---------------------------Ngụy Diên Tính cách và bi kịch của Ngụy Diên Ngụy Diên tự là Văn Tràng, người Nghĩa Dương, vốn là thủ hạ dưới trướng đại tướng Sái Mạo của Lưu Biểu. Lưu Bị từ Tân Dã thua chạy ngang qua Tương Dương, do Sái Mạo hàng Tào Tháo, cự tuyệt không thu nạp ông, Ngụy Diên chém chết tướng sĩ giữ cửa thành đuổi theo Lưu Bị nhưng do không tìm được Lưu Bị nên ông đã đi theo thái thú Trường Sa là Hàn Huyền. Hàn Huyền ngạo mạn vô lễ không chịu trọng dụng ông. Quan Vũ đến đánh Trường Sa, dẫn quân tới chân thành. Vào thời khắc quan trọng khi Hàn Huyền muốn giết oan Hoàng Trung, Ngụy Diên đã chém chết đao phủ cứu Hoàng Trung, lại khích lệ binh sĩ giết Hàn Huyền đầu hàng Quan Vũ. Khi Lưu Bị dẫn quân đánh Xuyên, Ngụy Diên và Hoàng Trung làm tùy quân đại tướng, lập nên rất nhiều chiến công, được phong làm Dương Vũ tướng quân. Khi Lưu Bị đoạt Hán Trung, Ngụy Diên phối hợp với Trương Phi đánh bại Trương Cáp, đoạt ải Ngõa Khẩu, chặn cướp lương thảo tại Dương Bình, lại bắn bị thương Tào Tháo tại Tà Cốc. Sau khi Lưu Bị lên làm Hán Trung Vương, đề bạt Ngụy Diên làm Thái thú Hán Trung, lệnh cho ông làm Tổng đốc binh mã trấn giữ Đông Xuyên, không lâu sau lại gia phong làm Trấn bắc tướng quân. Trước khi Lưu Bị đánh Ngô đã lệnh Phiêu kị tướng quân Mã Siêu và em trai ông ta là Mã Đại giúp Ngụy Diên trấn thủ Hán Trung.Sau khi Lưu Bị qua đời, Khổng Minh điều Ngụy Diên lên phía nam chống Mạch Hoạch, đổi Mã Siêu về giữ Hán Trung. Không Minh đánh lên phía Nam, Ngụy Diên và Triệu Vân cùng làm đại tướng đi theo, làm tiền bộ tiên phong, nhiều lần lập được đại công. Khi quân Thục đánh Ngụy, Ngụy Diên với thân phận là Trấn bắc tướng quân, Lệnh thừa tướng tư mã, Thứ Sử Lương Châu, Đô Đình Hầu, là viên đại tướng lớn nhất dưới tay Khổng Minh, lập nên bao công lao lừng lẫy, uy danh hiển hách. Trước khi qua đời, Khổng Minh giao lại binh quyền cho Trưởng sử là Dương Nghi, sắp xếp Ngụy Diên đi đoạn hậu cho đại quân. Ngụy Diên không phục với cách sắp xếp ấy, nên sau khi Khổng Minh chết ông đả kích Dương Nghi, tranh đoạt binh quyền, bị Mã Đại vốn là người được Khổng Minh sắp đặt từ khi còn sống giết chết. Suốt cuộc đời Ngụy Diên luôn mang sắc thái một bi kịch. Bi kịch cuộc đời ông là do tính cách cá nhân và tinh thần thời đại tạo ra. Khi lịch sử chưa tạo ra ý thức dân tộc kiểu cởi mở trên đất nước cổ xưa nhưng lại tạo ra một Ngụy Diên với tính cách vô cùng dị thường. 1-Đánh trận luôn cố gắng quên mình, thích đánh các trận khó: Sai khi Ngụy Diên gia nhập tập đoàn của Lưu Bị, lúc đầu ông vốn không được coi là một vi tướng nổi tiếng nhưng ông chiến đấu anh dũng, thích chiếm công đầu, dù thua trận nhưng vẫn không nhụt chí, rốt cuộc lăn lộn trên chiến trường cũng rèn luyện ông thành một viên chiến tướng ưu tú. Khi Ngụy Diên và Hoàng Trung cùng Lưu Bị vào Xuyên, một lần Lưu Bị sai Hoàng Trung tới Lạc Thành đánh phá doanh trại của tướng Xuyên là Lãnh Bào, Đặng Hiền. Ngụy Diên một mực đòi đi đánh trận thay Hoàng Trung, lại kiên quyết tranh đi với Hoàng Trung, cuối cùng cả hai người đưa ra biện pháp tỉ thí võ nghệ trước mặt Lưu Bị, ai thắng sẽ được đi đánh