Việt Nam lên tiếng về việc tàu Trung Quốc, tàu Mỹ và Pháp ở Biển Đông 25/02/2021 16:58 GMT+7 Việt Nam, Thái Lan nhất trí đề cao tuân thủ luật pháp ở Biển Đông Châu Âu và bài toán Biển Đông TTO - Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 25-2 khẳng định hoạt động trên Biển Đông của các quốc gia cần phải đóng góp vào mục tiêu, lợi ích, trách nhiệm, nguyện vọng chung của tất cả các quốc gia và cộng đồng quốc tế. Tàu ngầm hạt nhân SNA Emeraude của Pháp tuần tra ở Biển Đông - Ảnh: AFP Tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 25-2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nhận nhiều câu hỏi liên quan tới hoạt động gần đây của các nước như Trung Quốc, Pháp, và Mỹ ở Biển Đông. Vừa qua xuất hiện một số thông tin đề cập tới sự xuất hiện của tàu hải cảnh 5304 của Trung Quốc gần khu vực khai thác dầu khí của Việt Nam tại mỏ Hải Thạch thuộc lô 5-02, cách Vũng Tàu 330km. Sáng 24-2, tàu 5304 được cho đã tiếp tục hiện diện gần Hải Thạch. Người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng khẳng định các cơ quan chức năng của Việt Nam luôn theo dõi sát diễn biến trên Biển Đông, và bảo vệ, thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên vùng biển Việt Nam, phù hợp với các quy định luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982. "Hoạt động của các nước ở Biển Đông cần tuân thủ quy định liên quan của luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của các quốc gia ven biển, đã được quy định trong UNCLOS, đóng góp vào hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông", bà Thu Hằng nói. Tính từ đầu năm 2021, vấn đề Biển Đông tiếp tục thu hút sự chú ý của dư luận với hàng loạt hoạt động liên quan. Hải quân Pháp xác nhận tàu đổ bộ Tonnere và tàu hộ tống Surcouf của nước này đã rời cảng Toulon hôm 18-2, khởi động một nhiệm vụ ba tháng ở khu vực Thái Bình Dương, nơi họ sẽ hai lần đi qua Biển Đông và tham gia tập trận với Mỹ và Nhật Bản trong tháng 5. Theo chỉ huy tàu Tonnere, ông Arnaud Trachant, đây là hành động nhằm "nỗ lực tăng cường" quan hệ đối tác giữa Pháp với các nước như Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc. Đây là nhóm bốn nước thuộc khuôn khổ đối thoại an ninh khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, còn gọi là QUAD. Hoạt động của hai tàu Tonnere và Surcouf được công bố không lâu sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly xác nhận tàu ngầm tấn công hạt nhân SNA Emeraude và tàu hỗ trợ BSAM Seine đã thực hiện cuộc tuần tra ở Biển Đông. Theo bà Parly, cuộc tuần tra này là "bằng chứng nổi bật cho năng lực triển khai xa nhà và lâu dài của Hải quân Pháp cùng với các đối tác chiến lược Úc, Mỹ và Nhật Bản của chúng tôi". Về vấn đề này, người phát ngôn Thu Hằng khẳng định việc duy trì hòa bình, ổn định, trật tự, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không, thượng tôn pháp luật, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của các quốc gia ven Biển Đông, phù hợp với UNCLOS 1982 là mục tiêu, lợi ích, trách nhiệm, nguyện vọng chung của tất cả các quốc gia và cộng đồng quốc tế. "Chúng tôi cho rằng hoạt động trên Biển Đông của tất cả các quốc gia cần phải đóng góp vào mục tiêu chung này", người phát ngôn nhấn mạnh. Trong