HOÀNG ĐẾ LA MÃ!!!


Đọc đến đây, bạn có thể yên tâm đã nắm đuợc các khái niệm cơ bản của trò chơi, cũng như những bước phát triển cũng … cơ bản nốt. Nhưng cứ yên tâm mà chơi, vì chỉ cần những thông tin cơ bản này, bạn sẽ tự tìm ra những điều còn lại ko chút khó khăn. Nào, bay giờ đến….

 

2/Battle (strategic) map
Gồm 'a/ những khái niệm cần nhớ' và 'b/ tường thuật 1 trận đánh'

a/ những khái niệm cần nhớ
-đặc điểm các loại quân
-trước mặt, hai bên sườn và sau lưng
-sức mạnh tinh thần
-làm chủ địa hình
-mục đích chiến đấu của anh là gì?

Nếu ví phần xây dựng theo luợt trên campaign map như nền móng vững chắc thì việc chiến đấu trên battle map theo thời gian thực là linh hồn của total war –chiến tranh tổng lực. Tự dưng đựơc cho cả ngàn quân đi đánh thì không không hề thấy sướng, cũng như 2 đạo quân gặp nhau mà không đựoc trực tiếp điều quân trên chiến trường thì còn gì vui nữa??? Hẳn bạn cũng đồng ý với tôi ở điểm này.
Phần này có 2 ý chính: chiến đấu đối mặt trên chiến trường và công thành/thủ thành.

a/Đối mặt trên chiến trường và những nguyên tắc cơ bản nhất mà một vị tướng cầm quân cần phải biết.