giặc, sau được Lưu Bị khuyên giải. Quân sư đi theo quân đội là Bàng Thống phân định hai người, mỗi người đánh một nơi, Hoàng Trung đánh Lãnh Bào còn Ngụy Diên đánh Đặng Hiền, ai thắng trước thì là người lập công đầu. Ngụy Diên không cam tâm với cách sắp xếp như vậy, ông ngấm ngầm dò la và biết được Hoàng Trung hạ lệnh cho quân đội canh bốn thổi cơm canh năm xuất phát, liền dặn dò quân lính của mình canh hai thổi cơm canh ba xuất phát, hành động trước Hoàng Trung một bước. Đi được nửa đường ông lại hạ lệnh đánh doanh trại của Lãnh Bào trước, hy vọng đánh Lãnh Bào xong sẽ đi đánh Đặng Hiền, một mình tấn công hai doanh trại của giặc. Nhưng Lãnh Bào đã dò la tin tức từ trước, vốn có sự chuẩn bị nên Ngụy Diên bị thua thiệt, may có Hoàng Trung đến cứu. Một lần nữa khi Trương Lỗ sai Mã Siêu xâm phạm cửa ải Hà Manh, cùng Lưu Chương hiệp công Lưu Bị. Lưu Bị, Khổng Minh sai Trương Phi ra đánh, Ngụy Diên dẫn theo năm trăm quân bí mật đi trước. Ngụy Diên vừa tới quan ải đã đánh bại quân tiên phong của địch, nhưng ông chưa cam tâm, thừa thế đuổi theo, muốn chiếm công đầu của Trương Phi, múa đao đánh với Mã Siêu nhưng không ngờ là đánh với Mã Đại. Ngụy Diên đánh bại Mã Đại, xua quân đuổi theo, không ngờ bị Mã Đại quay lại bắn cho một mũi tên vào bả vai bên trái khiến ông bị thua phải chạy về, may gặp Trương Phi tới cứu. Qua đây ta có thể thấy viên tướng trẻ Ngụy Diên tuy thiếu kinh nghiệm trên chiến trường nhưng chiến đấu rất dũng mãnh, hiếu thắng luôn muốn tranh công đầu. Ngụy Diên trưởng thành rất nhanh trên chiến trường. Nửa cuối thời kỳ Lưu Bị tranh đoạt Hán Trung, Ngụy Diên đem quân ra khỏi Tà Cốc chặn đánh Tào Tháo. Tháo gọi Ngụy Diên ra hàng, Diên lớn tiếng chửi mắng Tháo, vác đao ra đánh với Bàng Đức. Khi thấy quân mình đã chiếm được doanh trại hậu phương của quân Tào, ông bèn giả vờ thua chạy. Tào Tháo xua quân về ứng cứu hậu phương, ông lại xuất kỳ bất ý lao ra trước mặt Tào Tháo, nhanh chóng giương cung lắp tên bắn Tào Tháo bị thương. Tào Tháo ngã nhào xuống ngựa, gãy mất răng cửa. Trận chiến này khiến Tào Tháo không thể không bỏ Hán Trung. Lần thứ hai Khổng Minh dãn quân ra Kỳ Sơn, nước Ngụy sai Hổ Uy tướng quân Vương Song làm tiền bộ tiên phong trấn giữ cửa ải. Vương Song sử thanh đại đao nặng sáu mươi cân, đeo hai cây cung thiết loan, giấu trong mình ba quả lưu tinh trùy, ném ra bách phát bách trúng, có sức khỏe muôn người không địch nổi. Vương Song chém liên tục mấy viên đại tướng của Thục, Khổng Minh không thể nào tiến binh. Do lương thảo gặp khó khăn nên đành phải lui thu xếp lui quân. Ngụy Diên được giao lệnh chặn Vương Song tại đường Trần Thương, trước khi rút đi lại sai trương cờ Ngụy Diên đằng trước để dụ Vương Song đuổi theo. Ba mươi kỵ binh nước Thục nấp bên doanh trại Vương Song từ trước thừa cơ hùa ra đốt trại quân Tào, Vương Song thấy doanh trại của mình sáng rực một góc trời vội kéo quân về tiếp cứu. Vừa tới sườn núi, Ngụy Diên quất ngựa xông ra, lao thằng tới Vương Song, Vương Song không kịp trở tay, bị Ngụy Diên chém chết. Ngụy Diên dẫn theo ba mươi kỵ binh từ từ lui về Hán Trung. Khi Khổng Minh chọn Mã Tốc là