[dantri] Ngô Bảo Châu, một tinh hoa toán học

Manchester Red · 16/8/10

Rất nhiều người tiên đoán Ngô Bảo Châu sẽ nhận được huân chương Fields - được xem như là Nobel Toán học - ngày 19/8 sắp tới. Nếu đúng như vậy thì đây là niềm hãnh diện cho anh và nhất là niềm tự hào cho đất nước Việt Nam.
>> “Nếu được nhận giải thưởng Fields, tôi sẽ dành tặng học sinh nghèo”
>> Giáo sư Ngô Bảo Châu: "Tôi đã có một đêm khủng khiếp nhất..."
Từ trước đến nay một số nhà khoa học Việt Nam, với những thành tựu của mình, đã gây được một số tiếng vang nhất định trong cộng đồng khoa học thế giới. Gần đây, từ đầu thiên niên kỷ 2000, nhiều nhà khoa học Việt Nam, đa số còn trẻ (tuổi trên dưới 40), ở rải rác khắp năm châu, đã tỏa sáng trong lĩnh vực của mình và nhận nhiều giải thưởng khoa học giá trị.

Tuy nhiên chưa một ai thật sáng chói, được xem là tinh hoa trong ngành, và cũng chưa một ai nhận được giải thưởng cao quý nhất, như giải Nobel chẳng hạn. Mãi cho đến những năm gần đây, một nhà khoa học trẻ Việt Nam đã ngày càng tỏa sáng trong lĩnh vực toán học, được xem là một trong những người ưu tú nhất hiện nay trong ngành: Ngô Bảo Châu.

GS. Ngô Bảo Châu. (Ảnh: Từ Lương)

Fields - Nobel toán học

Được mệnh danh là nữ hoàng của khoa học thuần túy, toán hiện diện khắp mọi nơi, trong mọi lĩnh vực, trong mọi ngành khoa học. Đặc biệt nếu không có toán, thì vật lý và hóa học không thể có những bước đi “khủng” từ hơn một thế kỷ nay. Xuất hiện từ năm 1936, giải thưởng Fields là phần thưởng cao quý nhất trong lĩnh vực toán, mà sở hữu chủ là Hiệp hội toán học quốc tế (IMU - International Mathematical Union), một hiệp hội của cộng đồng toán học thế giới. Hai giải Nobel và Fields có vài tương đồng nhưng đồng thời cũng nhiều dị biệt. Hầu như mọi người đều đồng ý đây là hai giải thưởng cao quý nhất trong ngành, vì thế cộng đồng khoa học thường đánh giá Fields là Nobel của toán học.

Ngoài ra, hai giải này chỉ dành cho những người còn sống. Nếu có một nhà khoa học nào đó qua đời, những thành tựu của họ sẽ không bao giờ được xem xét đến dù rất lỗi lạc. Khi nói đến những dị biệt, đầu tiên người ta nghĩ ngay đến giới hạn về tuổi tác của giải Fields: chỉ tặng cho những tài năng trẻ, tuổi dưới 40. Sự kiện này đã gây một số thiệt thòi cho những tài năng nở muộn. Trong khi đó giải Nobel lại không bị giới hạn về tuổi tác. Cảnh tượng những nhà khoa học về chiều nhận Nobel cho những thành tựu từ hàng chục năm trước (mà bây giờ người ta mới thấy được giá trị đích thực của nó) rất thường xảy ra.

Một sự khác biệt quan trọng khác: Nobel được tặng hàng năm trong khi Fields cứ mỗi bốn năm. Vì cứ mỗi bốn năm và chỉ dành cho những nhà toán học trẻ cho nên sự chọn lọc rất gắt gao, và nếu “lỡ chuyến tàu” thì chưa chắc đã có dịp may thứ hai. Để bù lại, giải Fields được cấp cho nhiều người, từ 2 - 4, cho những ngành hoàn toàn khác nhau. Trong khi đó mỗi giải Nobel tối đa chỉ ba người, và cũng chỉ trên một đề tài duy nhất. Ngoài ra về phương diện tài chính, người nhận giải Fields được tặng khoảng 15.000 USD, chỉ khoảng hơn 1% của giải Nobel (khoảng 1,4 triệu USD).

