[VNN] Cải cách thể chế nhìn từ cuốn sách “Vì sao các quốc gia thất bại”

Năm nay có vấn đề nhất là Nobel Vật Lý.

 

Hậu Lê có bị chia hay ko thì vua vẫn là vua Lê, sử vẫn công nhận là triều Lê, và chỉ kết thúc khi bị Tây Sơn diệt thôi
Tương tự, nhà Nguyễn chỉ tính từ Gia Long trở đi chứ ko ai tính từ thời chúa Nguyễn Hoàng cả, vì khi đó chúa vẫn dưới vua Lê, hay nhà Nguyễn bị Pháp đô hộ thì chẳng ai tính là đã diệt vong từ lúc đó cả, thoi thóp vẫn là thoi thóp
Các triều đại VN:
Đinh; 968 - 980 : 12 năm
Tiền Lê: 980 - 1009: 29 năm
Lý: 1009 - 1225: 214 năm
Trần: 1225 - 1400: 175 năm
Hồ: 1400 - 1407: 7 năm
Hậu Lê: (lần 1): 1428 - 1527: 99 năm
Mạc: 1527 - 1677: 150 năm, phần lớn chỉ nắm được một vùng nhỏ phía Bắc
Hậu Lê: 1533 - 1789: 256 năm
Tây Sơn: 1778 - 1802: 24 năm
Nguyễn: 1802 - 1945: 143 năm

 

Tàu đi xuống là do chiến tranh kinh tế Mỹ - Tàu, Mỹ bao vây, phong tỏa đường làm ăn của Tàu với các nước (không chỉ phương Tây do Mỹ dẫn đầu mà còn đe dọa trừng phạt khác nước trung lập)., + hậu quả của tăng trưởng nóng trước kia, tất cả vấn đề nó dồn lại cùng lúc. Kể cả thế thì tăng trưởng 5% cho nền kinh tế 20 nghìn tỉ $ nó vẫn cao vkl, đám Âu Mỹ chỉ dám mơ tăng trưởng 1-2%. Mỹ không phải có lợi thế đi trước Tàu cả trăm năm (từ đầu 1900 đã giàu nhất thế giới, Tàu tới 1980 vẫn nghèo rách) thì bị Tàu nó đấm lồi mồm lâu rồi. Kể cả bây giờ thì Mỹ cũng chỉ còn hơn 2 món là bán dẫn với hệ thống tài chính, còn các món khác chẳng bị đấm lồi mồm mới phải đi quay lại chiến lược bảo hộ nội địa.

Thì cũng có công, nhưng úp bô cũng ác.

Không phải Nobel kinh tế được promote, mà cái khái niệm "chỉ có thể chế kiểu phương Tây mới là ưu việt" mới là cái được promote. Cả cái Nobel kinh tế hay cái đám truyền thông đều là để phục vụ cho mục đích đó.

 

Hùng Vương 10.000 năm đâu
Tính cả tinh cầu mẹ thì hơn 9 tỷ năm

 

??? Thằng Bụt này lại trá hình à, định tổ lái cc gì nữa thế ?

Why the west rules, vì nó ăn được quá nhiều tài nguyên giá ăn cướp từ thuộc địa chứ gì .

 

Đặt tên câu view thôi, sách đấy hay.

 

Quyển đó hay đấy xem đi.
Minh hoạ sinh động cho chủ nghĩa duy vật lịch sử luôn

 

đừng tin nó là được.

 

fix

 

Thật ra đổ cho ăn cướp thì cũng không đúng. Ăn cướp để duy trì vị thế thôi chứ để vượt lên thì phải có cách mạng

 

Trạng thái của Trung Quốc là giảm động lực tăng trưởng chứ ko phải suy thoái.

Nền kinh tế tăng 5% thì ko thể gọi là bờ vực của suy thoái gì cả.

 

Cụ thể hơn đi sếp, cũng ít đọc sách lịch sử nên ko đủ kiến thức để đối chiếu.