người học thuộc binh thư từ nhỏ làm người trấn thủ Nhai Đình, sai thượng tướng Vương Bình giúp đỡ, lại sai Cao Tường đóng quân ở Liễu Thành gần đó nhằm ứng cứu cho Nhai Đình khi nguy cấp, sau đó lại nghĩ Cao Tường không phải là đối thủ của Trương Cáp nên cho gọi Ngụy Diên tới đóng quân phía sau Nhai Đình. Ngụy Diên hỏi Khổng Minh :" Tôi là tiền bộ tiên phong đáng ra phải để cho tôi đi trước đánh giặc, sao lại sắp xếp tôi vào nơi an nhàn như vậy ? ". Khổng Minh giải thích :" Nay lệnh cho ông đi tiếp ứng Nhai Đình là nơi có con đường quan trọng nối liền Dương Bình với Quan Trung, là yết hầu của Hán Trung, vốn là nhiệm vụ lớn, sao lại gọi là an nhàn ? ". Ngụy Diên nghe xong mới vui vẻ dẫn quân đi. Sau khi Mã Tốc thua chạy, để mất Nhai Đình, Ngụy Diên đánh lui tướng tiên phong của Ngụy là Trương Cáp, lại kéo quân đi đoạt lại Nhai Đình, bị quân Ngụy bao vây từ ba phía nhưng ông không hề run sợ, được Vương Bình cứu thoát, lại tổ chức binh lực tiếp tục đánh chiếm lại Nhai Đình nhưng do đại thế của quân Thục đã mất nên không thành công. Khi ông ta nêu ra với Khổng Minh phương án mạo hiểm :" Kéo quân ra khỏi Tý Ngọ Cốc " ông đã bày tỏ :" Diên nguyện dẫn theo năm ngàn tinh binh cướp đường ra khỏi Bào Trung ". Ngụy Diên trên chiến trường anh dũng quên thân, không màng sinh tử, thích nổi tiếng, giành đánh trận nguy hiểm, thực là một viên chiến tướng anh dũng hiếu thắng. 2-Giỏi suy nghĩ, có đầu óc chiến lược: Không giống như những võ tướng khác, Ngụy Diên rất thích sử dụng đầu óc, giỏi suy nghĩ. Ông đều có thể đưa ra những kiến giải của mình trong chiến đấu đánh trận và lớn hơn thế nữa là phương châm chiến lược, là một tướng lĩnh có chủ kiến, có mưu lược. Lần đầu tiên Khổng Minh thống lĩnh ba mươi vạn quân đi đánh Trung Nguyên, nước Ngụy sai Hạ Hầu Mậu ra nghênh chiến. Ngụy Diên từng hiến kế với Khổng Minh, nói :" Hạ Hầu Mậu vốn là con cái nhà quyền quý, chỉ biết ăn ngon mặc đẹp, nhu nhược vô mưu. Diên nguyện dẫn theo năm ngàn tinh binh cướp đường ra Bào Trung, vòng qua phía Đông Tần Lĩnh, tới Tý Ngọ Cốc thì rẽ lên phía Bắc, không đầy mười ngày sẽ tới Trường An. Nếu Hạ Hầu Mậu nghe tôi sẽ tới từ phía Đông, thừa tướng dẫn đại quân tiến từ Tà Cốc. Nếu đi theo lối ấy sẽ tới phía Tây Hàm Dương, chỉ một trận là bình định được Trung Nguyên. Khổng Minh cho rằng kế này quá mạo hiểm, sợ năm ngàn người này bị hại nơi rừng sâu núi thẳm nên không nghe theo. Ngụy Diên lại nói :" Thừa tướng dẫn quân tấn công theo đường lớn kẻ địch tất dốc toàn lực ra chống lại, như vậy thời gian kéo dài, đến bao giờ mới giành được Trung Nguyên ? ". Khổng Minh cương quyết theo kế hoạch dẫn quan theo đường lớn, không nghe theo kiến nghị của Ngụy Diên. Xét từ tình thế lúc ấy, phương án tác chiến của Ngụy Diên là rất có lý. Tuy đó là một phương án mạo hiểm nhưng rất có cơ sở để thành công. Thứ nhất là đánh Trung Nguyên lần đầu, nước Ngụy chưa có sự chuẩn bị; Thứ hai là chủ tướng của Ngụy nhu nhược vô mưu; Thứ ba là Ngụy Diên đã có sự chuẩn bị chu đáo toàn diện cho việc dẫn quân tới Tý Ngọ Cốc, lại tự nguyện dẫn quân đi nên sẽ cố gắng hết mình. Khổng Minh lấy cớ giữ an toàn