Các bệnh liên quan đến khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Khớp gối là một trong những khớp chịu tải trọng lớn nhất của cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển và giữ thăng bằng. Tuy nhiên, do thường xuyên phải hoạt động và chịu áp lực, khớp gối rất dễ bị tổn thương và mắc nhiều bệnh lý khác nhau. Các bệnh liên quan đến khớp gối không chỉ gây đau đớn, hạn chế vận động mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.


1. Thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, khiến bề mặt khớp trở nên thô ráp, gây đau và hạn chế vận động. Đây là bệnh phổ biến nhất ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là những người thừa cân hoặc thường xuyên lao động nặng.

• Nguyên nhân: Lão hóa tự nhiên, chấn thương, thừa cân, yếu tố di truyền.
  
  
• Triệu chứng: Đau nhức khi vận động, cứng khớp buổi sáng, khớp kêu lục cục.
  
  
• Điều trị: Sử dụng thuốc giảm đau, tiêm dịch nhầy, vật lý trị liệu, thay khớp khi cần.
  

2. Viêm khớp gối
Viêm khớp gối là tình trạng viêm ở các cấu trúc quanh khớp như màng hoạt dịch, gân, dây chằng hoặc sụn. Bệnh có thể do nhiễm trùng, chấn thương hoặc bệnh tự miễn.

• Nguyên nhân: Viêm khớp dạng thấp, nhiễm khuẩn, gout, lupus.
  
  
• Triệu chứng: Khớp sưng, nóng, đỏ, đau khi cử động, sốt nhẹ (nếu viêm do nhiễm khuẩn).
  
  
• Điều trị: Dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh (nếu nhiễm khuẩn), nghỉ ngơi và tập phục hồi chức năng.
  

3. Tràn dịch khớp gối
Tràn dịch khớp gối xảy ra khi lượng dịch trong khớp tăng bất thường, gây sưng và đau. Đây thường là biến chứng của chấn thương hoặc các bệnh lý khác ở khớp gối.

• Nguyên nhân: Chấn thương thể thao, thoái hóa khớp, viêm khớp, nhiễm trùng.
  
  
• Triệu chứng: Khớp sưng to, căng cứng, khó gập hoặc duỗi chân.
  
  
• Điều trị: Hút dịch khớp, dùng thuốc kháng viêm, điều trị nguyên nhân gây bệnh.
  

4. Đứt dây chằng chéo
Đứt dây chằng chéo (trước hoặc sau) là chấn thương thường gặp ở vận động viên hoặc người chơi thể thao. Dây chằng chéo có nhiệm vụ giữ vững khớp gối, khi bị đứt sẽ khiến khớp lỏng lẻo và dễ tái chấn thương.

• Nguyên nhân: Tai nạn, chơi thể thao cường độ cao, xoay gối đột ngột.
  
  
• Triệu chứng: Đau dữ dội, sưng nhanh, mất khả năng vận động ngay sau chấn thương.
  
  
• Điều trị: Phẫu thuật tái tạo dây chằng kết hợp tập phục hồi chức năng.
  

5. Gout ở khớp gối
Gout ở khớp gối là tình trạng lắng đọng tinh thể axit uric trong khớp, gây viêm và đau dữ dội. Dù thường gặp ở ngón chân cái, gout vẫn có thể xuất hiện tại khớp gối.

• Nguyên nhân: Nồng độ axit uric trong máu cao do ăn nhiều thịt đỏ, hải sản, rượu bia.
  
  
• Triệu chứng: Đau đột ngột, sưng đỏ, nóng tại khớp gối, cơn đau thường xuất hiện ban đêm.
  
  
• Điều trị: Thuốc giảm axit uric, chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thực phẩm giàu purin.
  

6. Hội chứng đau bánh chè
Hội chứng đau bánh chè (Patellofemoral pain syndrome) xảy ra khi xương bánh chè trượt lệch khỏi vị trí hoặc bị mài mòn, gây đau quanh đầu gối.

• Nguyên nhân: Luyện tập quá mức, cơ đùi yếu, cấu trúc khớp bất thường.
  
  
• Triệu chứng: Đau khi leo cầu thang, ngồi xổm hoặc ngồi lâu.
  
  
• Điều trị: Nghỉ ngơi, tập cơ đùi, sử dụng băng hỗ trợ bánh chè.
  

7. Viêm gân bánh chè
Viêm gân bánh chè (Jumper’s knee) là tình trạng viêm hoặc tổn thương gân nối bánh chè với xương chày, thường gặp ở người nhảy nhiều hoặc chơi thể thao cường độ cao.

• Nguyên nhân: Hoạt động nhảy, chạy quá mức, kỹ thuật tập luyện sai.
  
  
• Triệu chứng: Đau ngay dưới bánh chè, đau tăng khi vận động.
  
  
• Điều trị: Chườm lạnh, nghỉ ngơi, vật lý trị liệu.
  

8. Cách phòng ngừa các bệnh về khớp gối
Để bảo vệ khớp gối và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến khớp gối, bạn nên:

• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên khớp.
  
  
• Tập thể dục thường xuyên với cường độ phù hợp (bơi lội, đi bộ, yoga).
  
  
• Tránh vận động đột ngột hoặc mang vác nặng.
  
  
• Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3.
  
  
• Khám định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về khớp.
  

Kết luận
Các bệnh liên quan đến khớp gối rất đa dạng và có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe khớp gối, duy trì khả năng vận động linh hoạt và chất lượng cuộc sống lâu dài.