Sự khác biệt lớn lao này không làm giảm giá trị của giải Fields. Trong thực tế, nếu lấy tài chính là thước đo của sự thành đạt, là mục tiêu trong cuộc sống, không ai dấn thân vào lĩnh vực khoa học cả. Niềm tự hào, sự sung sướng của nhà khoa học là thỏa mãn óc tìm tòi, thấy được kết quả của công sức mình, được cống hiến cho khoa học, cho nhân loại những thành tựu của mình. Hào quang khi nhận một vinh dự cao quý nào đó chỉ là hệ luận tất yếu của tài năng khi đạt đến đỉnh cao mà thôi.

Năm nay giải Fields sẽ được công bố vào ngày thứ năm 19/8 tới đây, ngày mở đầu Hội nghị toán học thế giới (ICM - International Congress of Mathematicians) được tổ chức tại Hyderabad (Ấn Độ), từ 19 đến 27/8. ICM là hội nghị lớn nhất thế giới về toán, được tổ chức mỗi bốn năm. Theo tin hành lang, năm nay sẽ có bốn người nhận giải Fields.

GS. Ngô Bảo Châu (bên phải) và gia đình tại sân bay Nội Bài (Hà Nội) ngày 13/8, trước giờ lên đường sang Ấn Độ dự hội nghị Toán học thế giới. (Ảnh: Báo Người Lao Động)

Hành trình của một tài năng

Sinh năm 1972 tại Hà Nội, xuất thân từ một gia đình khoa học (cha là giáo sư về cơ học chất lỏng tại viện Cơ học Việt Nam, mẹ là phó giáo sư tại bệnh viện Y học cổ truyền trung ương, Việt Nam), Ngô Bảo Châu đã sớm phát huy năng khiếu toán của mình. Anh là học sinh Việt Nam đầu tiên hai lần đoạt huy chương vàng Olympic toán quốc tế, năm 1988 tại Canberra (Úc) với điểm tối đa 42/42 khi học lớp 11 và năm 1989 tại Brunswick (Cộng hòa Liên bang Đức) khi học lớp 12.

Đây là lần đầu mà cũng là lần cuối Ngô Bảo Châu đến thật gần giải Fields, vì 4 năm trước (2006) anh chưa đủ bề dầy cần thiết và bốn năm sau (2014) thì đã quá tứ tuần, vượt quy định về tuổi tác của Fields.

Dù là đứa con duy nhất trong gia đình, tuy nhiên cha mẹ không nuông chiều anh thái quá, tác phong khoa học của gia đình đã rèn luyện tư duy anh ngay từ thuở thiếu thời. Tuổi thơ của anh cũng giống như bao trẻ thơ ngoan khác, ngoài giờ học anh giúp gia đình trong việc nhà, dành nhiều thời gian đọc sách, chơi nhạc hay tham gia cùng bạn bè những trò chơi hữu ích: đá banh, cờ tướng…

Được học bổng của chính phủ Pháp, Châu bắt đầu cuộc đời sinh viên tại Université de Paris VI ở tuổi 18. Năm 1992, Châu đậu vào trường Đại học sư phạm (ENS, Ecole normale supérieure) ở Paris. ENS là lò đào tạo nhiều nhân tài không chỉ riêng cho nước Pháp, một số nhân tài lỗi lạc của Việt Nam như Hoàng Xuân Hãn, Trần Đức Thảo, Lê Văn Thiêm,… cũng xuất thân từ ngôi trường danh tiếng nầy. Châu bảo vệ luận án tiến sĩ năm 1997 tại Université de Paris XI. Là nhân viên của Trung tâm quốc gia khoa học (CNRS - Centre National de la Recherche Scientifique) tại Université de Paris XIII từ 1998, anh đã bảo vệ Habilitation à diriger des recherches (HDR, tương đương với tiến sĩ khoa học) năm 2003 tại đây.

