Các công trình TKNL mang lại mức tiết kiệm chi phí năng lượng Mặc dù đã có nhiều biện pháp tuyên truyền tiết kiệm năng lượng tại các công trình xây dựng lớn song theo đánh giá, máy phát điện công nghiệp cũ nhiều công trình hiện vẫn chưa sử dụng năng lượng hiệu quả do lo ngại về chi phí đầu tư ban đầu. Đầu tư vì lợi ích dài lâu Khảo sát hiện trạng sử dụng năng lượng của 10 tòa nhà văn phòng lớn tại Hà Nội của máy phát điện công nghiệp cũ giá rẻ Trung tâm Tiết kiệm năng lượng (TKNL) Hà Nội (ECC Hà Nội), cho thấy, 95 - 98% năng lượng sử dụng là điện, còn lại là gas và dầu. Tình hình sử dụng năng lượng tại nhiều tòa nhà vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn do nhiều nguyên nhân như chưa đầu tư cho các giải pháp TKNL, chưa thực hiện đánh giá định kỳ tiêu thụ năng lượng, cán bộ quản lý năng lượng còn kiêm nhiệm nhiều công việc, ý thức của người sử dụng chưa cao… Các công trình TKNL có thể chi phí ban đầu sẽ tăng nhưng lại mang lại mức tiết kiệm chi phí năng lượng hơn so với các công trình khác - Ảnh: Ng.Tuấn. TS Lê Thị Bích Thuận, Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng cho biết, trở ngại lớn nhất đối với các công trình TKNL là sự ngộ nhận về chi phí. Cụ thể, các chủ đầu tư nghĩ rằng, công trình TKNL là bắt buộc phải bỏ ra nhiều chi phí cho các thiết bị hiện đại. Điều đó là chưa chính xác. “Để một công trình TKNL, chúng ta phải có tư duy thiết kế chủ động ngay từ khâu ý tưởng để tạo ra công trình sử dụng được tối đa năng lượng tự nhiên, sau đó mới áp dụng các biện pháp cơ điện hiện đại (máy móc thiết bị) để tăng hiệu quả vận hành”, bà Thuận cho biết. Theo các chuyên gia, kinh nghiệm từ các công trình trên thế giới cho thấy, để xây dựng những tòa nhà, công trình TKNL, chi phí xây dựng có thể tăng từ 10 - 30% nhưng mang lại mức tiết kiệm khoảng 20% chi phí năng lượng so với các công trình khác. Mặt khác, tuổi thọ các công trình xây dựng rất dài, từ 50 - 100 năm. Do đó, các công trình áp dụng giải pháp TKNL về lâu dài sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí cho cả chủ công trình và xã hội. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, nếu được nghiên cứu áp dụng các giải pháp TKNL ngay từ khâu thiết kế công trình thì sẽ tiết kiệm hơn nhiều so với việc xây dựng công trình xong mới tích hợp các giải pháp TKNL. Với mức tiêu thụ năng lượng điện chiếm 11% cả nước, tăng trưởng tiêu thụ điện đạt 10 - 12%/năm, nhu cầu điện của Hà Nội chỉ đứng sau TP Hồ Chí Minh. Do đó, nếu triển khai đồng bộ các giải pháp tiết kiệm thì lợi ích mang lại sẽ rất lớn. Nhân rộng các mô hình điểm Theo ECC Hà Nội, Trung tâm thương mại Savico Megamall nhờ áp dụng tổng thể các giải pháp TKNL như đẩy mạnh sử dụng các trang thiết bị có hiệu suất cao, thay thế dần các thiết bị có hiệu suất thấp, xây dựng mô hình quản lý năng lượng… nên công trình này đã tiết kiệm được gần 524.000 kWh điện trong năm 2014, tương đương 1,36 tỷ đồng. Cuối tháng 10 vừa qua, tại TP Hồ Chí Minh đã tổ chức lễ động thổ xây dựng công trình Ngôi nhà Đức tại quận 1. Đây là công trình được thiết kế trở thành tòa nhà văn phòng xanh, cao cấp hàng đầu tại TP Hồ Chí Minh để đạt chứng nhận LEED Gold (dẫn đầu trong thiết kế về năng lượng và môi trường). Cụ thể, Ngôi nhà Đức có thiết kế tiết kiệm chi phí, tiêu thụ năng lượng thấp thông qua việc sử dụng các vật liệu xây dựng sinh học, kết hợp với các công nghệ tiên tiến nhất của Đức, bao gồm việc lắp đặt các thiết bị và pa-nô quang điện để tạo ra năng lượng tái tạo. Ở Việt Nam chưa có các quy định chặt chẽ về việc thực thi quy chuẩn về thiết kế TKNL nên các chủ đầu tư chưa có thông số cụ thể để so sánh và lựa chọn giải pháp. Bởi vậy, những công trình điểm như trên là rất cần thiết, có thể coi là tiên phong để nhân rộng mô hình này trên cả nước. Bên cạnh đó, hiện nhiều người còn ngộ nhận rằng TKNL là sử dụng các tấm pin năng lượng mặt trời. Thực ra đó chỉ là một trong rất nhiều giải pháp. Còn rất nhiều giải pháp khác như sử dụng các thiết bị chiếu sáng TKNL (đèn LED, compact); sử dụng hệ thống điều khiển thông minh giúp giảm hoặc cắt hẳn lượng chiếu sáng khi không cần thiết, điều khiển tự động độ sáng của đèn theo ánh sáng ngoài trời; bán máy phát điện công nghiệp sử dụng các thiết bị vệ sinh thế hệ mới để tiết kiệm 20% lượng nước sử dụng; sử dụng điều hòa không khí theo công nghệ biến tần inverter kết hợp với điều hòa không khí bằng năng lượng mặt trời… Từ 2011 - 2015, thông qua các giải pháp TKNL được áp dụng, ECC Hà Nội ước tính lượng điện tiết kiệm đạt 6,7% so dự báo nhu cầu năng lượng.