cho năm nghìn binh lính kiên quyết đánh giặc theo đường lớn. Kỳ thực, theo phương án của ông ta, tổn thất binh lực đâu chỉ dừng lại ở con số năm ngàn. Khổng Minh sáu lần chinh phạt Trung Nguyên, kéo dài ngày tháng, luôn gặp phải những vấn đề như hạ không được thành, lương thảo không đủ...cuối cùng mất mạng, làm cạn kiệt sức khỏe. Giữa ưu và khuyết của hai phương án trên ta đã thấy rất rõ ràng. Phương án này đã chứng minh được tư tưởng chiến lược độc đáo của Ngụy Diên. Trên phương diện chiến thuật cụ thể, Ngụy Diên cũng là một võ tướng có mưu kế của nước Thục. Tranh công với Hoàng Trung khi vào Xuyên, ông đã tự ý hành động, vi phạm quân pháp. Để lập công chuộc tội ông đã dự đoán chính xác đường rút chạy của Lãnh Bào, đặt quân mai phục tại đường hẻm, dùng móc câu bắt sống Lãnh Bào. Sau khi hết hi vọng trong việc giành lại Nhai Đình, ông đã dự đoán đúng tình thế bị động của đại quân nước Thục liền tổ chức binh lực về cố thủ ải Dương Bình, giữ vùng yếu địa chiến lược, tránh không cho tình thế biến đổi xấu đi. Khi Khổng Minh đi đánh Mạnh Hoạch ở phương Nam, Ngụy Diên và Triệu Vân là đại tướng tiên phong. Một lần, Khổng Minh dùng kế khích tướng, muốn họ dẫn quân tiến sâu vào vùng trọng địa. Sau khi đã phân chia nhiệm vụ của các tướng khác, Khổng Minh nói :" Ta muốn Tử Long, Văn Tràng đi nhưng do họ không tường địa thế nên không dám dùng ". Lại bảo họ phải lưu ý, cẩn thận chớ nên manh động khinh xuất. Sau khi hai người lui ra, Triệu Vân cho mời Ngụy Diên tới doanh trại của mình nói :" Hai chúng ta đều là tiên phong mà lại bảo không tường địa lý, không dám dùng, nay lại dám dùng hậu bối khác, khiến chúng ta mất mặt quá ". Ngụy Diên hiến kế :" Bây giờ hai ta sẽ cưỡi ngựa, đích thân đi thám thính, bắt lấy vài tên thổ dân bảo chúng dẫn đường đi đánh quân Man, như vậy đại sự sẽ thành ". Triệu Vân thấy có lý bèn làm theo kế này, cuối cùng đại thắng quân địch. Khổng Minh lần thứ nhất ra Kỳ Sơn, một lần đối trận với Tào Chân, mắng tư đồ nước Ngụy là Vương Lãng chết giữa trận chiến. Khổng Minh lại sai Ngụy Diên, Triệu Vân dẫn quân bản bộ đi cướp trại Ngụy. Ngụy Diên với phản ánh với Khổng Minh :" Tào Chân là người hiểu binh pháp, tất sẽ nghĩ tới việc quân ta tới cướp trại, há chẳng đề phòng từ trước sao ? ". Khổng Minh cười nói :" Ta muốn Tào Chân biết ta sẽ tới cướp trại ... ". Khi Khổng Minh đưa ra lý do họ không rành địa thế, không dùng họ, Ngụy Diên lại có thể đưa ra kế hoạch hành động cho mình. Khi Khổng Minh sai họ đi cướp trại Ngụy, Ngụy Diên có thể đưa ra điểm nghi vấn của mình, tuy không đạt tới trình độ tư duy tương kế tựu kế của Khổng Minh, nhưng ông vẫn có thể đưa ra sự dự đoán chính xác của mình đối với địch. Điều này chứng tỏ về phương diện mưu lược, Ngụy DIên là người có bản lĩnh khá cao. 3-Thẳng thắn cởi mở, dám nói dám làm: Ngụy Diên tính cách thẳng thắn, đã nói là làm, làm việc không hề ngần ngại, thẳng thắn cởi mở tới mức gần như ngây thơ. Hồi Diên còn ở Tương Dương, thấy Lưu Bị từ xa tới, ông bèn chém tướng sĩ giữ cổng thành, gọi Lưu Bị vào, thậm chí không thèm nghĩ xem người ta có muốn vào thành hay không. Ở Trường