Vừa xong HDR không bao lâu, đầu năm 2004, khi tuổi chưa đến 32, Châu được hai trường đại học danh tiếng mời làm giáo sư: Université de Paris VI và Université de Paris XI. Vì muốn được làm chung với Gérard Laumon, một viện sĩ và cũng là giáo sư hướng dẫn khi làm luận án tiến sĩ trước đó, Châu trở thành giáo sư ở Paris XI. Cùng năm đó, Gérard Laumon và Châu nhận giải thưởng Clay, một giải thưởng danh giá của viện Toán Clay (Mỹ) nhờ giải quyết một trường hợp đặc biệt của “chương trình Langlands ”. Qua năm 2005, ở tuổi 33, Ngô Bảo Châu được đặc cách phong hàm Giáo sư tại Việt Nam và trở thành vị giáo sư trẻ nhất của Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại.

Năm 2007, anh nhận được giải thưởng của viện Nghiên cứu toán học Oberwolfach (Đức) dành cho các nhà toán học trẻ châu Âu. Cũng từ 2007, anh công tác thêm với viện Nghiên cứu tiên tiến (Institute for Advanced Study) ở đại học Princeton (New Jersey, Mỹ), một đại học hàng đầu của Mỹ. Năm 2008 anh giành giải thưởng Sophie Germain của viện Hàn lâm Pháp về toàn bộ công trình nghiên cứu của mình.

Ứng viên sáng giá giải Fields 2010

Tổng kết tình hình khoa học trong năm 2009, tuần báo Time với lượng xuất bản hàng chục triệu mỗi số - trong số ra ngày 9/12/2009 đã xếp công trình của Ngô Bảo Châu về “Bổ đề cơ bản” (Fundamental Lemma) là một trong 10 khám phá khoa học nổi bật trong năm 2009. Công trình này là cơ sở cho việc xây dựng một lý thuyết toán học theo chương trình Langlands - một chương trình toán học lớn đầy tham vọng và cách mạng nhằm thống nhất hai ngành, thuyết về số (number theory) và thuyết về nhóm (group theory) - của nhà toán học Robert Langlands vào năm 1979.

Sau khi kiểm chứng, cộng đồng toán học thế giới kết luận rằng chứng minh của Châu về “Bổ đề cơ bản” trong trường hợp tổng quát là hoàn toàn chính xác. Việc tìm ra lời giải cho “bài toán 30 năm” này giúp cho giới toán học thở phào nhẹ nhõm, vì trước đó nhiều nhà toán học giỏi chỉ mới giải được những bài toán nhỏ của bổ đề nầy mà thôi.

Bài báo của Time đã đưa tên tuổi Ngô Bảo Châu, vốn đã rất nổi tiếng trong chuyên ngành, đến với quảng đại quần chúng ở khắp năm châu. Và nhờ vào công trình lẫy lừng này anh trở thành một ứng viên rất sáng giá của giải Fields 2010. Theo sự nhận xét của nhiều người, với thành tựu như thế, Châu gần như đương nhiên sẽ được giải, nếu bị trượt mới là chuyện lạ. Và đây là lần đầu mà cũng là lần cuối Ngô Bảo Châu đến thật gần giải Fields, vì 4 năm trước (2006) anh chưa đủ bề dầy cần thiết và bốn năm sau (2014) thì đã quá tứ tuần, vượt quy định về tuổi tác của Fields.

Hiện nay Ngô Bảo Châu đã nhận lời làm giáo sư tại đại học Chicago (Mỹ) từ tháng 9/2010. Anh đã lập gia đình ở tuổi 22 với người bạn gái cùng chuyên toán thời phổ thông, và có ba cô con gái. Gia đình là nơi giúp anh cân bằng cuộc sống tinh thần và tình cảm với việc nghiên cứu khoa học.

***

Dù sao thì hiện nay Ngô Bảo Châu đã là một ngôi sao lấp lánh trên vòm trời toán học thế giới, dù nhận được giải Fields hay không. Tuy nhiên nếu được trao giải, anh sẽ là người Việt Nam đầu tiên nhận được huy chương cao quý này. Cho đến 2006, trong suốt 70 năm hiện hữu (1936 - 2006), chỉ có 50 nhà toán học nhận được giải Fields, trong đó có ba người xuất thân từ châu Á: hai người Nhật và một người Mỹ gốc Trung Hoa. Được mời làm báo cáo viên toàn thể tại ICM, mọi người xem điều này như là một dấu hiệu rõ ràng nhất anh sẽ nhận được Fields 2010.

Cũng như bao nhiêu người Việt Nam khác, tôi kỳ vọng rất nhiều vào Ngô Bảo Châu, tin chắc chỉ vài ngày nữa anh sẽ làm rạng danh Tổ quốc Việt Nam trong lĩnh vực khoa học.

Tiến sĩ khoa học Võ Thành Dũng (Paris)

Theo SGTT
Click to expand...

http://dantri.com.vn/c25/s25-415769/ngo-bao-chau-mot-tinh-hoa-toan-hoc.htm

Ước gì mình bằng dc 1/10 anh ấy cũng là hạnh phúc rồi

tienlarac · 16/8/10

Lương của bác này ở Việt Nam có 5 triệu mỗi tháng .

bakabonvn · 16/8/10

Anh này thì pro khỏi nói rồi :(.

Ankarus · 16/8/10

Ông này chắc sống hơn 20 năm ở nước ngoài nên ko hiểu biết tình hình ở VN, chắc lại là 1 Lê Bá Khánh Trình thứ 2 thôi

tuan_hope1991 · 16/8/10

Hôm rồi ông thầy trên trường kể là anh này về VN thuyết trình về bổ đề Fundamental Lemma mà trước giờ chưa ai CM trọn vẹn, tất cả khán giả...ko ai hiểu toàn bộ. Chicago mời anh Châu về làm việc với mức lương tính theo tiền VIệt là 300 triệu/1 tháng

Còn VN thì mời về mức lương nhiêu ko nhớ ngoài ra thì hứa cho thêm 2 biệt thự (1 ở Tuần CHâu) nhưng chắc ko về đâu.

nvidialegolas · 16/8/10

Có đọc 1 bài của GS Zung khá lâu rồi:
http://zung.zetamu.com/ToanHocVietNam.pdf

Nếu một người có tài như Ngô Bảo Châu (GS ở Paris) mà làm việc ở
Việt Nam, suốt ngày lo chuyện "cơm áo gạo tiền", và không được thường xuyên trao đổi với những nhà
toán học lớn như Laumon (viện sỹ hàn lâm Pháp, thầy của GS Châu) và Lafforgue (người được giải
thưởng Fields năm 2002, cũng là học trò của Laumon) thì chắc còn lâu mới làm được công trình dẫn
đến giải thưởng Clay (chung với Laumon).
Click to expand...

tienlarac · 16/8/10

tuan_hope1991 nói: ↑

Hôm rồi ông thầy trên trường kể là anh này về VN thuyết trình về bổ đề Fundamental Lemma mà trước giờ chưa ai CM trọn vẹn, tất cả khán giả...ko ai hiểu toàn bộ. Chicago mời anh Châu về làm việc với mức lương tính theo tiền VIệt là 300 triệu/1 tháng

Còn VN thì mời về mức lương nhiêu ko nhớ ngoài ra thì hứa cho thêm 2 biệt thự (1 ở Tuần CHâu) nhưng chắc ko về đâu.
Click to expand...

5 triệu chứ sao . 100% không về chứ chắc gì .