Có thể Rome :Total War không phải trò giả lập hay nhất mọi thời đại, nhưng ít nhất nó cũng mô phỏng một cách khá chính xác chiến tranh cổ đại . Những chiến thuật bạn dùng trong trò chơi cũng không khác gì mấy với chiến thuật mà Julius Gaius Caesar đã dùng xưa kia. Nói như thế có nghĩa rằng bạn phải tuân thủ những luật chơi thực, những chiến binh bạn đang chỉ huy là người, có kẻ nhát gan cũng có người dũng cảm, có nỗi sợ hãi cũng như niềm phấn khích…
Những nguyên tắc chính:
i. Mỗi loại quân có điểm mạnh và yếu riêng
Cái naỳ thì có lẽ quá quen thuộc, do đa số các trò chơi hiện nay đều chú trọng đến tính khắc chế của các loại quân : cứ bắn xa gặp cận chiến là ngỏm, cứ quân bay là sợ quân bắn etc. Rome :total war cũng thế, nhưng do là trò mô phỏng thực tế nên bạn sẽ không gặp được luật chơi oẳn tù tì thuần tuý. Các loại quân có khắc chế nhau, nhưng có loại nhiều loại ít, và không hẳn quân A cứ gặp quân B là thua…
Bộ binh (infantry): lực luợng chính trong bất kì trận đánh nào, luôn trang bị giáp trụ đầy đủ và thường lãnh trách nhiệm đánh giáp lá cà. Khi quân 2 bên xông lên, họ, chứ không ai khác sẽ lao thẳng vào lực lượng chính đối phương, lãnh trách nhiệm bảo vệ cho quân bắn xa , cũng như câu giờ cho kị binh (cavalry) có thời gian hành động . Trừ các đội quân Roman sử dụng kiếm ngắn và giáp dày khiên lớn, quân đội các quốc gia còn lại ven Địa Trung Hải thường sử dụng lính thương (spear men), hi sinh khả năng đánh cận chiến để dùng cây thương dài giết kị binh (bạn sẽ thấy Spear man yếu hơn Legionary của Rome khi quân 2 bên leo lên mặt thành đánh nhau ) .
Bộ binh chỉ mạnh khi ĐÔNG. Càng nhiều càng tốt, do độ linh hoạt không cao, do đó dồn vào 1 chỗ càng nhiều càng tốt. Đội nọ sẽ che chắn, bảo vệ đội hình đội kia. Nhưng chú ý : quân bắn xa địch chỉ chờ lính của bạn dồn đống lại 1 chỗ mà thôi! Lính thương cũng là lựa chọn số 1 để đối phó với tất cả các loại kị binh,
Kị binh (cavalry) nếu bộ binh là lực lượng chính, khi bộ binh thua có nghĩa là toàn bộ quân đội thua, thì kị binh là binh chủng then chốt dẫn bạn đến thắng lợi. Thường thì bạn sẽ nhờ vào tốc độ và sức mạnh tấn-công-từng-phát-một của họ để chiến thắng (nghe hơi chuối, nhưng chỗ này không biết diễn đạt ra sao). Kị binh chỉ có 1 cách sử dụng duy nhất :charge, charge và charge. Khi lính bộ 2 bên đang dồn đống vào nhau, kị binh sẽ tấn công thọc sườn, từ phía sau, hoặc xử lý bọn cung và pháo đáng ghét. Nếu bạn dùng kị binh giỏi, chiến thắng không thể vuột khỏi tay.
Sức mạnh của lính ngựa nằm ở tốc độ :sử dụng cây thương dài, họ dùng tốc độ cao để lao tới từ xa, sau đó lùi ngay lập tức. Cố gắng đừng để kị binh phải đánh cận chiến dồn cục như lính trơn, đặc biệt tối kị xông thẳng vào phía trứơc hàng giáo dài đang chĩa ra tua tủa :đó là hành động tự sát (nói chung nên đề phòng lính thương). Việc đánh trước mặt ấy là của Bộ binh. Một số trường hợp có thể đánh cận chiến khi cần, vd như Praetorian Cavalry của Rome, do có defense khá cao. Nhưng chẳng có nhiều ngựa mà nướng như thế, cũng chả có ai dở hơi mà làm như vậy. Chú ý đưa lính kị nặng đánh lính hạng nhe ( heavy cavalry vs light cavalry), và đưa ngựa nhẹ tránh xa ngựa nặng...
Voi: Trường hợp siêu kị binh ! (thực tế tôi không nghĩ đây là kị binh nhưng do trò chơi vẫn tính đơn vị này là cavalry, cũng như chúng tuân thủ 1 cách tương đối luật chơi dành cho ngựa : lính thương vẫn đối phó với voi tốt hơn cả , dù vẫn bị đạp bẹp từng nắm một!) Khi lính 2 bên dồn cục lại, đưa voi đánh vào bên sườn, theo sau là kị binh, và nếu thích cứ mặc cho voi chơi trò tung hứng với mấy thằng lính đó .