khi đó, trả lời câu hỏi về hoạt động gần Hoàng Sa và Trường Sa của tàu chiến Mỹ hồi đầu tháng 2, bà Thu Hằng nói: "Là thành viên của Công ước UNCLOS 1982, Việt Nam tuân thủ các quy định của Công ước, kể cả các quy định liên quan tới hoạt động hàng hải, hàng không trên vùng biển, được xác lập, phù hợp với Công ước. Việt Nam mong muốn các nước tiếp tục đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định trên cơ sở luật pháp quốc tế ở Biển Đông". Tàu ngầm hạt nhân Pháp tuần tra ở Biển Đông, thách thức Trung Quốc NHẬT ĐĂNG https://tuoitre.vn/viet-nam-len-tie...-my-va-phap-o-bien-dong-20210224235910764.htm
Lại kéo các tàu cảnh sát biển với cho tàu đánh cá số lượng lớn ra bắc loa Wololo bọn này thôi mà. Kinh nghiệm từ cái giàn khoan nên bên mình thiếu gì cách xua bọn này đi. Tránh mắc mưu biến vùng không tranh chấp thành vùng tranh chấp.
Rồi Godzilla nó khè cho chìm hết , cái tội thích tụ tập !!! Lúc ấy thì đừng có mà mượn Kong của Việt Nam nhé lũ ngoại quốc ...
DÂM DỤC VÀ TRÍ THÔNG MINH Dâm dục tỷ lệ nghịch với trí thông minh của một con người. Vì dâm dục thiên về xúc cảm quá nhiều mà khi xúc cảm quá nhiều thì trí tuệ tiêu biến đi. Chính vì kém thông minh nên không có sáng kiến, không có trí nhớ, không có sự tập trung nên cuộc sống dần sẽ thất bại, bất hạnh và khổ đau. Phía sau một cái nghiện sẽ là một cuộc đời tâm tối. Tình dục, rượu bia, cờ bạc, hút chích... đều như vậy. Đều đẩy con người ta vào khốn cùng, bế tắc. Từ đó, chúng ta hiểu rằng, người càng nặng dâm dục thì càng kém giá trị trong cuộc sống, càng dễ trở thành gánh nặng cho mọi người cũng ví trí thông minh dần dần suy giảm, làm việc không còn năng suất nữa, hành động không còn chuẩn mực nữa, suy nghĩ không còn mẫn tiệp nữa. Ngược lại, người nào kiểm soát được ái dục thì trí thông minh bắt đầu tăng trưởng. Dần tăng sự tập trung vào học tập và làm việc cũng như vì tăng sự tập trung nên trí nhớ cũng phát triển. Khi trí nhớ phát triển rồi thì sự nhạy bén xử lý công việc và cuộc sống cũng ngày càng sâu sắc, tinh tế và đúng đắn hơn. Nhẹ ái dục nên tâm không động loạn, không bị bức bách khó chịu, không bị nhớ thương sầu khổ nên trí tuệ sáng ra hiểu được mọi điều. Trẻ bước vào tuổi dậy thì mà nặng dâm dục thì sẽ rất dễ thất bại trong giai đoạn tiếp theo. Cứ loay hoay bế tắc mà không biết tại sao. Vì thiếu mất sự thông minh để có thể đưa ra quyết định đúng đắn cho cuộc đời mình. Tâm loạn động làm cho chúng ta không nghĩ ra được điều gì thấu đáo, triệt để cả. Chỉ có nội tâm ổn định, vững vàng thì mới có đủ sức mạnh đưa ra những quyết định chuẩn xác ngay tức khắc. Chúng ta cùng ngẫm lại cuộc đời mình, phần lớn sự thất bại đều có dấu vết của ái dục trong đó. Thất bại trong sự nghiệp, thất bại trong học vấn, thất bại trong đạo đức, thất bại trong sức khỏe, thất bại trong uy tín... đều có ái dục góp tay vào. Hãy ngẫm lại mà giật mình. Xem phim khiêu dâm, thủ dâm, nghĩ những điều bậy bạ... cũng làm tổn hại tế bào não, làm teo não từ đó đánh mất đi trí thông minh của một con người. Vì tâm và thân là một khối chặt chẽ không tách rời. Tâm đen tối thì thân cũng bạc nhược. Thân khỏe mạnh thì tâm cũng khỏe mạnh. Nên việc dưỡng thân, dưỡng tâm đều cần thiết như nhau. Cho nên, để giữ gìn sự thông