Sa, vì cứu Hoàng Trung ông đã giết Hàn Huyền, theo hàng Quan Vũ, không thèm để ý xem Hoàng Trung có chịu nghe theo không, cũng không cần biết Khổng Minh có hoan nghênh hay không. Khi theo Lưu Bị vào Xuyên, với hảo ý của mình, ông đứng ra tình nguyện đi đánh trận thay cho Hoàng Trungm cũng không thèm để ý xem Hoàng Trung có đồng ý hay không và ảnh hướng tới mối quan hệ tình cảm của mình với Hoàng Trung thế nào. Theo Khổng Minh đi đánh Ngụy, khi ông đưa ra phương án mạo hiểm dẫn quân ra khỏi Kỳ Sơn, khi trấn thủ Nhai Đình và khi cướp doanh trại của Tào Chân ông đã thẳng thắn nêu lên ý kiến bất đồng của mình về kế sách và cách dùng người của Khổng Minh. Nguy Diên vừa là một người bình thường vừa là một vị tướng lĩnh quân sự. Là một người bình thường với tính cách vô tư thẳng thắn của ông thực đáng khen ngợi. Là một tướng lĩnh quân sự, cử chỉ ngôn ngữ của ông cần phải bị ước thúc. Nhưng Ngụy Diên luôn giữ thái độ mình là một người bình thường mà coi nhẹ thân phận của tướng lĩnh quân sự của mình. Chính vì vậy tính thằng thắn bộc trực của ông đã trở thành khuyết điểm trong lĩnh vực quân sự. Khi những cách nghĩ của ông không thống nhất với cấp trên, chính tính cách thẳng thắn, dám nói dám làm đã khiến ông trở thành kẻ nói nhiều nhiều, trở thành tai họa khủng khiến ông vi phạm kỷ luật quân đội. Trong những trận chiến đấu như khi dánh Lãnh Bào, cùng Trương Phi đánh Mã Siêu ông ta đã hai lần vi phạm kỷ luật quân đội, tự ý hành động, làm loạn kế hoạch tác chiến. Khổng Minh trước khi chết đã sắp xếp để quân Thục rút lui, để Ngụy Diên lại đoạn hậu nhưng ông không chịu sự sắp đặt này mà muốn tự mình dẫn quân tiếp tục đánh Ngụy. Ngụy Diên luôn giữ thái độ bất phục khi Khổng Minh không chịu dùng phương án đưa quân ra Tý Ngọ Cốc của mình. Vì vậy ông ta luôn cằn nhằn. Một lần ông ta đã nói thẳng với mấy viên tướng khác ngay trên trận địa :" Nếu thừa tướng chịu nghe lời ta, đem quân ra Tý Ngọ Cốc thì lúc này đừng nói là Trường An, ngay cả Lạc Dương cũng rơi vào tay ta rồi! Nay một mực đòi tiến quân theo lối Kỳ Sơn thử hỏi có ích gì ? ". Khổng Minh qua đời không lâu, Ngụy Diên ở tiền tuyến đã viết thư gửi cho Phí Vĩ :" Nếu thừa tướng chịu dùng kế của tôi thì Trường An đã bị ta chiếm từ lâu rồi " Ngụy Diên và nhân vật lãnh đạo cao nhất Khổng Minh luôn có thành kiến với nhau. Nhưng lúc ấy Ngụy DIên lại không chủ động tìm cơ hội giảng giải mà luôn cằn nhằn, có lúc tỏ thái độ tiêu cực, phản đối cả Khổng Minh, tự tạo ra khó khăn cho mình. Một lần Khổng Minh sai bốn tướng Ngụy Diên, Trương Nghi, Trần Thức, Đỗ Quỳnh tiến quân theo đường Cơ Cốc, sau đó ông nghĩ lại khả năng Tư Mã Ý sẽ cho quân mai phục tại cơ cốc bèn sai tham mưu Đặng Chi đuổi theo bảo dừng quân. Trần Thức kiên quyết dẫn quân đi tiếp, lại chế diễu sai sót làm mất Nhai Đình của Khổng Minh, khiến Ngụy Diên như lửa cháy đổ thêm dầu, nói :" Đã hạ lệnh tiến quân, nay lại hạ lệnh dừng binh, sao lại có hiệu lệnh bất nhất như thế ? ". Do được Ngụy Diên khích lệ, Trần Thức vẫn tiếp tục dẫn quân đi, quả nhiên họ trúng phải kế mai phục của Tư Mã Ý. Lại một lần khác, Khổng Minh muốn dụ Tư Mã Ý, Trương Cáp ra đánh, chuẩn bị giả vờ rút quân, đợi sau địch đổ ra truy kích, nhưng ông đoán sau khi truy binh của địch hợp công đánh cả hai mặt trước và sau, binh mã trong trại địch sẽ đổ ra ứng cứu gây khó dễ cho quân Thục, bèn đưa ý kiến chọn viên tướng trí dũng song toàn ra chẹn quân cứu ứng của địch. Nói xong điều kiện chọn tướng, Khổng Minh đưa mắt nhìn Ngụy Diên như muốn Ngụy Diên nhận trách nhiệm này. Nhưng Ngụy Diên lại cúi đầu không nói năng gì. Vương Bình đứng ra xin đi, Khổng Minh khẳng khái nói :" Vương Bình dám xả thân lao vào vòng lửa đạn, thực là một bậc trung thần ". Ở đây Ngụy Diên quyết không phải vì tham sống sợ chết, ông biết Khổng Minh có ý muốn ám chỉ mình đi đánh trận này nhưng do có thành kiến với sự lãnh đạo của Khổng Minh, tại đây Khổng Minh muốn làm khó dễ cho mình, hoặc ông muốn Khổng Minh phải chỉ rõ trước mặt chúng tướng :" Nhiệm vụ này cần một viên tướng trí dũng song toàn đảm nhiệm, ngoài Ngụy Diên ra không còn ai khác ". Ông mong người lãnh đạo khẳng định tài năng của mình nhưng Khổng Minh không hề có lấy một lời tán dương khích lệ Ngụy Diên. Qua lời khen của Khổng Minh đối với Vương Bình, ta có thể thấy chính Ngụy Diên đã khiến cho cấp phải hoài nghi về lòng trung thành của mình. 4-Ngụy Diên - một nhân vật đáng gây tranh cãi : Trong số các nhân vật Tam Quốc, Ngụy Diên là một viên chiến tướng có chủ kiến có tính cách, có tư tưởng cởi mở dám nghĩ dám làm, là người không sợ đố kị bởi xã hội thời ấy, có tinh thần phản kháng. Thời ấy, khi một người đã chọn được chủ cho mình, bất kể người lãnh đạo ấy có ngu xuẩn, bất tài đến đâu, bất kể bản thân mình bị oan khuất lớn đến mấy thì họ vẫn phải cầu toàn bằng tư tưởng " trung thần không thời hai chủ ", nhẫn nhục đi theo. Ví dụ Triệu Vân vốn nhận thức rõ cấp trên của mình Công Tôn Toản là người bất tài, vô năng, lại rất thích Lưu Bị nhưng cũng chỉ có thể theo Lưu Bị khi Công Tôn Toản qua đời. Hoàng Trung giúp Hàn Huyền thủ Trường Sa, khi Hàn Huyền hại ông, ông chỉ dám hét lớn :" Tôi vô tội ! " rồi nghểnh cổ chờ chém. Còn Ngụy Diên thì không như vậy, ông ta không suy nghĩ nhiều, nghĩ gì làm đấy, lễ truyền giáo truyền thống trong tư tưởng của ông không có địa vị lớn lắm. Ông dám khẳng khái phải đối thứ mình căm ghét, luôn theo đuổi tới cùng những cái gì mình mong muốn. Nhưng Ngụy Diên hoàn toàn khác với Lã Bố là kẻ không có lý tưởng, là loại tiểu nhân thấy lợi quên nghĩa. Trong thời buổi thiên hạ hỗn loạn, quân hùng phân tranh, Ngụy Diên là người có lý tưởng, có mục đích của mình. Qua việc chọn chủ, ngay từ đầu Ngụy Diên đã chọn Lưu Bị, luôn một lòng trung thành với sự nghiệp nước Thục. Ông ta từng chém binh lính giữ cửa ở Tương Dương để mời Lưu Bị vào thành. Khi ấy Tào Tháo đã đoạt được Kinh Tương, thanh thế cực lớn, Lưu Bị đang phải dẫn quân bỏ chạy, ở vào tình thế nguy nan nhưng ông vẫn một lòng theo Lưu Bị. Điều ấy chứng tỏ ông có mục tiêu chính xác và kiên quyết theo đuổi nó. Tới khi giết Hàn Huyền ở Trường Sa, tới lúc ấy nguyện vọng theo Lưu Bị của ông mới thành. Đánh trận dưới quyền Lưu Bị, ông luôn tranh công đầu. Tại Tà Cốc ở Hán Trung đụng độ với Tào Tháo, Tháo gọi Ngụy Diên hàng, Diên đã lớn tướng chửi mắng Tào Tháo, lại bắn bị thương Tào Tháo. Với võ nghệ, mưu lược và tinh thần dũng cảm của mình đã khiến Ngụy Diên nổi bật trong đám tướng lĩnh nước Thục, trở thành thành phần ưu tú của nước Thục sau này, cộng thêm lòng trung thành với Lưu Bị, vì thế Ngụy Diên rất được Lưu Bị coi trọng. Ta cần chỉ rõ thái độ đối xử của Lưu Bị hoàn toàn khác với Khổng Minh. Khi Ngụy Diên giết Hàn Huyền theo hàng, Khổng Minh cho rằng Ngụy Diên là đồ bất trung bất nghĩa, muốn giết bỏ, Lưu Bị lại cho rằng :" Ngụy Diên có công không tội ! ". Tuy Khổng Minh đưa ra rất nhiều lý do nhưng Lưu Bị kiên quyết không chấp nhận xử Ngụy Diên tội chết, không cho giết Ngụy Diên. Từ sau khi Lưu Bị mời Khổng Minh ra khỏi lều tranh, có rất ít lần ông ta làm trái ý Khổng Minh. Ngoài lần quyết ý đánh Ngô ra, đó là lần đầu tiên ông kiên quyết phủ định ý kiến của Khổng Minh. Nhưng sau chuyến phạt Ngô, trước khi lâm chung, Lưu Bị đã có ý xin lỗi Khổng Minh, còn về việc đảm bảo cho Ngụy Diên, tới lúc chết ông không hề hối hận. Theo Tam quốc chí, sau khi Lưu Bị đoạt được Hán Trung, chúng tướng ai cũng cho rằng Quan Vũ đã đi trấn thủ Kinh Châu, còn Hán Trung nhất định sẽ do Trương Phi trấn giữ, ngay cả bản thân Trương Phi cũng cho rằng ngoài mình ra chẳng ai khác có thể đảm nhiệm chức vụ này. Nhưng thật ngoài sức tưởng tượng, Lưu Bị lại đề bạt viên tướng trẻ Ngụy Diên làm thái thú Hán Trung, sai Trương Phi giữ chức Lãng Trung Mục, điều này chứng tỏ Lưu Bị rất coi trọng Ngụy Diên. Khi Lưu Bị giữ chức Ích Châu mục, danh tướng dưới tay ông ta được sắp xếp theo thứ tự : Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, Hoàng Trung, Ngụy Diên, Mã Siêu. Ngụy Diên còn được xếp trên cả Mã Siêu. Sau đó do lai lịch Ngụy Diên thấp kém không được đứng vào hàng "Ngũ hổ tướng" nhưng ông tổng đốc binh mã Hán Trung, địa vị không phải thấp. Trước khi Lưu Bị đánh Ngô, sai một trong năm viên hổ tướng là Mã Siêu hiệp lực với Ngụy Diên trấn thủ Hán Trung. Sự xắp xếp của Lưu Bị vốn được cấn nhắc rất kỹ. Hán Trung cách xa Thành Đô, là địa phương lớn có tính độc lập cao chỉ sau Kinh Châu, lại là trận địa trực tiếp cự với Tào Tháo ở phía Bắc, là vùng đất chiến lược quan trọng nhưng bản thân Lưu Bị lại không thể trực tiếp chỉ huy, cần có một viên tướng có mưu lược, võ nghệ giỏi và tuyệt đối trung thành trấn thủ. Ngoài Ngụy Diên ra không có ai có thể đảm đương chức vụ này. Mã Siêu tuy võ nghệ cao cường, là một trong "Ngũ hổ tướng" nhưng ông ta hữu dũng vô mưu, không thể hành sự đơn độc, chỉ có thể gánh vác trách nhiệm trở thủ cho Ngụy Diên. Quả nhiên Ngụy Diên không phụ sự ủy thác, đã trấn thủ Hán Trung thành công. Sau khi Lưu Bị qua đời, Khổng Minh là người thực tế chỉ huy việc nước, vận mệnh của Ngụy Diên lập tức bị thay đổi. Đang là thái thú Hán Trung, ông bị điều tới miền biên ải phía Nam xa xôi để chống Mạch Hoạch. Từ khi Ngụy Diên theo hàng, Khổng Minh luôn coi ông là kẻ bất trung bất nghĩa, thành kiến này của Khổng Minh cho tới lúc chết cũng không thay đổi. Thái độ của Khổng Minh đối với Ngụy Diên chủ yếu được thể hiện trên hai phương diện sau. Một là không hề quan tâm đến những ý kiến do Ngụy Diên đưa ra, như khi Ngụy Diên nêu ý kiến dẫn quân ra Tý Ngọ Cốc, còn Khổng Minh lại không tin Ngụy Diên có thể đưa ra ý kiến cao minh hơn cả mình, ông ta cho rằng phương án Ngụy Diên đưa ra không có tính khả thi. Thái độ thứ hai của Khổng Minh là ngày thường ông luôn nhìn Ngụy Diên bằng con mắt khác, trong trận đánh ông luôn xếp Ngụy Diên vào vị trí thứ yếu hoặc trá bại. Khi sắp xếp người trấn thủ Nhai Đình, ông ta chỉ để Ngụy Diên đóng quân phía sau thành. Khi hỏa thiêu quân Đằng Giáp ( áo giáp bện bằng cây mây ) ông ta hạ lệnh cho Ngụy Diên :" Trong vòng nửa tháng phải giả thua mười lăm trận, bỏ bảy trại, nếu chỉ thua mười bốn trận thì đừng đến gặp ta ". Đương nhiên Ngụy Diên rất không vui, bực tức bỏ đi. Cuối cùng ông ta vẫn hoàn thành nhiệm vụ Khổng Minh giao cho. Khi Khổng Minh bày kế giết Trương Cáp, lại sai Ngụy Diên ra đánh, bảo ông thua chạy mấy chục dặm, cuối cùng vứt cả mũ mão, áo giáp, dẫn quân chạy vào chỗ đã chỉ định từ trước, dụ Trương Cáp vào bẫy. Khi Khổng Minh dùng lửa đốt cha con Tư Mã Ý lại sai Ngụy Diên đi dụ địch, lệnh cho ông không được thắng, chỉ được phép giả thua, đương nhiên Ngụy Diên phải nghe theo lệnh. Trên chiến trường, mỗi khi cần phải giả thua, người chỉ huy sai một vị tướng lĩnh là việc đương nhiên, nhưng mỗi khi gặp phải trường hợp ấy, Khổng Minh luôn sai Ngụy Diên đi. Đối với thái độ của Khổng Minh, ý đó là sắp xếp rất rõ ràng. Khi lão tướng Triệu Vân xin đi phạt Ngụy, Khổng Minh lo lắng, nói :" Tướng quân nay tuổi tác đã cao, nếu xảy ra điều sơ xuất, không nhưng sẽ làm tổn hại đến danh tiếng anh hùng một đời mà còn làm giảm mất nhuệ khí của quân Thục ". Kiểu lo lắng ấy của Khổng Minh là hoàm toàn chính xác. Triệu Vân cần phải bảo vệ danh tiếng của một vị " Thường thắng đại tướng quân " nhưng Khổng Minh không hề suy nghĩ như vậy cho Ngụy Diên. Ngụy Diên cũng có thành kiến với phương pháp lãnh đạo của Khổng Minh. Tính cách quật cường khiến ông liên tục có ý phản kháng. Hình thức đối kháng tiêu cực đã thể hiện rõ điểm bất mãn của ông đối với Khổng Minh. Hơn nữa việc này càng làm Khổng Minh kỵ hận ông sâu sắc hơn. Sau khi Ngụy Diên khích Trần Thức vi phạm kỷ luật quân đội, Khổng Minh sai xử trảm Trần Thức, không truy cứu trách nhiệm của Ngụy Diên, nhưng sau lưng Ngụy Diên ông lại nói với các tướng :" Ngụy Diên có tướng phản chủ, ta biết người này có ý bất bình, chỉ vì hắn có sức khỏe nên ta dùng mà thôi - lâu sau tất gây họa mà xem ". Cũng chính bởi thái độ tiếc tài mà dùng ấy của Khổng Minh đối với Ngụy Diên nên có khi ông ta nghe thấy những lời oán thán của Ngụy Diên nhưng cũng làm bộ như không nghe. Một lần quân Ngụy dẫn theo một lượng lớn trâu gỗ ngựa gỗ đi vận chuyển lương thực, Khổng Minh bày kế đoạt lấy, sắp xếp Ngụy Diên dẫn quân đi tiếp ứng, sai bọn Liêu Hóa triệt đường rút lui của Tư Mã Ý. Trong trận đánh này Liêu Hóa đuổi theo Tư Mã Ý, nhặt được mũ giáp của Ý, được ghi công đầu. Ngụy Diên do bị xếp vào vị trí không vừa ý nên trong lòng không vui, buông lời oán giận. Khổng Minh làm như không nghe thấy, điều này chứng tