[VNF]'Không chỉ tính GDP bằng con số, mà còn đo bằng nụ cười của người dân'

Nghịch Tia Sáng · 15/10/25 lúc 21:26

Cười lên đi em ơi
Cười lên hỡi các anh chị ơi
Lỡ thất nghiệp buồn phiền
Cười khơi khơi may ra có tiền
Yêu thương làm bồi hồi
Cười thật to cho tình yêu tới
Sinh ra đời làm người
Nụ cười như toa thuốc yêu đời.
Cười lên đi em ơi
Đừng cau có giống như đười ươi
Có tốn gì nụ cười
Mà tại sao em không muốn cười
Xin em đừng cười ruồi
Cười thật to cho lòng phơi phới
Trên môi rạng nụ cười
Là niềm vui chan hòa yêu đời.
Ai không một lần cười
Dù sún răng ta vẫn cứ cười
Dù sứt môi vẫn vang tiếng cười
Dù hết hơi vẫn nở nụ cười.

Khi mới lọt vào đời
Vừa vỗ mông là ta khóc rồi
Đời chẳng vui nên ta phải cười
Cười lên sầu đau kia sẽ vơi.
Cười lên đi ông Cười lên hỡi các cô bà ơi
Nếu thấy gì buồn cười
Thì nhe răng ta vang tiếng cười
Xin ông bà đừng lười
Cười lên đi cho đời tươi rói
Khi không còn gì cười Thì thọc tay vô nách cho cười.

Barking1.1 · 15/10/25 lúc 21:32

wubim · 15/10/25 lúc 21:41

N00bforever · 15/10/25 lúc 21:49

Gia đình bạn · 15/10/25 lúc 22:38

Kéo lên 8500 trang để theo mục tiêu GDP đầu người nào

clone2412 · 15/10/25 lúc 22:42

Vừa đi hỏi AI về.

Dưới đây là phân tích chi tiết, dựa trên các nguồn y khoa đáng tin cậy. Tôi sẽ tập trung vào thang đo chính liên quan nhất là Pathological Laughter and Crying Scale (PLCS hoặc PLACS), vì nó được sử dụng rộng rãi để đánh giá laughter không kiểm soát hoặc không phù hợp. Tôi cũng sẽ đề cập đến các thang đo liên quan khác, nguyên nhân gây ra hiện tượng này, và cách ứng phó, để cung cấp cái nhìn toàn diện nhất có thể cho bạn như một người làm kỹ thuật cần dữ liệu cụ thể.

1. Thang đo chính: Pathological Laughter and Crying Scale (PLCS/PLACS)
Đây là thang đo được phát triển năm 1993 bởi Robinson và cộng sự, ban đầu dành cho bệnh nhân sau đột quỵ (stroke), nhưng sau đó được áp dụng rộng rãi cho các rối loạn thần kinh khác. Nó không phải là công cụ chẩn đoán "điên loạn" mà là để định lượng (quantify) và theo dõi (monitor) mức độ nghiêm trọng của laughter và crying bệnh lý, giúp phân biệt với cảm xúc bình thường hoặc rối loạn tâm trạng.

Cấu trúc và Số lượng Items (Mục đánh giá):

Tổng cộng 16 items (mục), chia đều: 8 items đánh giá pathological laughing (cười bệnh lý) và 8 items đánh giá pathological crying (khóc bệnh lý).

Các items tập trung vào các khía cạnh cụ thể của hành vi, bao gồm:

Thời lượng của các cơn (duration of episodes): Ví dụ, cơn cười kéo dài bao lâu (từ vài giây đến vài phút).

Mối liên hệ với sự kiện bên ngoài (relation to external events): Cười có được kích hoạt bởi yếu tố bên ngoài không, hay xảy ra ngẫu nhiên.

Mức độ kiểm soát tự nguyện (degree of voluntary control): Người bệnh có thể dừng lại không, hay hoàn toàn mất kiểm soát.

Mức độ không phù hợp với cảm xúc (inappropriateness in relation to emotions): Cười có khớp với tâm trạng thực tế không (ví dụ, cười khi đang buồn hoặc trong tình huống nghiêm túc).

Mức độ gây distress (đau khổ): Hành vi này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây xấu hổ hoặc cô lập xã hội như thế nào.

Đây là thang đo dựa trên phỏng vấn (interviewer-rated scale), nghĩa là bác sĩ hoặc chuyên gia y tế sẽ đặt câu hỏi và quan sát bệnh nhân để chấm điểm, không phải tự báo cáo hoàn toàn.

Phương pháp Chấm điểm (Scoring Method):

Mỗi item được chấm từ 0 đến 3:

0: Hiếm khi hoặc không xảy ra (rarely or not at all).

1: Thỉnh thoảng (occasionally).

2: Thường xuyên (often).

3: Rất thường xuyên (frequently).

Tổng điểm: Tính bằng cách cộng điểm tất cả 16 items, dao động từ 0 đến 48 (tối đa 3 x 16). Điểm cao hơn cho thấy mức độ nghiêm trọng cao hơn.

Không có cut-off score (ngưỡng cắt) cố định được quy định rõ ràng trong tất cả các nghiên cứu, nhưng trong thực tế lâm sàng, điểm cao (ví dụ >15-20) có thể chỉ ra nhu cầu can thiệp điều trị. Ví dụ, trong một trường hợp nghiên cứu, điểm trước điều trị là 26, giảm xuống 15 sau 2 tuần dùng thuốc fluoxetine (một loại SSRI). Điểm được tính riêng cho phần laughing và crying nếu cần phân tích chi tiết.

Độ tin cậy và Độ giá trị (Reliability and Validity):

Độ tin cậy (Reliability): Cao, với hệ số Cronbach's alpha hoặc tương đương thường >0.8 trong các nghiên cứu (dựa trên kiểm tra lặp lại và nhất quán giữa các đánh giá viên). Nó được chứng minh là đáng tin cậy để theo dõi thay đổi trước/sau điều trị.

Độ giá trị (Validity): Đã được xác thực (validated) qua các nghiên cứu trên bệnh nhân đột quỵ, chấn thương não (traumatic brain injury - TBI), và các bệnh khác. Nó phân biệt tốt giữa pathological laughter với cảm xúc bình thường hoặc trầm cảm, và tương quan cao với các thang đo khác như Hamilton Anxiety Scale (r²=0.42) hoặc Overt Aggression Scale (r²=0.47). Độ giá trị cao trong việc dự đoán kết quả xã hội kém hơn ở bệnh nhân có điểm cao.

Ứng dụng Lâm sàng:

Sử dụng để đánh giá bệnh nhân với các tình trạng như TBI (tỷ lệ PLC khoảng 10.9% trong năm đầu), đột quỵ (10-20%), bệnh Alzheimer (40%), đa xơ cứng (multiple sclerosis - 7-10%), và teo cơ xơ cứng bên (ALS - 19-49%).

Thường kết hợp với chẩn đoán hình ảnh (MRI) để xác định tổn thương não, đặc biệt ở thùy trán trái hoặc thân não.

Không dùng để "đo điên" mà để theo dõi điều trị, ví dụ dùng thuốc chống trầm cảm như SSRI để giảm tần suất cơn cười.

2. Các Thang đo Liên quan Khác

Center for Neurologic Study-Lability Scale (CNS-LS): Một thang đo tự báo cáo với 7 items (4 cho laughing, 3 cho crying), chấm từ 1-5. Cut-off ≥13 chỉ ra pathological laughter/crying. Độ tin cậy cao (Cronbach's alpha ~0.87), thường dùng cho PBA.

Depression Anxiety Stress Scale (DASS-21): Không trực tiếp đo laughter, nhưng đánh giá lo âu và stress, có thể liên quan gián tiếp nếu laughter là cơ chế đối phó.

Những thang này thường được dùng kết hợp để loại trừ trầm cảm hoặc lo âu, vì pathological laughter có thể bị nhầm với rối loạn tâm trạng.

3. Nguyên nhân Gây ra Cười Nhiều/Không Phù Hợp (Excessive or Inappropriate Laughter)
Cười nhiều không nhất thiết là "điên", nhưng nếu không kiểm soát và ảnh hưởng cuộc sống, có thể do:

Pseudobulbar Affect (PBA): Tình trạng thần kinh gây laughter/crying đột ngột, không phù hợp, do gián đoạn đường dẫn serotonin/glutamate ở não. Ảnh hưởng 10% bệnh nhân sau TBI hoặc đột quỵ.

Rối loạn thần kinh: Đột quỵ, đa xơ cứng, chấn thương não, ALS, dementia, Parkinson, hoặc gelastic seizures (cơn co giật gây cười, do u não dưới đồi).

Rối loạn tâm thần: Schizophrenia (cười paradoxal - paradoxical laughter), mania trong bipolar disorder, hoặc lo âu/psychotic disorders.

Khác: Lạm dụng chất (substance use), hoặc đơn giản là cơ chế đối phó với stress (không bệnh lý).

4. Cách Ứng phó và Điều trị (Coping Strategies)

Y tế: Khám thần kinh/tâm thần, dùng thuốc như SSRI (fluoxetine) hoặc dextromethorphan/quinidine để giảm tần suất. Theo dõi bằng PLCS để đo hiệu quả.

Chiến lược hàng ngày: Giải thích tình trạng cho người thân để giảm xấu hổ; tránh tình huống kích hoạt; thực hành thở sâu, tập thể dục, ngủ đủ để giảm stress; tham gia liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) nếu liên quan tâm thần.

Lưu ý: Nếu bạn hoặc ai đó gặp triệu chứng, nên tham khảo bác sĩ để đánh giá chính xác, vì tự chẩn đoán có thể sai lầm.

Click to expand...