Ankarus · 16/8/10

Ơ, ko phải ổng đã xác định là về VN làm việc rồi sao

Kidies · 16/8/10

Đọc đi này : http://anhbasg.multiply.com/journal/item/2683

Ankarus · 16/8/10

Ông Nhân dê ông Châu kìa

Hắc Ma · 16/8/10

Kidies nói: ↑

Đọc đi này : http://anhbasg.multiply.com/journal/item/2683

Click to expand...

chỉ những thằng ngu đem tư tưởng bản thân áp dụng cho những dân tộc khác mới ngạc nhiên thế thôi, chứ ở Việt Nam thì chỉ là cử chỉ thân mật của người cao tuổi hơn với người trẻ tuổi thôi :)
mà nói thiệt chứ tài năng mà về Việt Nam mình thì đúng thiệt là vùi hoa dập liễu, đã không được cập nhật tri thức thường xuyên (phần lớn là do cơm áo gạo tiền), đã vậy còn bị lũ ngu đè đầu cưỡi cổ, ai mà chịu được chứ

nuocmatchienbinh · 16/8/10

^ câu 1 : người ta làm cho hài chứ đâu ý j` mà ông chửi ghê vậy

1s1k_d2006 · 16/8/10

Hắc Ma nói: ↑

chỉ những thằng ngu đem tư tưởng bản thân áp dụng cho những dân tộc khác mới ngạc nhiên thế thôi, chứ ở Việt Nam thì chỉ là cử chỉ thân mật của người cao tuổi hơn với người trẻ tuổi thôi :)
mà nói thiệt chứ tài năng mà về Việt Nam mình thì đúng thiệt là vùi hoa dập liễu, đã không được cập nhật tri thức thường xuyên (phần lớn là do cơm áo gạo tiền), đã vậy còn bị lũ ngu đè đầu cưỡi cổ, ai mà chịu được chứ
Click to expand...

Vâng bọn nó ngu lắm bạn ạ 30 30

Ankarus · 16/8/10

Người lớn tuổi xoa đầu trẻ nhỏ thì có, chứ xoa... đùi thì chưa nghe thấy bao giờ. Với nữa, ông Châu cũng 38-39 rồi, đây là cuộc gặp mặt lần đầu tiên giữa 2 người chưa quen biết với tư cách là Phó Thủ Tướng thăm nhà 1 giáo sư. Hai người đàn ông trưởng thành. Hành động thân mật vậy giữa bạn bè cũng kì nữa là. Nói chung, ông Nhân này chắc sau vụ rớt đài Bộ trường GD, muốn vớt vát nên bày trò tam cố thảo lư đây mà.

Tommy_VC · 16/8/10

Về nước ngoài đi, đừng về VN làm

Cũng như bao nhiêu người Việt Nam khác, tôi kỳ vọng rất nhiều vào Ngô Bảo Châu, tin chắc chỉ vài ngày nữa anh sẽ làm rạng danh Tổ quốc Việt Nam trong lĩnh vực khoa học.
Click to expand...

Trong danh sách thi giải kia thấy đề là USA chứ có đề là VN đâu mà nhận ?

Hắc Ma · 16/8/10

Ankarus nói: ↑

Người lớn tuổi xoa đầu trẻ nhỏ thì có, chứ xoa... đùi thì chưa nghe thấy bao giờ. Với nữa, ông Châu cũng 38-39 rồi, đây là cuộc gặp mặt lần đầu tiên giữa 2 người chưa quen biết với tư cách là Phó Thủ Tướng thăm nhà 1 giáo sư. Hai người đàn ông trưởng thành. Hành động thân mật vậy giữa bạn bè cũng kì nữa là. Nói chung, ông Nhân này chắc sau vụ rớt đài Bộ trường GD, muốn vớt vát nên bày trò tam cố thảo lư đây mà.
Click to expand...

