Hội tụ kế toán quốc tế từ chuẩn mực đến thực tiễn đầy thử thách, vẫn còn một khoảng cách nhất định để đạt được mục tiêu chung nhằm làm chuẩn mực quốc tế chất lượng cao. công đoạn đấy là bài toán phức tạp và nan giải bởi chúng xuất xứ từ phổ biến nguyên do khác nhau về môi trường kinh doanh, pháp lý và văn hóa trong mỗi quốc gia. do đó, xu thế hội tụ kế toán của 1 số quốc gia với thể thống nhất trong chuẩn mực nhưng chưa hoàn toàn nhất quán trong thực tế. 2.1. Liên minh châu Âu Từ các năm 1995, Liên minh châu Âu (EU) đã bắt đầu mang chiến lược hội nhập kế toán. EU đã áp dụng CMKT quốc tế được IASC ban hành sở hữu mục đích thiết lập chuẩn mực được chấp nhận bởi thị trường vốn toàn cầu. Tháng 6.2000 EU đã bắt buộc các doanh nghiệp niêm yết lập BCTC hợp nhất theo IAS/IFRS nhưng từng IAS/IFRS phải được xác nhận và thông qua luật tổ chức EU theo qui trình tổ chức riêng biệt. ngoài ra, tháng 3.2011, Tổ chức tư vấn BCTC của EU công bố chi tiết tiến trình hội tụ với IASB về những nội dung liên quan tới công cụ tài chính, thuê tài chính, điều kiện ghi nhận doanh thu và hợp đồng bảo hiểm. tới 11.2011, Tổ chức này đang chờ thông qua những IFRS một, IFRS 9, IFRS 10, IFRS 11, IFRS 12, IFRS 13 và đang chờ chỉnh sửa IAS1, IAS 12, IAS 19, IAS 21, IAS 28 cũng như điều chỉnh IFRIC 20. Như vậy có thể thấy, về nguyên tắc chung EU áp dụng hoàn toàn sở hữu IAS/IFRS tuy nhiên việc EU thông qua từng IAS/IFRS tạo cần hệ thống chưa thật sự đồng bộ so mang IAS/IFRS bởi còn một số IAS/IFRS và các hướng dẫn chưa được thông qua. vì vậy tính thống nhất trong hệ thống chuẩn mực chưa hoàn chỉnh. vì vậy, CMKT của những quốc gia EU cũng khó được nhất quán và điều này dẫn tới việc áp dụng những nguyên tắc, qui định kế toán vào thực tế của các doanh nghiệp sẽ tạo ra những khác biệt nhất định. Để làm cho sáng tỏ những nội dung trên, trong báo cáo của EC về việc thực thi IAS/IFRS của EU được công bố tháng 10.2007, EC đã dùng mô hình với 200 doanh nghiệp niêm yết của 25 quốc gia trong EU của năm 2005 và 2006. Theo kết quả báo cáo, mặc dù những công ty đều áp dụng IAS/IFRS hoặc IAS/IFRS-EU (IAS/IFRS được thông qua bởi EU) nhưng các doanh nghiệp của những quốc gia mang các khác biệt nhất định, cụ thể: các BCTC của các công ty trình bày ko rõ ràng; thiếu công bố về chính sách kế toán hoặc mang công bố nhưng ko phù hợp; những khác biệt trong chính sách kế toán của các doanh nghiệp đối mang ghi nhận doanh thu; phân chiếc tài sản tài chính, tài sản tài chính sẵn sàng để bán… Trên cơ sở ấy, để tiếp tục đánh giá mức độ áp dụng của các công ty trong những quốc gia EU theo thời gian, EC đã phân tích 270 BCTC những quốc gia công bố năm 2006 và 2007 trong EU được EC công bố tháng 12.2008. Kết quả cho thấy những khác biệt cơ bản vẫn tồn tại trong thực tế trên BCTC của những doanh Công ty làm dịch vụ kế toán nghiệp. Qua tổng kết hai báo cáo của EC, nhìn chung mức độ áp dụng trong thực tế của những doanh nghiệp trong EU vẫn còn các khác biệt đáng nói. Điều đó phản ánh thực trạng rằng mặc dù áp dụng IAS/IFRS trong cùng khu vực kinh tế EU nhưng mức độ có thể khác nhau ở cấp độ quốc gia và thực tế các công ty. ko kể ra, để nhìn nhận một bí quyết khách quan, một nghiên cứu độc lập của Erlend Kvaal và Christopher Nobe (2009) đã đánh giá sự khác biệt trong thực tế về chính sách kế toán của IAS/IFRS của các quốc gia. Nghiên cứu đã sử dụng những BCTC của những doanh nghiệp “blue chip” của 5 thị trường chứng khoán (TTCK) to nhất trong năm 2005 và 2006 có 5 quốc gia Úc, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Anh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc áp dụng IAS/IFRS trong thực tế còn các khác biệt đối mang những quốc gia khác nhau. Như vậy, rõ ràng trong thực tế, những quốc gia được dùng trong nghiên cứu đã đi ngược lại mục tiêu chung là làm chuẩn mực toàn cầu chất lượng cao. Hơn nữa, Stefano Cascino (2009), đã phân tích thực nghiệm về sự khác biệt trong thực tế kế toán của các doanh nghiệp niêm yết Đức và Ý. Mô hình nghiên cứu tìm cái 354 doanh nghiệp áp dụng IAS/IFRS của Đức và Ý từ năm 1998 đến 2008. Nghiên cứu thực nghiệm đã đi tới kết luận rằng những doanh nghiệp Đức, Ý áp dụng những nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung (GAAP) quốc gia hơn là thực thi IAS/IFRS. Đồng thời, nghiên cứu đã minh chứng sự khác biệt trong thực tế ở mức độ quốc gia, khu vực và ngay cả đối với thực tế những doanh nghiệp. với thể thấy, các quốc gia EU vẫn bảo lưu các quan điểm riêng trong hệ thống kế toán khu vực mặc dù EU cực kỳ tích cực tham gia quá trình thiết kế IAS/IFRS. Hội tụ kế toán quốc tế như hình thức của EU là một bí quyết tiếp cận riêng của các quốc gia trong cộng khu vực. Mặc dù trên nguyên tắc chung EU áp dụng Dịch vụ kế toán trọn gói nguyên bản IAS/IFRS nhưng vấn đề ở chỗ EU không chấp nhận đa số IAS/IFRS mà phê duyệt từng chuẩn mực để áp dụng. ko những thế, thực tế những doanh nghiệp của các quốc gia trong EU vẫn với các khác biệt đáng nói. 2.2. Mỹ Hoạt động hướng đến hội tụ của Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính của Mỹ (FASB) từ những năm 2002 – 2004 cần nói tới là thỏa hiệp Norwalk giữa IASB và FASB để tăng trưởng chuẩn mực đảm bảo cao. Thỏa hiệp đã nhất trí những nội dung cơ bản là tiếp tục hợp tác trong tương lai; thực hiện những dự án chung; tránh những khác biệt giữa nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung của Mỹ (US GAAP) và IAS/IFRS. Tuy nhiên, giai đoạn hợp tác là 1 thử thách to bởi tính pháp lý, sự can thiệp của những tổ chức thể chế chính trị, kinh tế, văn hóa… ảnh hưởng nhất định tới lộ trình hội tụ. một trong các vấn đề gây cản trở đấy là hệ thống Nhận làm báo cáo thuế kế toán của Mỹ trên cơ sở qui định (rules-based) trong khi IAS/IFRS theo những nguyên tắc (priciples-based). ngoài ấy, hệ thống kế toán của Mỹ thực thi theo các qui định phải được hướng dẫn một phương pháp chi tiết trong khi IAS/IFRS hạn chế những hướng dẫn. ngoài ra hệ thống kế toán Mỹ bị chi phối bởi luật chứng khoán… quá trình hội tụ cho thấy đa dạng vấn đề cạnh tranh nhất định. Mặc dù tiến trình hội nhập gặp những cạnh tranh nhất định nhưng Ủy ban chứng khoán Mỹ (SEC) đã mang những động thái tích cực đối mang IAS/IFRS. FASB và SEC đã thảo luận các vấn đề liên quan tới hội tụ kế toán quốc tế và cũng đã mang những buổi họp định kỳ giữa FASB, SEC và IASB để thảo luận hướng phát triển trong thỏa hiệp Norwalk. bên cạnh ra, sự hội tụ của Mỹ thông qua SEC đã thấy sự chủ động của Mỹ lúc hướng tới hệ thống chuẩn mực quốc tế. Trước đây, các doanh nghiệp niêm yết dùng BCTC khác mang Mỹ, lúc niêm yết BCTC buộc phải trình bày sự khác biệt lợi nhuận và vốn chủ sở hữu giữa GAAP của quốc gia báo cáo có US GAAP thông qua cái 20F (Form 20F). Thời gian vừa qua, tiến trình hội tụ của Mỹ cho thấy SEC đã sở hữu các tìm mọi cách và thiện chí nhất định, cụ thể: Ngày 22.4.2005, SEC công bố lộ trình hướng đến hội tụ kế toán quốc tế theo IAS/IFRS bằng việc gỡ bỏ qui định những doanh nghiệp nước bên cạnh niêm yết tại TTCK Mỹ có BCTC lập theo IAS/IFRS nên chỉnh hợp sang US GAAP theo Form 20F. Sau đấy, ngày 15.11.2007 SEC đã bỏ phiếu thông qua cho phép các doanh nghiệp nước không tính niêm yết tại TTCK Mỹ được áp dụng IAS/IFRS. SEC tiến xa hơn bằng việc công bố lộ trình từ 2014 – 2016 các doanh nghiệp Mỹ sẽ chuyển sang áp dụng IAS/IFRS. đến ngày 27.8.2008, SEC quyết định chấp nhận sử dụng IAS/IFRS và lộ trình này là cơ sở để hình thành một chuẩn mực toàn cầu. Tháng 2.2010 SEC tái khẳng định lộ trình hội tụ trong thời gian đến 2015 – 2016 và vào tháng 7.2011, Chủ tịch SEC đã tuyên bố ủng hộ thiết kế hệ thống CMKT toàn cầu chất lượng cao trên cơ sở các IFRS. Nhìn chung, sự hội tụ của FASB hướng tới CMKT quốc tế được đa dạng người nhận định như phần còn lại của chuẩn mực toàn cầu. Tuy nhiên, bắt buộc thừa nhận rằng việc hội tụ là một thách thức lớn đối với cả hai tổ chức và hai tổ chức FASB – IASB đang khẩn trương, nỗ lực chạy nước rút cho tiến trình hội tụ và mọi vấn đề vẫn nằm ở phía trước.