 

Đọc lấy kiến thức nhưng cũng có cái nhìn đối chiếu, như sách Tây thì nó cũng viết theo bias Tây, ví dụ chửi Nga chê Trung Quốc như hát hay, về thế chiến II thì phủi sạch công của Liên Xô…

 

Sách kiểu này hướng đến trả lời các vấn đề tổng quát bằng một câu trả lời duy nhất. Nhưng vì chủ đề đặt ra ban đầu quá rộng, nên câu trả lời ngắn chắc chắn có chỗ sai sót, ngoại lệ không đáp ứng được.

Lấy ví dụ hai quyển khá phổ biến, hình như VN cũng đều có bản dịch: guns, germs, steel và why the west rules for now.

Quyển đầu theo chủ nghĩa tất định luận địa lý (geographic determinism). Quyển này thì khỏi nói, bị chửi cực nhiều vì đồng chí tác đưa ra câu trả lời trước rồi chỉ trích các luận cứ phù hợp với luận điểm của mình để minh họa (phương tây có vị trị địa lý phù hợp để thống trị thế giới, đm nó khắm).

Quyển sau là 'phát triển xã hội', index of socioeconomic development, lượng nhiên liệu mỗi cá nhân tiêu thụ, mở rộng ra: ăn bao nhiêu, ở tốn bao nhiêu, giao thông công cộng tốn bao nhiêu (đều là energy consumption cả), từ đó tính ra score index of civilization. Nhưng luận điểm này lại không phù hợp với quan điểm phát triển kinh tế xã hội hiện đại: tiêu thụ ít năng lượng, cuộc sống xanh, phát triển bền vững.

Vấn đề của mấy quyển sách đại chúng này là trình bày chủ đề cực rộng, đối tượng đọc là người chưa có kiến thức nền để đối chiếu so sánh, thậm chí là đọc sách dạng này lần đầu tiên, nên không nhận ra nó sai trái. Người biết thì lại chả rảnh để ngồi bới từng khúc ra vặn vẹo, đấu khẩu, chả nhẽ lên facebook cãi nhau từng comment. Luận giải mới mẻ, có tính khai phá như quyển the west còn đáng đọc, ngẫm nghĩ thêm, chứ như quyển guns germs viết bố láo, đọc hại thêm chứ chả mở mang được gì.

 

Quan trọng quy mô nền kinh tế, quy mô lớn tăng 5% là quá ổn, chứ cứ nhìn vô số % kia chưa nói lên điều gì.

 

Chính Nhà nước Việt Nam cũng công nhận Súng, vi trùng và thép thì mị không nghĩ nó sai trái. Đến giờ cuốn này vẫn là cuốn duy nhất dạng này đạt giải thưởng sách quốc gia giải A: https://tuoitre.vn/chang-hoang-da-s...ai-thuong-sach-quoc-gia-20211112230705956.htm

 

Quyển the west còn dc gợi ý trên r/askhistorians: https://www.reddit.com/r/AskHistorians/wiki/books/general
Chứ Súng vi trùng và thép bị chửi khắp các mặt trận.
Giải thưởng Sách quốc gia ko có ý nghĩa gì về học thuật đâu, đấy ko phải tiêu chí bình chọn.
Cá nhân còn nghĩ bọn Alpha book - Omega book mua giải.

 

Nó vẫn là giải thưởng sách cao nhất ở Việt Nam, do Hội đồng Nhà nước chấm, lực tụi Alpha không mua nổi đâu.

 

Nếu các bác muốn hiểu nên có góc nhìn như thế nào về lịch sử sinh vật và loài người có thể đọc The Dawn of Eveything, trong đó cho rằng:
- Nhiều học giả phương Tây giai đoạn trước cũng bias bm
- Đa phần mọi nỗ lực tìm ra một quy luật "tổng quát" (trong nghiên cứu lịch sử, xã hội,...) chắc chắn thiếu sót và quy chụp
- Nên hiểu xã hội sinh vật từ xưa đến nay phát triển vô cùng đa dạng và phức tạp ngay từ đầu, chứ không phải là từ đơn giản phát triển lên phức tạp. Tóm lại là ngày xưa không ngu ngốc một chiều như bạn nghĩ đâu.

-

 

giống fan bóng đá hay nói "mọi sự so sánh đều là khập khiễng, hãy tận hưởng ngưng so sánh", chúng ta không giống nhau, Qú mèn bu li dó.....