Chào mọi người có lẽ nửa thập kỉ rồi mình mới quay lại GVN để viết một guide thế này . Hôm nay mình muốn viết về civilization IV, một game ko mấy "quần chúng" tại VN,và quả thực nó rất khó viết bằng lời, vì vậy để đọc hiểu hướng dẫn này : bạn nên kiên trì và kết hợp vừa chơi game vừa đọc ,và nhất là HÃY CHƠI phần tutorials của game , chơi qua rồi đọc lại hướng dẫn này. Trước hết mình xin giới thiệu qua về loạt game này, sau đây là series của nó: có thể nói là mình đang viết hướng dẫn cho một game cổ xưa? đúng vậy, giải thích cho điều này là : Civ 4 là một phiên bản rất nổi tiếng trong dòng này, và với những đòi hỏi về cấu hình cho một game 2005 thì các bạn sẽ ko cần lo lắng gì với chiếc PC của mình nữa - dù bạn dùng loại nào. Bên cạnh đó với những hiểu biết cơ bản về Civ4 ,bạn hoàn toàn có thể bắt nhịp nhanh khi muốn thử Civ5 trong tương lai gần (tôi khuyến cáo những ai dùng Laptop cỡ Duo Core thì ko nên cài Civ5 - giật tung kèn) Vì vậy ,hãy bắt đầu từ Civ 4 - và nếu bạn đam mê dòng Turn based strategy thì Civ4 chưa bao giờ là cũ ----------------------- Trong list game ở trên của Civ, tôi có bôi đen 3 bản Civ4 ,đó là 3 bản bạn có thể cài ,còn cái Civilization IV: Colonization (2008) thì ko (đây là một bản riêng - lý do tại sao cũng ko cần giải thích nhiều - đơn giản bạn ko cài nó) Trong hướng dẫn tôi dùng bản Warlords ---------------------- Cuối cùng lại: Tôi viết hướng dẫn này với tiêu chí "nhập môn" Civ - sẽ chỉ nói về những điều hết sức basic, để giúp bạn có hiểu biết cơ bản về game,và chơi đc game. Chứ tôi ko viết guide cho một pro ,ko bàn chuyện làm sao để thắng game này , cái đó tùy theo cách chơi của mỗi người Bài viết có gì sai sót anh em cứ góp ý nhiệt tình. * * * Mới vào game bạn chọn Single Player> Play a scenario >chọn một MAP > chọn một nền văn minh (y như chọn đất nước) tiếp đến chọn độ khó ,nên chọn noble khi bạn mới bắt đầu. Game speed: Normal 1.Giờ là một vài lý thuyết căn bản về game: Civ là dạng Turn based - tức là giống kiểu hero3 ,bạn cứ làm hết các thao tác như xây nhà cửa, di chuyển units ..Xong xuôi hết rồi ấn END TURN (nút enter) thì đến lượt bọn COM . - Nói về hero3 thì các bạn có nhớ hệ thống combat trong hero3 ko ? trên mặt đất nó là các ô gạch ,và mỗi ô mất một đơn vị movement của unit (khi unit di chuyển) Trong Civ4 thì hệ thống chia ô này tồn tại trên toàn bản đồ game. Gọi là Tiles Mỗi unit (như worker, military.v..v..) hay City của bạn sẽ chiểm một ô (tile) trên world-map - Trong game cũng có khái niệm fog of war (là khi unit của bạn di chuyển tới đâu - màn đen xì trên bản đồ biến mất và bạn nhìn đc địa hình vùng đó) như các game chiến thuật thông thường, nhưng khái niệm này hoàn toàn trên phương diện "mắt nhìn". Còn để nắm quyền sở hữu những nơi đó (khai thác tài nguyên,xây nhà cửa trên ô đất đó) thì bạn cần có "tầm ảnh hưởng" trên những vùng đó (các tile đó) Vùng ảnh hưởng này đc giới hạn bằng đường bo (border) khi bạn ấn vào một city của mình. Điều này khác biệt hẳn với những game chiến thuật thông thường: là bạn chỉ việc chạy tới nơi bạn muốn và xây nhà cửa. .... vd từ city của bạn ( chiếm 1 tile trên Map) ,city này chỉ có tầm ảnh hưởng tới 8 ô xung quanh thôi (8 tiles - bạn có thể liên tưởng một hình vuông chia làm 9 ô - city bạn là ô ở giữa) Điều này có nghĩa bạn chỉ có thể khai thác tài nguyên, hay xây nhà cửa trong 8 ô xung quanh đó ,vậy làm sao để có quyền sở hữu các tiles (ô) xa hơn nữa trên map ? bạn phải xây thêm city khác, hoặc nâng một chỉ số tên là Culture trong city lên, chỉ số này có tác