Voi sợ lửa! Khi chưa chơi Rome, tôi không biết điều này, và chơi rồi thì tôi cũng không có dịp thử (khi nào bạn ra vườn bách thú Hà Nội xem sao…). Đó là lý dó tại sao không nên đưa voi lên đầu hàng quân ngay đầu trận, mặc dù một đạo voi bằng 2, 3 đạo bộ binh : lính cung của địch sẽ lùa cung lửa cho voi bạn chết khiếp, và hệ quả là mấy anh lính đứng sau lãnh đủ khi lũ đần đó quay đầu bỏ chạy một cách không kiểm soát (chẳng thích thú gì khi xem cảnh tướng mình bị voi ta đạp bẹp đâu, tôi cá đấy! ) . Một số đơn vị có lợi thế hơn lính thường khi đấu với voi (thương chẳng hạn), tuy nhiên đối sách số 1 là dùng lửa. Có 3 cách: i/dùng cung lửa 2/dùng lợn thui (quân chuyên dùng đối phó voi của quân đội Roman, tuy nhiên chỉ dùng đựợc 1 lần trong 1 trận đánh, và rất hiệu quả. 3/dùng pháo binh. Đa số pháo (artillery) đều có khả năng bắn rất xa và dùng đạn lửa, đặc biệt là pháo công thành (ornage) : bắn tới tận cuối hàng quân địch, nơi voi đang đứng. Dù không chính xác, nhưng cứ hi vọng, vì chỉ cần 1 quả pháo lửa rơi trúng đội hình voi là đủ để mấy anh to đầu mà nhát ấy chạy hoảng loạn rùi :) . Mặc dù có chức năng đặc biệt là tự sát (ấn F), nhưng tôi chắc không bác nào lại muốn tự sát chết sạch đàn voi quý giá… Tốt nhất là tránh ra, nếu bạn thắng trận đánh đó, đàn voi sẽ trở lại không mất một quân nào.
Các loại quân bắn cung/ném lao, gọi chung là quân bắn cung :gồm lính cung và ngựa cung. Về cơ bản, 2 kiểu cung này giống nhau : đều gặp hạn khi lính cận chiến của địch lùa đựơc. Ngựa cung có khá hơn do chạy rất nhanh, nhưng cái giá phải trả là không bắn đựơc cung lửa nữa (mà tôi thì không hiểu chức năng chạy vòng tròn trước mặt địch dùng làm gì nữa, tránh đạn thì không thấy đâu, chỉ tổ mau xuống sức). Nên dùng để dụ địch, nhắm vào những đơn vị cấp cao nhất, vừa chạy vừa ném/bắn (đặt ở chế độ Skirmish), đặc biệt là dùng ngựa cung. Đây là lý do taị sao Chariot Archer của Ai Cập trở thành loại quân khó chịu nhất trong trò chơi. Nguyên tắc của lính bắn xa là nhắm vào chỗ đông quân nhất.
Pháo binh: Thường thì loại quân này ít di chuyển, hoặc hầu như không di chuỷên trong suốt trận đánh, nên đây là lý do bạn nên xếp chúng ở trên cao, và ở vị trí sao cho quân địch khó với tới, cũng như dễ đựơc lính thường bảo vệ. Ornage là loại pháo đa tác dụng nhất, vừa công thành vừa giết lính, mặc dù bắn không chính xác lắm, đặc biệt là khi dùng đạn lửa. Theo tinh thần chung, cứ nhắm vào chỗ nào đông quân nhất mà nã pháo.

ii/ Tất cả các đạo quân đều mạnh ở phía trước, và yếu (rất yếu) ở 2 bên và phía sau.
Đây là lý do quân kị sẽ đưa bạn đến thắng lợi vì chúng đủ nhanh để tạt vào 2 bên cánh (hoặc phía sau) của bộ binh địch khi 2 bên dồn vào nhau, nhất là lũ lính thương : do cầm cây giáo dài, chúng xoay xở rất chậm, và sẽ là thảm hoạ nếu lính thương bị ngựa càn vào 2 bên cánh. Tệ hơn nữa nếu bị tấn công từ phía sau. Tất nhiên kẻ thù của bạn cũng biết làm vậy : chúng sẽ chia ngựa sang 2 cánh và chỉ chờ cơ hội đánh lén. Ngựa cũng không phải ngoại lệ, cũng sẽ bị giết hàng loạt nếu ngựa đối phuơng xông vào từ bên cánh khi đang loay hoay rút ra khỏi đống bùng nhùng bị-bộ binh. Muốn chống các đòn tấn công từ 2 phía và phía sau, sắp xếp đội hình lính bộ sao cho đội nọ che chắn cho đội kia, đồng thời để mắt đến ngựa đối phương: dùng ngựa tấn công ngay khi chúng xông vào đội hình bộ binh của bạn.