chậc, nhìn cái hình thế kia thì ai nói được là xoa hay vỗ kia chứ, có lẽ huynh đài ít thấy chứ cảnh này ông thầy tại hạ cũng làm với mấy đứa học trò hoài, ổng xem tụi mình như con mà
còn cái chuyện lão Nhân cố ý tỏ vẻ thân mật thì ai cũng biết rồi

Daotankpro · 16/8/10

Nhà báo IQ cao vl

Từ trước đến nay một số nhà khoa học Việt Nam, với những thành tựu của mình, đã gây được một số tiếng vang nhất định trong cộng đồng khoa học thế giới. Gần đây, từ đầu thiên niên kỷ 2000, nhiều nhà khoa học Việt Nam, đa số còn trẻ (tuổi trên dưới 40), ở rải rác khắp năm châu, đã tỏa sáng trong lĩnh vực của mình và nhận nhiều giải thưởng khoa học giá trị.
Click to expand...

Thế mà từ trước đến giờ mình cứ nghĩ giải thưởng toán học Abel mới tương đương với giải nobel toán học .

Ankarus · 16/8/10

Hắc Ma nói: ↑

chậc, nhìn cái hình thế kia thì ai nói được là xoa hay vỗ kia chứ, có lẽ huynh đài ít thấy chứ cảnh này ông thầy tại hạ cũng làm với mấy đứa học trò hoài, ổng xem tụi mình như con mà
còn cái chuyện lão Nhân cố ý tỏ vẻ thân mật thì ai cũng biết rồi
Click to expand...

Thì thế, nhưng cha Nhân lần đầu gặp ông Châu với tư cách PTT đi thăm nhà GS, có thân quen gì cho đặng mà sỗ sàng thế

Optimus Prime · 16/8/10

Có mỗi hành động bình thường ấy thôi mà các cậu cũng phải xoắn xít cả lên, trong khi nội dung chính thì không bàn

Ankarus · 16/8/10

Từ 1 hành động bình thường thế có thể chế biến thành Phó Thủ Tướng véo đùi GS Ngô Bảo Châu đới

Đăng nhập

[dantri] Ngô Bảo Châu, một tinh hoa toán học

Manchester Red Liu Kang, Champion of Earthrealm Lão Làng GVN

tienlarac Mr & Ms Pac-Man

bakabonvn C O N T R A Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

tuan_hope1991 Legend of Zelda

nvidialegolas Donkey Kong Lão Làng GVN

tienlarac Mr & Ms Pac-Man

Ankarus Dragon Quest

Kidies Space Marine Doomguy

Ankarus Dragon Quest

Hắc Ma HIV Ma Lão Làng GVN

nuocmatchienbinh Donkey Kong

1s1k_d2006 The Warrior of Light Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Tommy_VC Battlefield Veteran

Hắc Ma HIV Ma Lão Làng GVN

Daotankpro Mayor of SimCity Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Optimus Prime Liu Kang, Champion of Earthrealm Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Chia sẻ trang này

Đăng nhập

[dantri] Ngô Bảo Châu, một tinh hoa toán học

Manchester Red Liu Kang, Champion of Earthrealm Lão Làng GVN

tienlarac Mr & Ms Pac-Man

bakabonvn C O N T R A Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

tuan_hope1991 Legend of Zelda

nvidialegolas Donkey Kong Lão Làng GVN

tienlarac Mr & Ms Pac-Man

Ankarus Dragon Quest

Kidies Space Marine Doomguy

Ankarus Dragon Quest

Hắc Ma HIV Ma Lão Làng GVN

nuocmatchienbinh Donkey Kong

1s1k_d2006 The Warrior of Light Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Tommy_VC Battlefield Veteran

Hắc Ma HIV Ma Lão Làng GVN

Daotankpro Mayor of SimCity Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Optimus Prime Liu Kang, Champion of Earthrealm Lão Làng GVN

Ankarus Dragon Quest

Chia sẻ trang này

Tìm kiếm hữu ích