dụng mở rộng đường border của city đó - đồng nghĩa làm city đó chiếm thêm đc nhiều tiles trên map 2.Trong game có 7 chỉ số chính bạn cần quan tâm trước: Food (hình chữ nhật như cái sandwich) Production (hình cái búa - nên hay đc gọi là hammer) Gold (hình đồng tiền vàng - cái Coin đó) research (hình bình nước màu tím - điểm dùng để học các công nghệ "tech") Culture (hình nốt nhạc màu tím) Healthy (hình chữ thâp đỏ) Happiness (hình này này --> :) ) - Food để tăng dân (population), hiểu theo cách của game đế chế (AOE) thì là lên đời đó..nhưng cách tăng và bản chất trong 2 game này khác nhau. ...với các game bt, nó sẽ đòi hỏi một lượng food nhất định để lên đời ,vd là 100food đi, khi đủ rồi bạn ấn nút một cái rồi chờ độ 1-2phut là city sẽ up. game này ko thế, nó áp dụng một hệ thống giống ngoài đời hơn, đó là UP TỪ TỪ THEO LƯỢT để lên đời bạn cần 100food ? bạn đang có 0 food, nhưng mỗi ngày city bạn kiếm đc 20 food ,vậy bạn cứ ấn nút UP đi, sau 5 lượt đi nhà bạn sẽ đc up (đây cũng là hệ thống dùng cho mọi hoạt động trong game - theo lượt - dù bạn xây nhà hay xây quân - số "nguyên liệu cần" chia cho số nguyên liệu bạn sản xuất đc từ city mỗi ngày --> sẽ ra số lượt bạn cần chờ ) Vậy công việc của bạn hoàn toàn là click xem chọn xây nhà gì, hay quân gì tiếp theo Quay lại vấn đề food ,thực sự khó giải thích bằng lời vấn đề này: tất cả city bạn đều tự động up ,nó chỉ cần food mỗi ngày để Up thôi, và khi City up lên mức kế tiếp thì sẽ tăng Population của bạn ,bạn có thể nghĩ đến số lvl của city như game chiến thuật thông thường, nhưng bản chất cái này hoàn toàn khác. Để hiểu đc vấn đề này bạn cần đọc kĩ những dòng sau: Bạn còn nhớ về minh họa hình vuông gồm 9 ô (tiles) ở trên, mà city bạn chiếm ô chính giữa? (nói thêm: với mức culture hiện tại khi mới xây city, đường border của city chỉ cho bạn sở hữu 8 ô xung quanh này thôi - muốn sở hữu thêm tiles khác thì cần tăng culture) Khi mới xây city, lvl của city là 1 (hiểu đúng nghĩa thì ko gọi là Lvl ,mà là Population 1 - hay "số dân" 1) Như đã nói , 8 ô xung quanh bạn đc sở hữu, mỗi ô có một tài nguyên riêng, nó có thể cung cấp cho bạn Food ,hay Gold ,hay Hammer, Tuy đc sở hữu cả 8 ô xung quanh, song bạn chỉ đc chọn một ô trong số này để khai thác thôi, vì population (số dân) của bạn là 1. Vấn đề này giống đời thực ở chỗ : bạn dù có là chúa đất, sở hữu nhiều mẫu đất nhưng ko có dân, ko có người làm thì đất cũng chỉ bỏ hoang mà thôi, chẳng qua có quyền sở hữu rồi thì thằng khác ko mó tay vào đc Muốn biết city đang chọn ô (tile) nào để khai thác, hay muốn thay đổi khai thác ô khác, ta chỉ việc click đúp vào city và chọn (trong tutorial nó sẽ dạy bạn điều này - kết hợp đọc guide này sẽ làm bạn hiểu bản chất game hơn) Vậy vd để khai thác đc cùng lúc trên 8 ô bạn cần up city lên lvl (population 8) ,mà muốn city UP lên population 8 thì bạn cần FOOD ,FOOD thì lại kiếm mỗi turn nhờ các ô chứa tài nguyên food==> quy tắc cơ bản khi mới tạo city là chọn ô (tile) nào chứa nhiều food mà khai thác (vì city 1 -bạn chỉ đc chọn 1 ô để khai thác) Chính vì số ô (tile) đc (chọn) khai thác tùy thuộc vào số population ,nên việc Up city khi mới chơi là một trong những vấn đề "phải làm" Còn khi bạn cảm thấy số lượng ô mình có thể khai thác cùng lúc như này cũng đủ rồi (population - người làm công của bạn cũng đủ rồi đó), thì ko cần tăng food để Up city làm gì nữa, lúc này lại có thể click đúp vào city và chọn khai thác những tài nguyên khác như Gold, Hammer .v.v.cho công việc xây nhà cửa hay quân đội Chú ý: các ô tài nguyên ko bao giờ cạn kiệt, chỉ quan trọng chuyện bạn có khai thác nó hay ko thôi - PRODUCTION (hammer): về bản chất nó giống food, nhưng khác là nếu food dùng để Up city tăng population (để có thể khai thác nhiều ô đất cùng lúc) thì Hammer dùng để xây nhà cửa và các units, vd bạn click chọn xây một con Archer cần 200 hammer, thế mỗi ngày city bạn kiếm đc bao hammer ?? vd 10 hammer đi, thế cứ 200/10 = 20 ,vậy mất 20 turn bạn mới xậy đc con archer ghẻ này Đó chính là cái hay về khả năng quản lý trong game, City của bạn đang tập trung khai thác cái gì? nó có phải bước đi kế tiếp cho bạn ko ? khi city còn ít population thì tập trung food là lẽ dĩ nhiên, nhưng khi cảm thấy cần quân đội, cần những nhà cửa đặc biệt nào khác thì lại phải tập trung Hammer. Thường thì lúc này số population của bạn đã đủ rồi (có thể khai thác nhiều ô cùng một lúc) nên việc kiếm hammer sẽ dễ hơn nó tương đồng với cuộc sống thật, muốn có quân thì phải có dân, phải ổn định tài nguyên đã, chứ chú nào vừa lập city đã xây quân thì lấy cái gì mà xây, khi đến tài nguyên khai thác còn chưa xong - Gold: cái này cũng kiếm bằng cách khai thác từ các ô đất (tile) - cơ bản là vậy ,còn sau này có thể kiếm bằng cách nào khác thì bạn tự tìm hiểu thêm ,lúc đó ko cần xem hướng dẫn này nữa rồi Gold có một sự liên hệ mật thiết với điểm research, lời giải ở đây là bạn rót bao tiền vào công việc nghiên cứu . Vòng liên hệ của nó là thế này: Nghiên cứu để làm gì? để học đc các công nghệ mới trong đời sống, khi học đc một công nghệ nào đó có thể làm bạn lên đời ,thay đổi sang một kỷ nguyên (era) mới, vd ko phải tự nhiên bạn chế ra đc xe pháo xịn, mà bạn cần học công nghệ trước. Cách học công nghệ (TECH) thông qua việc bạn thích học cái này ==> ân nút chọn học trong bảng TECH ,và để học thì cần điểm research (icon bình nước màu tím) Điểm research lại lấy đc mỗi turn thông qua việc: bạn chi bao nhiêu gold bạn kiếm đc mỗi turn vào nó. Nếu mình nhớ ko nhầm nó quy đổi 1:1, vd mỗi turn bạn kiếm đc 10gold, bạn thiết lập chi 100% gold kiếm đc vào research point, tức mỗi ngày bạn kiếm đc 10 research point và 0 gold (mất sạch) Khi chọn học một công nghệ (tech) A nào đó, vd nó cần 100 research point để học xong, mỗi ngày bạn kiếm đc 10 point ==> bạn mất 10 turn để học đc công nghệ đó Vậy là song hành cùng việc nâng population (để khai thác nhiều ô đất cùng lúc) ,xây dựng quân đội và nhà cửa (cần hammer) ,thì giờ đây bạn cần tập trung cả nghiên cứu để học đc các Tech cho lên đời về công nghệ Đó là 3 công việc chính mà mỗi turn bạn thường phải mó máy điều chỉnh - Culture : Như đã nói ở trên, culture tăng đến một mức độ nào đó thì sẽ mở rộng đường border của city bạn, nhờ đó bạn sở hữu đc nhiều ô đất hơn Culture tăng bằng cách xây một số loại nhà trong game - Healthy (hình chữ thâp đỏ) Điểm này hiểu đúng nghĩa là sức khỏe của thành phố đó, đối lập với nó có một điểm là unhealthiness, Điểm health có ảnh hưởng chút tới tốc độ tăng food mỗi turn nếu bạn để nó nhỏ hơn điểm unhealthiness để hiểu tác dụng của nó thì cần biết một quy tắc, đó là mỗi turn bạn sẽ bị trừ đi một số lượng food nhất định (hiểu nôm na là để nuôi dân) cụ thể population của city là bao nhiêu, thì nhân với 2food là ra số food bạn bị trừ mỗi turn vd mỗi turn city khai thác đc 30food trên các tiles, nhưng population của city là 10, và để nuôi số dân này ta cần 2food cho mỗi điểm population ,vây là 2x10=20food ===> mỗi turn bạn chỉ kiếm đc 10food Quay lại cái chuyện health với unhealthiness, cũng dể hiểu thôi, nếu bạn để unhealthiness lớn hơn health thì lấy unhealthiness trừ đi health sẽ ra số food bạn bị mất thêm ở city đó (mỗi turn) . vd City population 10 ==> mất 20food mỗi turn Health 8 còn unhealthiness lại là 12 --> mất thêm 12-8= 4 food nữa vậy là mỗi turn city bạn mất 24 food...do đó việc tăng population cho city ngày càng khó khăn hơn. Kiếm health bằng nhiều cách, đơn giản nhất khi mới chơi game là xây một số nhà khai thác trên các ô tài nguyên như lợn gà cá .v.v.trong game Vấn đề này cũng dễ tìm hiểu thôi, bạn chơi game di chuột vào hình health và unhealthiness sẽ biết - Happiness : Điểm này có nhiều tác dụng, song tác dụng đầu tiên bạn cần biết trước là nó dùng để hạn chế số population có thể sử dụng để khai thác trên ô đất (tile) cụ thể city bạn population là 10, vậy lẽ dĩ nhiên bạn phải chọn đc 10 ô đất để khai thác cùng lúc (đọc lại phần FOOD) nhưng điều này chỉ đúng nếu Happiness của bạn cũng là 10 hoặc lớn hơn, nếu nó là 7 thì sao ? thì bạn sẽ chỉ chọn đc 7 ô để khai thác cùng lúc (thay vì 10 như số population quy định) 3 population kia bị mất vì ko đủ chỉ số happy trong city, và chúng hiển thị bằng 3 thằng angry (ko chịu làm việc) Để nhập môn Civilization thì bạn cứ hiểu điều này trước ,mấy thứ khác sẽ tự tìm hiểu thêm 3. Một vài lưu ý cần biết thêm khi mới chơi: - Settler là unit đặc biệt dùng để xây city, mới vào game bạn có sẵn một thằng để tự tìm chỗ xây city đầu tiên. Sau này có thể train tiếp Settler trong city đó, nhưng khi train settler thì số food trong city bạn ngừng tăng --> city ko tăng trưởng dân số đc cho tới khi train xong settler - worker : hiểu đơn giản như nông dân vậy, khác ở điểm worker trong civ chỉ lo việc xây các công trình trong từng ô đất khai thác (tiles),chứ ko lo xây nhà trong city . mỗi khi train thêm worker thì city bạn cũng ngừng tăng trưởng dân số tới lúc train xong. Đây là điểm khác biệt trong game này, nhà worker xây đc là các nhà liên quan đến việc kiếm food,hammer,health,gold và chúng có số turn chuẩn để hoàn thành Còn các nhà quân, nhà tăng culture ..v...v...lại do city xây và số turn hoàn thành phụ thuộc hammer - Một vài công trình, hay công nghệ (tech) ..v..v..bạn có thể trade với các đất nước khác chứ ko nhất thiết phải học. ------------------------------ Trên đây là những hướng dẫn cho game Civilization IV, và cũng xin nhắc lại là bài hướng dẫn hoàn toàn dành cho người nhập môn game này, mình đã rút gọn lại ,ko đi quá cụ thể vào một vấn đề nào, tất cả chỉ trong giới hạn làm sao để bạn có thể hiểu game ở bước đầu. Do đó bạn nào nếu đã thông thạo game và muốn bàn sâu về chi tiết một khái niệm nào đó thì chúng ta có thể thảo luận ngay bên dưới nhé. Hi vọng guide này sẽ giúp bạn từng bước chinh phục thể giới Civilization
Cho mình hỏi là nên lên tech như thế nào là hợp lý? Lúc thành phố hỏi "What should you like to build in this city?" rùi có 2 cái lựa chọn có dòng recommend, thì mình có nên chọn theo 1 trong 2 dòng recommend không??? Hay chọn dòng khác cũng đc. Lúc ấn double vô 1 thành phố thì nó hiện ra 1 cái bảng, trong đó ở góc bên trái có hình người như spy, merchant, citizen..................rùi có dấu cộng kèm theo dùng làm gì thế, với lại có mấy khu vực được khoanh tròn màu trắng nữa là seo??? Mình đang chơi bản beyond the sword - - - Updated - - - Lúc mình xây một kỳ quan gì đó thì thấy có dòng màu đỏ như "obsolete with astronomy" là sao thế??? Lựa chọn xây kỳ quan sao cho hợp lý zạ??? Vì thấy có nhìu quá
rất cảm ơn bạn, mình mới download game về. thật sự bài của bạn rất bổ ích với newbie như mình. thks a lot! <3
