không chỉ gạo, vấn đề về sắm, tạm trữ và bán một vài nông sản chủ đạo như cà phê của Việt Nam đã, đang và sẽ còn đối mặt đa dạng bất trắc nếu không biết tận dụng những công cụ mới, thay đổi nhận thức của một số bên liên quan và thực thi kế hoạch dài hạn cho ngành cà phê Việt Nam. Đưa cà phê vào luật chơi quốc tế Hàng loạt tin tức ko cao cấp dồn dập xuất hiện trong ngành cà phê Việt Nam sắp đây: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) hủy niêm yết cần đối có công bình lắc pha chế ty CP Tập đoàn Thái Hòa (chuyên về sản xuất và xuất khẩu cà phê), bảy ngân hàng tới xiết nợ công ty TNHH Trường Ngân (chuyên sắm, chế biến, xuất khẩu cà phê), tin tức nguy cơ vỡ nợ hàng loạt trong ngành cà phê... Thêm vào đấy, theo thông tư 08/2013 của Bộ Công thương, công ty (DN) sở hữu vốn đầu tư trực tiếp nước ko kể (FDI) đã mang giấy phép xuất khẩu chỉ được trực tiếp mua hàng hóa của thương nhân Việt Nam với đăng ký kinh doanh hoặc nhập khẩu, sản xuất hàng hóa đấy để xuất khẩu, chứ không được tổ chức mạng lưới sắm gom hàng hóa tại Việt Nam để xuất khẩu. Như vậy, đa dạng doanh nghiệp xuất khẩu trong nước đã phá sản hoặc đang đứng trước nguy cơ phá sản, trong lúc DN FDI không được mua cà phê trực tiếp của nông dân. Giá cà phê trong nước cũng như giá của hợp đồng kỳ hạn ở sở giao dịch kỳ hạn NYSE Liffe (giao dịch cà phê Robusta - dòng cà phê mà Việt Nam là quốc gia xuất khẩu đứng đầu thế giới) hiện đang mang xu thế giảm bởi đa dạng nhân tố thị trường nội địa lẫn quốc tế. Kết quả của giải pháp tạm trữ đã thực hiện năm 2001 và năm 2010 có phổ biến ý kiến trái chiều mà nghiêng về ko hiệu quả, gây tốn kém là chủ yếu. Trước tình hình này và nhất là chỉ còn khoảng bốn tháng nữa là thu hoạch cà phê niên vụ 2012-2013, liệu lịch sử của ngành cà phê Việt Nam cách đây hơn 10 năm với lặp lại: giá 1kg cà phê ko bằng giá 1kg cà pháo? Nông dân loay hoay tự cứu mình một số đứa con trong thị trường cà phê Việt Nam bắt đầu tham gia thị trường thế giới sắp 20 năm rồi mà dường như vẫn chưa trưởng thành, cứ bám mãi “váy mẹ”, lúc gặp cạnh tranh thì cầu cứu tạm trữ, hỗ trợ vốn hay găm hàng hi vọng giá nâng cao. Trong lúc ấy, chính một số đứa con chưa trưởng thành này lại đầu tư bên cạnh ngành dẫn tới thua lỗ, hoặc trong khi công cụ tài chính tiêu dùng để quản trị rủi ro thì lại tiêu dùng như công cụ đánh bạc đỏ đen, chẳng hạn trong cơn sốt cà phê qua mạng năm 2006 dẫn đến phá sản hàng loạt trong thời kỳ mới bắt đầu cho phép thử nghiệm hợp đồng kỳ hạn. Việc đánh bạc đỏ đen đó vẫn tồn tại tới hiện tại. Theo dõi diễn đàn sản xuất sự kiện về thị trường cà phê dễ dàng bắt gặp một vài bình luận, chẳng hạn găm hàng chờ giá lên vì “chẳng còn gì để mất”, tạo khan dụng cụ pha chế cafe hiếm nguồn cung góp phần nâng cao giá... Tuy nhiên, chỉ giữ cà phê trong nhà mà không thực hiện những bửu bối “bảo vệ” thì chẳng khác gì ôm 1 mớ “bom nổ chậm”, không biết lúc nào phát nổ (khi giá bán thấp hơn mức giá đầu tư cho cà