iii/Một vị tướng giỏi là vị tướng hiểu đựơc tinh thần quân sĩ
Như đã nói, Rome :total war là trò chơi mô phỏng thực tế khá thành công. Lính của bạn là nguời, họ cũng có tình cảm, có nỗi sợ hãi, có lòng dũng cảm…Việc của bạn là tránh cho họ rơi vào trạng thái hoảng loạn, và luôn cho họ niềm hưng phấn mãnh liệt nhất! Tôi không nghĩ là các hãng khác không mô phỏng đựơc tinh thần (morale), cơ bản là vì một trận đánh chỉ 1 2 trăm quân là cùng, và không vui vẻ gì khi thấy số lính mình khổ sở đào tạo lại bỏ của chạy lấy người . Nhưng nếu bạn hiểu, và làm chủ đựoc morale, bạn sẽ thấy trò chơi này hay đến như thế nào!
Khi lính bộ binh 2 bên lao vào nhau, cái quyết định không hẳn là giáp trụ nâng cấp bậc mấy, mà là tinh thần của quân sĩ. Lính có chỉ số morale cao hơn sẽ đánh tốt hơn, lỳ đòn hơn, ít bỏ chạy hơn…. Nếu chỉ số morale xuống thấp, lính đánh sẽ kém đi, và nếu thấp quá họ sẽ bắt đầu bỏ chạy->bạn mất hoàn toàn quyền điều khiển đội lính đó. Đôi khi chạy đủ xa, mấy gã nhát gan ấy hoàn hồn lại, và bạn lại bắt đầu điều khiển đựoc. Nhưng đừng trông mong quá vào đám người ấy, vì nhiều khi quay lại đi chưa đến chỗ lính địch chúng đã la hét ầm ĩ, rồi quay đầu…bỏ chạy lần nữa.
Tuy nhiên bạn sẽ thấy khác khi 1 đội quân bị vây kín, không còn đường để bỏ chạy (nếu quân bạn bị rơi vào trường hợp này, bạn sẽ thấy hình cái đầu lâu hiện lên cạnh biểu tượng đội lính đó :fight to the death). Họ sẽ đánh một cách điên cuồng, đánh đến chết để tìm ra 1 con đuờng sống. Bình thường nếu quân địch bỏ chạy và bạn đuổi theo chém giết, hầu như chẳng mất quân nào. Nhưng khi quây chúng lại, bạn sẽ nhận tổn thất không nhỏ-mạng đổi mạng, thậm chí nếu 2 quân cùng cấp thì 1 đổi 1 ruỡi hoặc 2. Tốt nhất là ko nên quây lại, mà tản ra cho chúng chạy, sau đó dùng ngựa đưổi theo chém giết từ phía sau.
Vậy cái gì làm tăng tinh thần quân sĩ :
-sự hiện diện của tướng quân :
Tướng đứng ngay phía sau sẽ là 1 nguồn cổ vũ cực lơn cho lính của bạn. Hiếm khi họ bỏ chay, dù quân bạn chết nhiều thế nào chăng nữa. Ngoài ra, với kĩ năng rally troop (tập hợp quân), những đơn vị đang bỏ chạy có thể dừng lại và nghe lệnh nếu nghe thấy tiếng tù và (hình cái tù và phía duới bên phải màn hình ấy). Do vậy, dùng tướng cho khéo : đưa tướng đến chỗ trận đánh khốc liệt nhất, nơi lính bạn chết nhiều và có khả năng mất tinh thần nhất. Sẽ rất tệ khi tướng bạn chết: quân trên toàn chiến trường sẽ dao động mạnh, và rất dễ dàng bỏ chạy (đặc biệt là bộ binh đang chiến đấu : họ sẽ bỏ chạy ngay lập tức). Thảm hoạ hơn nữa là khi tướng bạn bỏ chạy Tất cả binh lính cũng vứt gươm giáo để chạy theo chủ tướng của chúng. Sự hiện diện của tướng địch cũng làm lòng quân giảm 1 tí, đặc biệt là khi tướng địch có số sao chỉ huy cao hơn tướng bạn (tương tự với tuớng bạn và lính địch)… Nói chung, tuớng quân là 1 nửa của đội quân của bạn : giữ ông ta cho kĩ, và chăm sóc cho cẩn thận
-tân binh hay cựu binh?
Lý do các cựu binh luôn được trân trọng là đây :họ lỳ đòn hơn, đánh nhau khoẻ hơn, và quan trong là họ không bỏ chạy. Những cựu binh dày dạn nhất thậm chí vẫn tiếp tục chiến đấu ngay khi tuớng đã ngã xuống. Khi một đội lính bắt đầu có kinh nghiệm, một hình chữ V sẽ xuất hiện cạnh biểu tượng của họ:từ 1 v lên 3 v, từ sao đỏ lên sao bạc rồi sao vàng… Đây là lý do tai sao tôi khuyên bạn nên bắt đầu đào tạo hạm đội của mình vào giai đọan 2 của trò chơi : việc có trong tay 1 đội thuyền toàn sao vàng sao bạc tất sẽ hơn hẳn 2 đội thuyền mới tinh. Một số công trình cho phép lính mới đào tạo có ngay 3 sao đỏ, vd như đền thờ thần chiến tranh Mars của nhà Brutii-> VÔ GIÁ!
-Thắng hay thua?
Một đội lính hò reo phấn khích do vừa diệt gọn 1 đội lính địch ( ko còn 1 tên nào), sẽ mang theo niềm phấn khích đó vào cuộc đấu với đội lính thứ 2. Một đội lính vừa bỏ chạy dù có hoàn hồn lại hay đuợc tướng tập hợp lại cũng vẫn ngấp nghé bên bờ của sự hoảng loạn. Việc nhìn thấy lính địch bỏ chạy khi đang chiến đấu đựơc coi như 1 liều thuốc kích thích, và ngược lại khi nhìn thấy đồng đội bỏ chạy : họ cũng sẵn sàng bỏ chạy theo đồng đội. Do đó, tấn công vào chỗ yếu nhất trong đội hình địch, sự kinh hoàng sẽ lan nhanh như 1 đại dịch. Nhìn thấy đồng đội gục ngã hàng loạt cũng sẽ khiến binh sĩ dao động mạnh (đây là lý do tại sao voi lại là vũ khí khủng khiếp : việc nhìn thấy đồng bạn bị voi giày xéo chết từng nắm quả là kinh nghiệm không dễ chịu gì cho bất kì anh lính nào). Tương tự, do tấn công từ 2 bên và phía sau có thể giết 1 số lượng lớn lính địch, chúng sẽ rất dễ dàng bỏ chạy. Bị bắn bởi tên lửa mà không chạy đựơc cũng khiến họ dao động.
-Vị trí trên chiến trường :
Có thể nói phần này là độc quyền của các trò 3D, mà các game dàn trận của thời đại 2D không thể nào có đựơc. Vị trí trên chiến trường bao gồm vị trí lính (đặc biệt là 2 bên hông và phía sau), thứ tự các đội linh (vd: voi đi trước ngựa đi sau …)
Tiếp theo là vị trí tương quan giữa các đơn vị với nhau. Bộ binh nên sắp xếp sao cho đội nọ canh bên suờn cho đội kia, 2 đội ngoài cùng có thể quay mặt hơi chéo sang bên hông đề phòng kị binh đánh lén, hoặc giao trách nhiệm giữ cánh cho kị binh của bạn. Sau đó cho tướng đứng ngay sau hàng bộ binh-đó là vị trí an toàn nhất, chỉ cần chú ý cung và pháo của địch thôi. Nếu bạn để ý, những đơn vị ở giữa bao giờ cũng chiến đấu bền bỉ hơn. Tinh thần binh lính sẽ tăng nếu họ biết bên cánh đựoc bảo đảm.
Khi tấn công, sắp xếp đơn vị nào vào đi trước, đơn vị nào đi sao cũng khá quan trọng : Voi có kị binh đi kèm phía sau sẽ hăng tiết vịt hơn hẳn bình thường!!!
-có còn hơi sức mà đánh nhau không?
Chỉ số sức khỏe của lính cũng là 1 vấn đề. Cao nhất là eager và thấp nhất là exhausted-hoàn toàn kiệt sức. Không chỉ ảnh hửơng đến khả năng chiến đấu, điều này còn ảnh hưởng đến tinh thần ->quân hết hơi sẽ mau vỡ trận hơn.
-những thứ gây kinh hoàng:
Điển hình nhất là bộ binh đánh nhau với voi. Chariot ( xe song mã) Ai Cập cũng là nỗi khiếp sợ của các đơn vị kị binh khác.
Một số vũ khí đựơc tạo ra nhằm mục đích gây hoảng sợ cho quân địch : lợn thui của quân La Mã chỉ nhằm gây khiếp sợ cho voi, ngoài ra không còn tác dụng gì khác. Mấy khẩu balistae cũng vậy :giết địch không hay bằng làm chúng sợ. Một hàng lính thương đang xông lên giáp mặt đối phuơng có thể bỏ chạy tán loạn nếu bị 1 quả bom lửa từ Ornage rơi giữa đội hình, cung lửa cũng có thể gây khiếp sợ…..

Tại sao phần nói về tinh thần quân sĩ này lại dài như vậy? Vì đây là phần quan trọng nhất trong trò chơi. Và khi đã lâm trận, điều bạn nhắm đến là khiến cho toàn bộ quân địch bỏ chạy chứ không phải giết sạch chúng. Đólà điều mà Rome :total war tái hiện hiện thực thành công nhất, và chắc chắn cũng là cái mà bạn cảm thấy thích thú nhất nếu kiểm soát đựơc nó. Bạn sẽ cảm nhận đựoc thế nào mới là không khí chiến tranh thực sự!

iv/ làm chủ địa hình
Ngay khi vào trận, tìm ngay chỗ nào cao nhất. Khi bạn đứng trên cao, các loại vũ khí bắn xa sẽ có tầm bắn xa hơn, các đơn vị cận chiến (lính thương) có sức thủ cao hơn, cũng như kị binh của bạn sẽ húc nhanh, mạnh hơn hẳn nếu lao từ trên cao xuống. Quân địch từ dưới lên không chỉ bị trừ điểm tấn công, giảm tốc độ mà còn rất mau xuống sức. Nói chung, dù tấn công hay phòng thủ cũng nên bắt đầu từ trên cao, đặc biệt là pháo binh: càng cao càng tốt! Nhiều khi bạn sắp xếp đội hình xong, nhấn start để bắt đầu trận đánh thì thấy máy đưa quân chạy lên đỉnh đồi, thì nếu hơn hẳn về kị binh, đừng ngần ngại tấn công chớp nhoáng khi chúng còn đang loay hoay chạy trên triền đồi :nếu không khiến toàn bộ quân địch bỏ chạy, cũng phải giết khơ khớ
Tiếp đó là phục kích trong rừng. Các đơn vị đựoc đặt trong rừng cây sẽ có hình cái cây màu xanh trên biểu tượng : chúng sẽ vô hình cho tới khi di chuyển! Giấu lực luợng chính của bạn trong rừng, giơ ra 1 quân ghẻ đẻ dụ địch và xông ra bất ngờ không chỉ giết đựơc kha khá mà còn là 1 đòn giáng trí mạng vào tinh thần quân địch. Tuy nhiên 1 số quân không giấu đựơc : pháo binh, tướng, voi… và 1 số quân khó giấu hơn, cũng như 1 số quân có thể ẩn mình ngay trong đám cỏ rậm… Một số kém khả năng tác chiến khi ở trong rừng (kị binh, cung)
Bạn có thể phải chú ý điều này khi đánh nhau trên sa mạc: quân giáp trụ đầy mình sẽ mau xuống sức hơn so với quân nhẹ chỉ có áo vải. Đây là lý do tại sao quân Ai Cập chủ yếu sử dụng cung và ngựa để chiến đấu trên địa hình sa mạc trống trải.
Tận dụng lợi thế của tường thành. Cái này chắc không phải nói nhiều :đưa cung lên mặt thành, pháo trong thành đánh ra.
Nên chú ý tới tác dụng của mấy bức tường. Từ tường đá trở lên cung bắn ra từ mấy cái tháp canh sẽ rất mạnh, nếu bạn không có bộ binh đủ mạnh để leo lên chiếm tường, cũng là chiếm tháp canh thì tốt nhất là tránh tường càng xa càng tốt. Nếu đã đục thủng tường để chui vào, nên bắn vỡ nốt mấy cái tháp canh xung quanh khúc tường ấy. Trường hợp không đủ đạn để bắn hết tháp canh, mà bạn buộc phải đi ngang qua cổng để vào quảng trường, ưu tiên bắn vỡ cổng trước (cổng, không phải cánh cửa!). Tương tự,bạn hãy nghĩ thử xem quân thủ thành cần làm gì để tận dụng lợi thế tháp canh?
Chiến tranh đường phố : Một vấn đề thú vị. Mê cung rối rắm các loại đường phố có thể khiến quân bạn… đi lạc. Nhưng nói chung khi đã lọt đuợc vào thành, xếp quân đỉnh nhất mà bạn có lên đầu hàng (voi chẳng hạn), cung xếp sau, rồi cứ thế từ từ mà tiến vào trong. Bạn sẽ chiến thắng khi chiếm và giữ đựoc quảng truờng trong 3 phút, hoặc giết sạch lính, nhưng tôi khuyên bạn nên chọn cách thứ nhất ; giết tất cả lính trong cái mê cung này là điều không tưởng. Cứ nhắm thẳng đường tiến vào quảng trường, lính địch sẽ buộc phải đổ về đấy, và quảng trường cũng là nơi hiếm hoi kị binh của bạn có thể phát huy tác dụng.
Còn nếu bạn phải thủ? Đường phố là địa điểm lý tưởng cho bộ binh: do không còn nỗi lo bị đánh tạt từ 2 bên sườn, chỉ cần xếp 1 đạo cung phía sau tỉa lên nữa thì có mà giời vào đựơc đến quảng trường.
Nói chung, đánh nhau trên những con đường hẹp dài, sâu hun hút không phải là nghề của kị binh (trừ voi). Nếu chuẩn bị tấn công 1 thành phố, bạn nên thay bớt lính kị bằng bộ binh và cung, tuy nhiên vẫn phải để lại vài đội để đảm bảo tính cơ động cho đội quân của bạn.

Tóm lại :luôn nhớ rằng địa hình là 1 trong những yếu tố quyết định. Nếu đánh trên đồng bằng, cố gắng tìm chỗ đóng quân càng cao càng tốt, hoặc không đựoc thì cũng phải ở chỗ nhiều cây (nhất là khi thủ), tìm đất trống khi bạn dựa vào sức mạnh của kị binh. Nếu đánh thành, tìm đường vào quảng trường càng nhanh càng tốt, quan sát bản đồ và ghi nhớ con đường ngắn nhất dẫn vào đó trứơc khi nhấn nút Start. Nếu thủ thành, cố đoán xem đối thủ sẽ tiến vào thành theo đường nào, và sắp xếp kế hoạch bịt nó lại….

v/ rốt cục khi nào thì thắng?
Luôn ghi nhớ mục tiêu chiến thắng của trận đánh, và mục tiêu đó sẽ chi phối tất cả hành động của bạn :
Nếu bạn phải thủ, thì việc tấn công là của kẻ thù : chúng phải tấn công và hạ gục bạn trứơc khi hết 30 -> kéo quân lên đồi cao, giấu quân trong rừng rậm… Khi thủ thì chiến thuật phong phú hơn công. Không vội vàng tấn công, cũng như không nên đưa kị binh chạy quá xa khỏi hàng rào phòng thủ nếu thời cơ chưa đến.
Dù thủ hay công, mục tiêu của bạn là làm chúng khiếp sợ mà tan rã hơn là giết càng nhiều càng tốt (thường thì số lính bị giết khi bỏ chạy nhiều ngang ngửa số lính bị giết khi đánh xáp lá cà). Do đó, tướng địch là mục tiêu tối thượng. Tìm mọi cách để giết hắn, cũng như bảo vệ tướng bạn.
Khi đánh nhau trong thành phố, nhớ rằng mục tiêu tối thượng của quân tấn công là quảng trường. Rất khó giết đựơc tướng địch, chứ không nói tới giết tất cả quân địch. Tìm mọi cách tiến về quảng trường, bất chấp mọi tổn thất. Như thế, quân thủ cũng sẽ tìm mọi cách để ngăn không cho đối phương vào đựơc quảng trường (gần như không còn cơ hội thắng nếu chúng lọt vào đến đó).
Đôi lúc, bạn bị buộc đánh 1 trận mà không có lấy 1 chút phần thắng. Hãy cố gắng giết địch càng nhiều càng tốt trước khi quân bạn bỏ chạy hoàn toàn. Cố gắng phục kích để chém chết cung của chúng, hay tìn cách quây và xử tử tên tướng. It nhất những người lính đã ngã xuống lúc này cũng có ích cho đội quân sẽ đến sau của bạn.

Nói chung, luôn chắc chắn về mục tiêu chiến thắng của bạn. Điều đó sẽ quyết định chiến thuật được sử dụng, cách sắp xếp bố trí các loại quân, và quân nào sẽ có ích nhất trong trận đánh. Không thừa 1 chút nào cả, đừng chủ quan!!!

 

b/Ứng dụng thực tế!

Bạn đã học đựơc tất cả các khái niệm cơ bản. Bây giờ là lúc câu nói học đi đôi với hành đựơc nhắc tới ->ta sẽ có 1 trận đánh cơ bản để bạn hiểu được các khái niệm trên hoạt động như thế nào.

Trận đánh tiêu biểu của 2 faction Brutii và the Seleucid Empire.

Lực lượng 2 bên :Brutii gồm tướng,lực lượng chính là bộ binh Legionary Cohort, 1 ít ngựa Legionary Cavalry và Roman Cavalry, 2 máy bắn đá Ornage, còn lại là cung. Phía phòng thủ là Seleucid gồm 2 đạo voi ( 1 Amored, và 1War Elephant đã chết mất quá nửa), 1 ít lính thương (phalanx và Sliver Shield Pikemen), 1 ít cung, còn lại là ngựa. Brutii khoảng trên 1300 quân, còn Seleucid khoảng gần 1000 quân.
Trận đánh diễn ra trên bán đảo Hilạp. Địa hình dốc nhưng lại chỉ về 1 phía, bên tấn công có lợi thế trên cao. Phía dưới dốc là rừng cây, địa điểm lý tưởng cho kị binh Seleucid phục kích.
Cũng định cho vài cái minh họa vào đây, nhưng copy-paste vào forum mất hết cả đinh dạng, thôi đành xóa nó đi vậy. Chán wé
Phía S xếp quân phía cuối dốc thoải nhất, đưa toàn bộ lính thương lộ ra ngoài , 1 đạo ngựa đặt bên mé phải, phần đất trống lộ ra. Cả 2 đaọ voi xếp lui ra xa về phía rừng. Hai đạo ngựa đựơc giấu dưới chân phần cao nhất của con dốc. Còn lại toàn bộ lính kị đựơc giấu trong rừng, gần chỗ 2 đạo voi -> sẵn sàng tấn công cánh trái của địch nếu chúng xông vào đội hình pike men. Tướng đứng ngay sau hàng thương, đảm bảo cho lính thương không bỏ chạy quá sớm nếu bị áp đảo. Cung đứng sau tướng, cạnh ngựa nhưng hơi lùi ra xa khỏi Pike men, sẵn sàng bắn vào bên phải đội hình B khi lính thương và legionary chạm nhau.
Vào trận, bên B xuất hiện gần chỗ cao nhất của đỉnh dốc. Toàn quân tiến lên phía trước, riêng Ornages di chuyển đến đỉnh dốc. Đến nửa dốc, bộ binh và kị binh dừng lại , cung thủ bước lên phía trước và bắt đầu tưới mưa lửa xuống chỗ voi. S cho voi lùi về bên phải, B chuyển hướng bắn xuống nơi đội lính thương đang chờ, đồng thời bộ binh tiến về phía trước. S cho đội hình tản ra, chấp nhận ăn đòn. Cung của S vẫn chờ cơ hội, trong khi cả 3 đạo legionary Cavalry của B bắt đầu tiến về phía 2 cung chơ vơ của S. Tướng bên B hi vọng có thể xử gọn chỗ cung đó và quay về kịp trước khi S kịp phản ứng (tương quan lực lượng ngựa trên màn hình là 2 heavy, 1 light (B) vs. 2 light (S) ). Cả cung và ngựa cùng quay đầu chạy -rõ ràng muốn dụ địch ra xa- và phía Brutii đã mắc mưu.
Lúc này những cỗ bắn đá hạng nặng của Brutii đã leo đến đỉnh dốc và bắt đầu phát pháo. Trượt. hai đạo ngựa Seleucid phía cuối dốc bắt đầu phi nước đại lên đỉnh, nhắm về phía đội pháo.
Legionary Brutii bắt đầu lao xuống dốc, chia đội hình làm 3 phần: 2 phần nhỏ 2 bên cánh, đạo quân lớn ở giữa.Trong lúc đó Legionary Cavalry đã bắt kịp 2 đạo cung, mặc sức chém giết trong sự hoảng loạn. Phía Seleucid dàn lính thương thành hình chữ nhật dài, với hi vọng tăng thời gian cầm cự. B cho đội hình chính lao thẳng vào bức tường thương đang chĩa ra tua tủa, 2 đạo quân vòng sang 2 bên quây số Pike men ít ỏi của S vào giữa. Trên đầu, Ornage nã pháo thoải mái, nhưng không trúng phát nào, và 2 đạo khinh kị S cũng đã áp sát.
Giờ mới đến lúc quân kị Seleucid chủ lực vào trận. Từ bên cánh phải, toàn bộ kị binh S xông thẳng vào đội hình Brutii, với đạo voi đi trứơc. Giật mình, cánh tấn công bên phải của B quay sang chống đỡ, nhưng đâu phải đối thủ của voi!!! Đạo Amored Elephant xông thẳng vào đám Legionary, tung họ lên không trung như trẻ con chơi với búp bê…lính Brutii kêu la thảm thiết và quay đầu chạy tán loạn… Nhưng trong chiến trận luôn có chỗ cho sự may rủi!!! Một quả pháo lửa cầu âu từ trên đỉnh dốc bắn xuống rơi trúng ngay giữa đội hình voi đang vui đùa, và thảm hoạ xảy đến cho quân Seleucid : những con voi khổng lồ chạy tán loạn trong sự kinh hoàng, quay lại đạp bừa lên cả kị binh đang theo sau… Một sự hỗn loạn tột cùng: cả ngựa lẫn lính bộ đều bị đạp bẹp dưới gót chân voi. Không ít ngựa bỏ chạy
Trên đỉnh dốc, 2 đạo Greek Calvary đã hoàn thành xong nhiệm vụ của mình : giết gọn đội Ornage, trả thù cho đồng đội. Họ chuyển hướng, phi nước đại xuống dốc.
Về phần lính thương, dù cho có sự cổ vũ rất lớn về mặt tinh thần của tướng quân phía sau, nhưng do bị đánh từ 2 mặt và quân kị chủ lực đang hỗn loạn chỗ đám voi không đến được, đã nhanh chóng bị bao vây và tan rã…Tướng S, dù đội vệ sĩ chết gần 1/3, vẫn kịp rút khỏi đám quân hỗn loạn. Nhận thấy điều đó, tướng bên B ra lệnh cho 1đội legionary (full) đuổi theo. Hai đội còn lại đuổi giết đám pike men đang bỏ chạy. Toàn bộ Legionary và Praetorian Legionary - chỉ bị thiệt hại một chút - quay sang đối phó với đám ngựa đang loay hoay của S.
Quay lại phía S. Không ít ngựa Cataphract đã bị đạp nát dưói gót chân voi, cũng như bỏ chạy, phần còn lại (gồm 1 đội War Elephant, Cataphract, Greek Cavalry, chưa kịp ổn đinh đội hình) , rút đựơc khỏi bầy Amored Elephant vừa bị bắt tự sát và bắt đầu lùi lại khi đám bộ binh Brutii hung hãn lao tới. Nhưng không kịp. Cả voi chiến (War Elephant), ngựa và bộ binh lại dính vào nhau thành 1 mớ hỗn độn. Mặc dù Cataphract có bộ giáp dày đủ sức đánh cận chiến với lính bộ binh, nhưng trận chiến rõ ràng không cân sức khi ngựa và voi bị bộ binh quây vào giữa. Ở tít đằng xa, Cuộc truy đuổi của đạo Legionary cũng thất bại: 2 đội Greek Cavalry đứng cạnh cung từ đầu trận kịp xốc tới tiếp cứu cho tướng quân. Ngựa Brutii ôm đầu máu bỏ chạy tháo thân. Tuy vậy S cũng mất hơn nửa 1 đội Greek Cavalry. Tướng S ngay lập tức quay lại tiếp cứư cho đám ngựa đang bị quây kín của mình. Phần thắng nghiêng về phe Brutii.
Lần này thì không phải may rủi nữa, mà là sai lầm của phía Brutii : tướng Brutii, do cẩn thận, đứng hơi lùi ra khỏi đám đánh nhau, bị 2 đội Greek Cavalry- lao từ trên dốc xuống- đánh lén từ phía sau, và BỊ GIẾT. Bọn ngựa vệ sĩ của ông ta bỏ chạy ngay khi chủ bị giết. Và tự nhiên quân Brutii phơi lưng cho 2 đội Greek Cavalry từ trên núi xuống và đội tướng + ngựa chạy từ xa lại đón đánh.. Tướng đã chết, lại còn bị đánh từ phía sau, làm sao mà chịu nổi !? Giờ đến lươt lính Brutii bỏ chạy. Còn 1 số ít lì lợm chiến đấu thì bị 3 phía đánh ép vào, cũng phải vứt vũ khí mà chạy nốt. Số Legionary Cavalry giết hết lính thương Seleucid xong quay lại cũng không làm đựơc gì hơn.
Seleucid đã lật ngược đựoc thế cờ.
Họ đã chiến thắng.
Bộ binh Brutii chạy tán loạn. Ngựa S đuổi đằng sau mặc sức chém giết. Những tiếng la thét hãi hùng. Những chiến binh đổ xuống. Những thây ngưòi la liệt. Một cuộc tắm máu….Một cuộc thảm sát.
Trận đánh kết thúc với gần như toàn bộ 1300 quân Brutii bị tiêu diệt. Chỉ còn gần 100 người sống sót. Phía Seleucid mất toàn bộ Pikemen, Archer, Amored Elephant (tự sát) phần lớn Cataphract. 300 quân còn lại hầu hết là Greek Cavalry, và 1, 2 đơn vị War Elephant.

Phew! Xong roài! Tất nhiên đây chỉ là 1 trận đánh trong trí tưởng tượng, và dù tôi đã cố gắng trổ hết tài văn chưong của mình ra để miêu tả, nó vẫn không thể hay và khốc liệt bằng trận đánh thật trên…game đựơc . Tuy nhiên đọc xong chắc bạn cũng tự phân tích đựơc 1 số điều then chốt? Tự nghĩ, sau đó đọc xem nhận xét của tôi như thế nào?
- Quân Seleucid, do thiếu lực lượng Pike men chủ lực để giữ chân Legionary Cohort của Brutii lại, nên dù nhiều ngựa hơn cũng không phát huy đựơc tác dụng. Nếu S nhiều Pikemen hơn 1 chút, có lẽ tình thế đã khác ngay từ đầu, khi đủ sức giữ bộ binh địch lại để kị binh charge (lấy đà xông vào tấn công). Hơn nữa, do đánh ở trong rừng, tốc độ kị binh chậm lại cũng là khó khăn đáng kể.
-Phía S có lợi thế nấp trong rừng, trong khi B lại có lợi khi tấn công từ trên cao xuống. Cả 2 bên đều đã tận dụng rất tốt lợi thế của mình.
-Quân Brutii cũng áp dụng rất đúng bài khi chia quân làm 3 mặt, quây thương S lại. Chính điều này khiến đám thương Seleucid tan rã chỉ sau hơn 10 giây! Cuối trận, cũng do bị tấn công từ 2 mặt sau lưng, hông, cộng với quân kị bị quây kín bên trong đang chiến đấu điên cuồng (fight to the death), toàn bộ bộ binh Brutii tan rã nhanh chóng. Bị đánh từ phía sau và 2 bên là sự kinh hoàng của bất cứ loại quân nào.
-Sai lầm của Brutii, khi tướng đứng lùi ra xa khỏi sự bảo vệ của các đơn vị khác và bị đánh lén mà chết. Cái chết của tướng quân làm rúng động tinh thần của toàn bộ binh sĩ, dẫn đến bàn thua của quân La Mã. Nếu tướng ko chết, hẳn quân Brutii, với sự vượt trội về mặt số lượng, đã thắng.
-Cuối cùng là sự may rủi! Quả bom lửa rơi trúng đàn voi đã loại khỏi vòng chiến đơn vị mạnh nhất của quân Seleucid, do đó mất đi khả năng càn thẳng vào hàng bộ binh Brutii. Thực tế, không ít trận Ornage của tôi thả bom rơi trúng đầu tướng địch (tỉ lệ này không nhỏ đâu!), nhờ đó mà kết thúc sớm trận đánh. Tuy nhiên, tỉ lệ ăn friendly fire của lính bạn cũng không nhỏ, nên tốt nhất là cho Ornage ngừng bắn ngay khi quân 2 bên chạm mặt nhau.


Bạn đã qua cả 2 khoá Kinh tế học và Nghệ thuật quân sự, xin chúc mừng!!!
Dù kiến thức bạn đã nắm được mới chỉ ở mức cơ bản, nhưng cũng đủ để bắt tay vào chiến Rome : Total War đựơc roài. Do không phải ai cũng chịu được việc ngồi trước màn hình với những con số nhảy lên nhảy xuống, nên tôi có chú trọng phần trận đánh hơn. Bạn có thể tìm phần Historical Battle, hoặc quick batlle, cústom battle để chiến ngay mà không cần quan tâm đến tiền bạc là cái gì. Tuy nhiên, sau khi chiến chán rồi, bạn có thể chuyển qua Imperial Campaign để bắt đầu xây dưng đế chế trong mơ của mình…
Sau đây là chương 3: tổng hợp, chủ yếu gồm các mẹo mực khi chơi Rome :total war. Đây là phần tổng hợp ý kiến đóng góp của nhiều người, và bạn có thể đọc hay không thì tuỳ, vì là phần kiến thức nâng cao do các cựu binh Total War cung cấp. Những gì bạn đọc từ đầu đến giờ cũng đủ để bật PC lên, và bắt tay chơi đựơc roài….

CHÚC VUI VẺ!

 

nothing now. Waiting for yours (and mine )
Hien chua co gi moi.

 

Xong roài bác MOD ời, pin bài em lên đi .
Mà làm thế nào để click vào tiêu đề ở đầu trang, IE tự chuyển xuống đoạn mình muốn ở giữa trang nhỉ? Bác chiplucky hôm nọ chỉ vớ vỉn wé

 

Ơ, bác hướng dẫn thế này sao o dịch luôn cái strategy guild đi, cái đấy hay phết.......
Mà hình như bây giờ o ai làm cái hướng dẫn này nữa à?? hay mọi ng` chán hết rồi :(

 

chuyển sang box hướng dẫn roài, bên này tương lai của nó ảm đạm wá