minh thì điều tiên quyết là phải cai nghiện được những trò vui, những khoái cảm mạnh như tình dục, rượu bia để bảo vệ tâm hồn trong sạch và một bộ não mẫn tiệp mà có đủ ý chí, bản lĩnh, nghị lực và sự tinh khôn để đối đầu và xử lý tất cả mọi điều trên cuộc đời này cho chuẩn xác. Ngoài ra, trí thông minh còn đến từ sự thực hành kiến thức. Nếu chỉ học, nếu chỉ biết lý thuyết mà không ứng dụng được vào thực tiễn thì chỉ là hoang phí kiến thức. Chính khi ta thực hành, ta mới có sự suy luận, tư duy từ đó mà tăng trí thông minh. Trí thông minh còn đến từ tình yêu thương và sự tử tế trong cuộc sống. Người nào tâm càng sâu sắc yêu thương, càng tử tế trong ứng xử thì lại càng thông minh, nhạy bén. Vì sao vậy? Vì khi ta yêu thương là khi ta muốn đặt mình vào người khác để thấu hiểu, khi ta tử tế là khi ta biến cái muốn của mình trở thành sự lợi ích và hạnh phúc cho người khác. Nên ta sẽ hiểu về người khác, hiểu về cuộc sống rất nhiều. Trí thông minh còn đến từ việc đương đầu với khó khăn mà tìm cách xử lý để rút ra bài học và kinh nghiệm cho mình và mọi người. Chỉ có ai từng đi qua thất bại, nghèo khổ, cô đơn rồi vươn lên thì mới trở thành những người giàu có chân thật và bền bỉ. Vì họ đã quá thấm thía cuộc đời. Trí thông minh còn đến từ những suy nghĩ đúng đắn trong cuộc sống. Đừng nghĩ bậy thì ai cũng sẽ thông minh lên từ từ theo năm tháng. Đây là công thức chung của sự tiến bộ trí tuệ. Những suy nghĩ tích cực, lạc quan, yêu thương, tử tế... sẽ nuôi dưỡng sự sáng tạo, nuôi dưỡng trí nhớ, nuôi dưỡng ước mơ và nuôi dưỡng sự sáng suốt của tâm hồn. Trí thông minh còn đến từ một nội tâm thanh tịnh. Người nhẹ ái dục đã là người thông minh thì người thanh tịnh, trong sạch lại càng nhạy bén, sáng tạo gấp vạn lần. Vì vậy, giữ cho tâm trong sạch, thanh tịnh bằng phương pháp tĩnh tâm thiền định cũng chính là một cách để tăng cường trí thông minh trong cuộc sống.... Hãy cùng nhau chọn lựa lối sống trong sạch, ít dục lạc để tìm thấy những niềm hạnh phúc bền vững và chân thật hơn. Dâm Dục Và Sự Tín Nhiệm Hôm nay, chúng ta phân tích dâm dục theo một góc cạnh khác đó là về sự tin cậy, sự trọng dụng, sự tín nhiệm trong cuộc sống. Người nào, ít suy nghĩ bậy bạ, ít làm những điều bậy bạ khi ở một mình riêng tư thì khi xuất hiện trước mặt mọi người sẽ dễ nhận được sự tin cậy. Người nào, khi ở nơi riêng tư mà vùi mình trong khoái cảm dâm dục quá nhiều thì khi xuất hiện trước mặt mọi người sẽ ít được trọng dụng, ít nhận được sự tin tưởng. Nói theo khoa học tâm lý thì khi chúng ta sống minh bạch, trong sạch ngay cả lúc một mình thì phản xạ tự nhiên tạo thành một sự tự tin, mạnh mẽ trong tinh thần khi ta xuất hiện trước công chúng. Chính cái sự tự tin, mạnh mẽ của một người ít đen tối, ít sai lầm đó cuốn hút sự tin cậy của mọi người. Và ngược lại, khi ta có gì đó sai lầm, tâm lý tự khắc mất tự tin trong giao tiếp với mọi người ngay từ đó mất bớt giá trị trong mắt mọi người. Nói theo năng lượng thì người ít dâm dục là người mang nguồn năng lượng tích cực lớn nên khi xuất hiện ở đâu thì vượt trội ở nơi đó. Người nặng dâm dục là người bạc chí, bạc thần nên khi xuất hiện ở đâu thì ít được chú ý. Vì sao ít dâm dục lại là người có năng lượng tích cực. Vì ít dâm dục, nên tâm yên ổn, sáng tỏ, tự tin và nhẹ nhàng nên ít phiền não, ít sân hận, ít ngu si, ít tham lam. Ngược lại, tâm nặng dâm dục thì tâm hỗn loạn, bất an, căng thẳng trong sự bức bách, mất tập trung, khổ sở, nóng giận từ đó giảm năng suất giao tiếp và làm việc. Nói theo Luật Nhân Quả thì người ít hưởng thụ sẽ là người có đủ phước để trình diện đàng hoàng, tự tin trước mặt người khác. Người hưởng thụ dục lạc nhiều sẽ là người thiếu phước nên cũng mất luôn sự tự tin trong giao tiếp dần dần. Cho nên, hành dâm nhiều sẽ dẫn đến mất tự tin, tự ti, tự kỷ, trầm cảm hoặc điên loạn. Vì phước về tinh thần, về sức khỏe suy kiệt không còn đủ để cấu hình nên một con người khỏe mạnh, khôi ngô, rực sáng, đầy giá trị trong mắt cộng đồng. Cho nên muốn trở nên tự tin, ngoài việc học các kỹ năng ăn nói, thay đổi cách ăn mặc, nâng cấp kiến thức bản thân, rèn luyện thể chất cho cơ thể khỏe đẹp thì còn phải giữ gìn năng lượng tinh thần bền vững ( ít hưởng thụ dục lạc, làm nhiều việc thiện, sống đạo đức ) để có thể tiếp xúc, làm việc, tương tác hiệu quả với mọi hạng người trong xã hội này. Người thành công là gì? Là người làm cho rất nhiều hạng người tín nhiệm mình, nể phục mình. Người được tin cậy sẽ được nhiều cơ hội phát triển trong cuộc sống, sẽ có nhiều cơ hội tạo ra tiền, sẽ có nhiều tiếng nói trong sự nghiệp, sẽ có nhiều danh dự trong đội nhóm. Ngoài tình dục ra thì ma túy, rượu bia, cờ bạc, nghiện game, nghiện yêu đương vô bổ, nghiện nói xấu, lười biếng, làm việc kém năng suất, sống ảo tưởng, sống không cầu tiến,... đều làm chúng ta mất đi sự tín nhiệm và dần bị đào thải khỏi cuộc sống. Giá trị của một con người nằm ở sự tín nhiệm, sự giao việc mà cuộc đời dành cho người đó. Người sống chân thật, tử tế, nhiệt tình nhưng đừng phá hoại thì cũng dễ trở thành người được trọng dụng. Nhất là đức tính chân thật là nền tảng cho sự tin cậy bền vững. Người sống có nghị lực, có ý chí vươn lên, có tinh thần học hỏi cũng dễ nhận được sự trọng dụng. Người làm việc đạt năng suất, có tâm cống hiến, kính trên nhường dưới, khiêm tốn, không đố kỵ ghét ganh cũng dễ nhận được nhiều cơ hội và sự tin yêu trong cộng đồng. Người nặng dâm dục thường có một biểu hiện là sự nghiệp ì ạch khó phát triển. Các mối quan hệ xã hội cũng ít ỏi và thưa thớt. Và chính người đó cũng mất dần đi động lực hoàn thiện bản thân mình. Dâm dục quả thật rất đáng sợ, nó giết chết cả một cuộc đời chứ không phải đơn giản nếu chúng ta không ý thức mà cai nghiện, vượt qua và sống tốt hơn. Có nhiều người rất có năng lực nhưng cứ mãi chưa thành công vì không ai tín nhiệm cả, không ai tin mình cả, cuộc đời không chịu giao việc cho mình gánh, sự xuất hiện của mình rất mờ nhạt cũng vì mình có sai gì đó. Đó là lý do, trên thế giới này rất nhiều người tài nhưng không phải ai cũng tỏa sáng, không phải ai cũng giàu sang. Chúng ta sẽ cùng cố gắng kiểm soát ái dục, cùng cố gắng nâng cao sự tín nhiệm trong lòng mọi người với nhau. Mong ai ai cũng sớm thành công, sớm hạnh phúc, sớm đạo đức và sớm kiểm soát được ái dục. KIỂM SOÁT ÁI DỤC KIỂM SOÁT ÁI DỤC
Cái mà người ta thường gọi là linh hồn, ngã hay cái tôi, là để ám chỉ một thực thể tuyệt đối, trường cửu trong con người, bản thể bất biến đằng sau thế giới hiện tượng hằng biến. Theo một vài tôn giáo, mỗi người có một linh hồn tách biệt như thế do Chúa tạo dựng, và linh hồn ấy sau khi chết sẽ vĩnh viễn sống trong địa ngục hay thiên đường. Số phận nó tùy thuộc vào sự phán xét của đấng sáng tạo ra nó. Theo một vài tôn giáo khác, linh hồn ấy trải qua nhiều đời sống, cho đến khi nó hoàn toàn trong sạch và cuối cùng trở thành đồng nhất với Thượng đế hay Phạm thiên Brahman, Linh hồn phổ quát hay Àtman từ đấy nó phát xuất. Linh hồn hay ngã trong con người là cái suy nghĩ, cảm giác, và nhận thưởng phạt về tất cả mọi hành vi thiện ác của nó. Một quan niệm như thế gọi là Ngã kiến. . Phật giáo là tôn giáo độc nhất trong lịch sử tôn giáo nhân loại phủ nhận hiện hữu của một linh hồn, Ngã hay Àtman như thế. Theo giáo lý Phật, ngã kiến là một niềm tin sai lạc, không tương ứng với thực tại, và nó phát sinh những tư tưởng tai hại về "tôi" và "của tôi", dục vọng ích kỷ không biết chán, sự chấp thủ, sân hận, ác độc, kiêu căng ngã mạn, và những cấu uế ô nhiễm khác cùng nhiều rắc rối. Nó là nguồn gốc của mọi rối ren trên đời, từ những tranh chấp cá nhân cho đến chiến tranh giữa các dân tộc. Tóm lại, tất cả mọi sự tác quái trên thế gian đều bắt nguồn từ quan niệm sai lạc này. . Có hai ý tưởng thâm căn cố đế trong tâm lý con người: tự vệ và tự tồn. Vì muốn tự vệ con người đã dựng nên Thượng đế để nương tựa, để được che chở, được an ninh bảo đảm, như một đứa trẻ nương tựa vào cha mẹ. Vì muốn tự tồn người ta đã sáng tạo ra ý tưởng về một linh hồn bất tử hay Àtman sẽ sống mãi đến bất tận. Trong ngu si, yếu đuối, sợ hãi, khát khao, người ta cần hai điều ấy để tự trấn an, tự vỗ về; vì lý do đó họ bám vào đấy một cách cuồng tín và hăng say. Giáo lý Phật không dung dưỡng sự ngu si, yếu đuối, sợ hãi, khát khao ấy, mà cốt làm con người sáng mắt ra bằng cách trừ khử, tiêu diệt, nhổ tận gốc những thói này. Theo Phật giáo, những ý tưởng của chúng ta về thượng đế và linh hồn là sai lạc, trống rỗng. Mặc dù những ý tưởng ấy được phát triển sâu đậm, dệt thành những chủ thuyết, tất cả đều là những dự phóng tinh vi của óc tưởng tượng được gói ghém trong một mớ danh từ triết lý và siêu hình phức tạp. Những ý tưởng này đã ăn sâu gốc rễ trong tâm lý con người, gần gũi thân thiết với họ đến nỗi họ không mong nghe, cũng không muốn hiểu một đạo lý nào ngược lại. Đức Phật biết rõ điều ấy, ngài dạy rằng giáo lý của ngài "đi ngược dòng" (patisotagàmi), trái ngược với những dục vọng ích kỷ của con người. Bốn tuần lễ sau khi giác ngộ, ngồi dưới một gốc cổ thụ, ngài tự nhủ: "Ta đã thực chứng một sự thực sâu xa, khó thấy, khó hiểu... chỉ những bậc trí mới hiểu thấu. Những người bị đam mê chế ngự, bị vô minh vây phủ không thể nào thấy chân lý này, vì nó ngược dòng, nó cao siêu, sâu kín, tế nhị và khó nghĩ bàn." Nghĩ thế, đức Phật đã do dự một lúc: "Có phải vô ích không nếu ta cố giảng giải cho thế gian Chân lý mà ta đã chứng nhập?" Rồi ngài so sánh thế gian như một ao sen: trong ấy có nhiều hoa còn ở dưới mặt nước, có những hoa khác chỉ vừa ló lên trên mặt nước, nhưng cũng có những bông hoa đã vươn lên khỏi mặt hồ và không còn động chạm với nước. Cũng thế trong thế gian này, trình độ phát triển của con người khác nhau. Có một số người sẽ hiểu được Chân lý. Vì thế đức Phật quyết định giảng dạy chân lý ấy[1]. . Lý Vô ngã là kết quả tự nhiên, là hệ luận của phân tích Ngũ uẩn và Duyên khởi (hay duyên sinh, paticca-samuppàda)[2]. . Trong phần thảo luận về Diệu đế thứ nhất (Khổ đế, dukkha), chúng ta đã thấy cái mà ta gọi linh hồn hay cá thể được cấu tạo bởi năm uẩn, và khi phân tích kỹ năm uẩn ta không thấy có gì đằng sau chúng có thể gọi được là Tôi, Àtman hay Ngã, hay bất cứ bản thể trường tồn bất biến nào. Đấy là phương pháp phân tích. Ta cũng có kết quả tương tự khi xét kỹ luật duyên khởi, phương pháp tổng hợp, và theo luật này thì không có gì trên thế gian là tuyệt đối. Mọi sự vật (pháp) đều giới hạn, tương đối, và phụ thuộc lẫn nhau. Đây là thuyết tương đối của Phật giáo. . Trước khi thực sự đi vào vấn đề Vô ngã, ta nên có một ý niệm sơ qua về luật duyên khởi. Nguyên tắc của lý thuyết này được tóm tắt trong một công thức gồm 4 dòng: Cái này có, thì cái kia có (imasmim sati idamhoti). Cái này sinh, thì cái kia sinh (imassuppàda idam uppajjati). Cái này không, thì cái kia không (imasmim asati idam na hoti). Cái này diệt, thì cái kia diệt (imassa nirodhà idam airujjhata) [3]. . Theo nguyên tắc điều kiện tính, tương đối tính và tính hỗ tương tùy thuộc ấy, sự tiếp tục của đời sống và sự chấm dứt của nó được giải thích trong một công thức chi tiết gọi là duyên khởi, (nghĩa là sự sinh khởi có điều kiện hay duyên) gồm 12 yếu tố: 1- Vô minh (làm) duyên (cho) hành (những hoạt động cố ý hay nghiệp) (avijjàpaccayà samkhàvà). 2- Hành (làm) duyên (cho) thức (samkhàrapaccayà vinnànam). 3- Thức (làm) duyên (cho) danh sắc (những hiện tượng tâm lý và vật lý) (Vinnànapaccayà nàmarùpam). 4- Danh sắc (làm) duyên (cho) lục nhập (5 giác quan và ý thức) (Nàmarùpapaccayà salàyatanam). 5- Lục nhập (làm) duyên (cho) xúc (động chạm, tiếp xúc) (salàyatanapaccayà phasso). 6- Xúc (làm) duyên (cho) thọ (cảm giác) (phassapaccayà vedanà). 7- Thọ (làm) duyên (cho) ái (khao khát ham muốn) (vedanàpaccayàtanhà). 8- Ái (làm) duyên (cho) thủ (bám víu, giữ lấy) (Tanhapaccayà upàdànam). 9- Thủ (làm) duyên (cho) hũu (quá trình sinh ra và trở thành) (upàdànapaccayà bhavo). 10- Hữu (làm) duyên (cho) sinh (sự sống, sinh ra) (Bhavapaccayà jàti). 11- Sinh (làm) duyên (cho) 12- Lão (già) tử (chết) ưu bi khổ não (buồn lo đau đớn) (Jàtipaccayà jaràm maranam). . Đây là quá trình theo đó sự sống đã phát sinh, tồn tại và tiếp diễn. Nếu ta đảo ngược công thức lại, ta sẽ đi đến sự chấm dứt của quá trình: . Vô minh diệt thì hành diệt, hành diệt thì thức diệt, thức diệt thì danh sắc diệt, danh sắc diệt thì lục nhập diệt v.v.. cho đến khi sinh lão, tử, ưu bi khổ não... diệt. Cần nhớ rõ một điều rằng mỗi yếu tố trên đây đều vừa là nhân vừa là quả, nó vừa bị định đoạt bởi (paticcasamuppanna), và vừa làm điều kiện cho (paticcasamuppàda)[4]. Bởi thế chúng đều là tương đối, phụ thuộc lẫn nhau và liên quan với nhau, không có cái gì là tuyệt đối hay biệt lập, do đó mà Phật giáo không công nhận có "nguyên nhân đầu tiên" như ta đã thấy trước kia[5]. Duyên khởi nên xem như một vòng tròn, chứ không nên xem là một sợi xích[6]. . Vấn đề ý chí tự do chiếm một địa vị quan trọng trong tư tưởng và triết học Tây phương. Nhưng theo luật duyên khởi, vấn đề này không phát sinh và không thể phát sinh trong triết học Phật giáo. Nếu toàn thể hiện hữu đều là tương đối, giới hạn và phụ thuộc nhau, làm sao một mình ý chí có thể được tự do? ý muốn cũng bị giới hạn như bất cứ tư tưởng nào khác. Cái ta gọi là "tự do"chính nó cũng giới hạn và tương đối. Không thể có cái gì vật lý hay tâm lý có thể tuyệt đối tự do, vì mọi sự đều tương quan và tương đối. "ý chí tự do" bao hàm ý nghĩa một ý muốn không phụ thuộc vào những điều kiện, biệt lập với nhân quả. Làm sao một ý muốn hay bất cứ cái gì thuộc về ý chí, có thể phát sinh mà không có những điều kiện, tách rời nhân và quả - khi toàn thể hiện hữu đều giới hạn và tương đối, nằm trong luật nhân quả? Lại nữa ở đây, ý niệm về ý chí tự do cũng liên quan mật thiết đến những ý tưởng về Thượng đế, linh hồn, công bằng, thưởng phạt. Không những cái gọi là tự do đã không tự do, mà ngay cả chính ý niệm về ý chí tự do cũng không thoát khỏi những điều kiện. . Theo luật duyên khởi, cũng như theo sự phân tích con người thành năm uẩn, ý tưởng về một bản thể trường cửu bất diệt ở trong hay ngoài con người, dù gọi là Àtman, Tôi, Linh hồn, Ngã, hay cái Ta, chỉ được coi như một niềm tin sai lạc (tà tín), một bóng dáng của tâm thức. Đây là lý thuyết Phật giáo về Vô ngã (anatta). Để tránh một sự lầm lẫn, ở đây ta nên nhắc rằng có hai loại sự thật: sự thật ước lệ, Tục đế (sammutisacca), và sự thật tuyệt đối hay Thắng nghĩa đế (paramatthasaca)[7]. . Khi ta dùng thường ngày những từ ngữ như "tôi", "anh", "linh hồn", "cá nhân" v.v.. không phải chúng ta nói dối, mà nói một sự thật thuận theo quy ước của thế gian. Nhưng sự thật tối hậu là không có "tôi" hay "linh hồn". Như kinh Mahàyànasùtràlankàra (Đại thừa nhập Lăng già) dạy: "Một con người (pudagala) nên được xem là chỉ có trong sự giả lập (prajnapati) (nghĩa là theo quy ước thì có một cá thể hay con người), chứ không phải trong thực tại (dravya)[8]. "Sự phủ nhận một linh hồn bất tử là đặc tính chung cho mọi hệ thống giáo lý Tiểu thừa cũng như Đại thừa, và như vậy không có lý do gì để quả quyết rằng truyền thống Đại thừa, một truyền thống hoàn toàn đồng quan điểm với Tiểu thừa trên vấn đề này, đã đi xa với giáo lý nguyên thủy của đức Phật." [9] . Bởi thế, thật lạ lùng khi gần đây vài học giả (như bà Rhys Davids và những người khác)[10] đã cố - một cách vô vọng - xen ý tưởng về ngã vào trong giáo lý Phật, một điều hoàn toàn trái ngược với Phật giáo. Những vị học giả này kính trọng, ngưỡng mộ và sùng thượng đức Phật và giáo lý Ngài. Họ ngưỡng mộ Phật giáo. Nhưng họ không thể tưởng tượng được rằng đức Phật, người họ xem là tư tưởng gia sâu sắc và minh bạch nhất, lại có thể phủ nhận hiện hữu của Àtman, linh hồn hay ngã mà họ rất cần đến. Họ không biết rằng họ đang tìm sự ủng hộ của Phật cho nhu cầu này, nhu cầu một hiện hữu bất diệt - dĩ nhiên không phải trong một cái ngã nhỏ nhen cá biệt với một chữ n thường, mà trong cái Ngã với một chữ N hoa. . Tốt hơn, người ta nên nói thật rằng họ tin vào Àtman hay Ngã, hoặc người ta có thể nói ngay rằng Phật hoàn toàn sai lầm khi phủ nhận hiện hữu của một cái Ngã. Nhưng chắc chắn không ai nên đưa vào trong đạo Phật một ý tưởng mà Phật không bao giờ chấp nhận, như chúng ta có thể thấy từ những nguyên bản Pàli còn lại.