phê). Hành động này đặt nông dân vào tình huống rủi ro hơn là cái bỏ hoặc tránh rủi ro về giá mà họ đang đối mặt. Ở góc độ thị trường, hiếm lúc nào người ta làm chuyện vô cùng tiêu hao là “nhốt” giá trị cà phê cố định một chỗ mà không cho luân chuyển để sinh lời. Nhưng liệu kênh phân phối vốn chính thức như ngân hàng sở hữu dám cho vay sở hữu tài sản thế chấp là đống “bom nổ chậm” này hay không? Đứng dưới góc độ đánh giá rủi ro để cho vay, câu trả lời sở hữu lẽ là không. Thế nên nông dân đành cậy nhờ vào nguồn vốn phi chính thức, chẳng hạn từ một số đại lý nhận ký gửi. Hậu quả là vỡ nợ hàng loạt làm cho bao gia đình lâm vào cảnh khốn khó, hàng loạt vụ lừa đảo làm xói mòn niềm tin tức trong kinh doanh và trong cùng đồng. Đáng lẽ ra nguồn giá trị đấy phải được xoay vòng vốn để tái đầu tư đón chào mùa vụ mới, để tăng uy tín cuộc sống của nông dân, để con em nông dân được đến trường tiếp thu kiến thức rồi sau này tiếp quản việc trồng trọt của gia đình mình 1 mẹo bài bản hơn. Vậy thì làm thế nào để hạt cà phê sau khi thu hoạch mang đến tiện lợi bền vững trước hết cho nông dân, sau là cho nền kinh tế thay vì bất lực nằm im lìm trong kho? các giải pháp khác Trước mắt, sở hữu lẽ giải pháp nhanh nhằm tránh tình trạng lo sợ giá rớt mà bán tống bán tháo càng xây dựng tình hình thêm xấu đi là Nhà nước đứng ra chất lượng giá thành sàn mà vẫn tạo cơ hội tìm kiếm lợi nhuận khi giá nâng cao, vẫn đúng “luật chơi” thị trường chứ ko sử dụng cách can thiệp thị trường theo kiểu bình ổn giá hay tạm trữ - ấy là mua quyền tìm bán. sắm quyền chọn bán (put option) nghĩa là quý khách với quyền bán hoặc không bán 1 hợp đồng kỳ hạn vào 1 ngày trong tương lai có giá cố định vào hôm nay. Cụ thể: kém chất lượng sử một.600 USD/tấn cà phê là tầm giá sàn mà Nhà nước chất lượng. Vào ngày 24-6-2013, quyền tìm trên hợp đồng kỳ hạn tháng 9 đang giao dịch tại NYSE Liffe với giá thực hiện một.600 USD/tấn, với phí quyền tìm là 26 USD/tấn (tương đương 546.936 đồng/tấn). giả dụ Nhà nước đồng ý mua quyền chọn bán cho rất nhiều sản lượng cà phê phân phối tại Việt Nam, khoảng một,5 triệu tấn, thì chỉ nên chi ra 39 triệu USD là nông dân có thể an tâm rằng cà phê sẽ được bán không dưới mức 33.658 đồng/kg mà không cần thực hiện tạm trữ gì cả. 1 lựa chọn khác, tùy theo khả năng và sở thích của mỗi người mà họ mong muốn mức giá chất lượng khác nhau. khi đấy, nông dân sẽ thanh toán thêm 1 khoản chênh lệch để đạt được giá tiền đảm bảo mong muốn. Ví dụ, 1 người mong muốn được uy tín mang mức giá 36.813 đồng/kg (tương đương một.750 USD/tấn), có chi phí này thì phí quyền chọn là 79 USD/tấn, nguyên do là Nhà nước hỗ trợ 26 USD/tấn theo mặt bằng chung đề nghị chỉ phải thanh toán thêm 53 USD/tấn, hoặc trường hợp muốn được chất lượng có mức giá 37.865 đồng/kg (tương đương một.800 USD/tấn) thì chỉ buộc phải thanh toán thêm 81 USD/tấn. Theo Nhóm quốc tế quản trị rủi ro hàng hóa tại một vài nước đang vững mạnh ITF-CRM, giải pháp ưng ý nhất cho nông dân là mua quyền tìm bán. Bởi đối sở hữu một vài tổ chức chế tạo công cụ phái sinh, hạn chế to nhất lúc kinh doanh có nông dân tại một vài nước đang tăng trưởng là rủi ro tín dụng khi không đáp ứng được vài đề nghị ký quỹ nghiêm ngặt giả dụ giao dịch hợp đồng kỳ hạn. Tuy nhiên, quyền chọn bán mang khoản thanh toán phí quyền chọn trước đã cái bỏ rủi ro tín dụng này. sở hữu quyền chọn bán trong 1 thị trường đang giảm giá, nông dân sở hữu thể vẫn uy tín được giá tiền sàn bù đắp được tầm giá sản xuất và sở hữu lãi. trường hợp sau lúc mua quyền chọn bán mà giá tăng, đơn thuần là để quyền chọn đấy hết hạn mà ko thực hiện, và cà phê mang thể đem bán sở hữu chi phí cao hơn theo thị trường lúc ấy. Nghĩa là mua quyền tìm bán với thể dừng thua lỗ mà vẫn với cơ hội lúc giá tăng trở lại. Vấn đề là một số hộ nông dân sản xuất quy mô nhỏ sẽ khó tham gia trực tiếp thị trường kỳ hạn - ít nhất là không tham gia tới lúc họ tích lũy được kiến thức, nguồn lực và năng lực thiết yếu. Để giải quyết vấn đề này, Brazil đã sử dụng quyền tìm bán nhưng là lý do là Chính phủ Brazil đứng ra bán giúp nông dân và đây là 1 mô hình để Việt Nam học hỏi sau này. Trong thời điểm “dầu sôi lửa bỏng” hiện nay, phương pháp cao cấp nhất là Nhà nước đứng ra thay mặt nông dân tổng hợp nhu cầu phòng ngừa rủi ro, thực hiện một số giao dịch trên sở giao dịch... sau đấy thanh lý hợp đồng tại thời điểm thích hợp. bắt buộc quan tâm đôi lúc phí quyền tìm sẽ vươn lên là đắt, bởi phí bảo hiểm thường cao nhất khi chúng cần phải có nhất. Nhưng 1 mặt khi phát đi tin Việt Nam mua quyền chọn bán cho phần lớn sản lượng cà phê của mình, phí quyền chọn sẽ tăng cao, nhưng mặt khác phát đi tín hiệu Việt Nam đang học hỏi và bắt đầu biết chơi luật chơi chung của thế giới. lúc nông dân Việt Nam đã tự mua hoặc Chính phủ hỗ trợ mua quyền tìm bán cho sản lượng cà phê thì điều này mang lại sự đảm bảo hơn cho cà phê lưu kho. Và với thể ngân hàng sẽ cân nói lại quyết định cho vay dựa trên cà phê lưu kho đã được “bảo vệ” này so có việc cho vay dựa trên cà phê ko sở hữu sự phòng ngừa rủi ro nào trước đây. sở hữu thể mở rộng mẹo thức này 1 cách bài bản máy xay cafe hạt mini hơn như Guatemala đã thực hiện. Năm 1994, Liên hiệp Nông dân trồng cà phê quốc gia (National Coffee Growers’ Federation - Anacafé) đã Tìm hiểu hệ thống nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng thương mại và vài hộ nông dân thường dựa vào chương trình này để vay ngân hàng. Theo đấy, sử dụng các công cụ quản trị rủi ro là điều kiện tiên quyết để tham gia chương trình tín dụng. do vậy rủi ro cho ngân hàng giảm đáng nói, cho phép họ sản xuất tín dụng cho nông dân trồng cà phê mang lãi suất thấp hơn (theo ước tính của Anacafé, tiết kiệm được tiền lãi cho nông dân hơn 10% giá trị khoản vay - khoảng 2 triệu USD mỗi năm) (Rutten và Youssef, 2007). Như vậy, hai mặt của 1 vấn đề: quản trị rủi ro giá và cung cấp tín dụng với mối quan hệ khắng khít.
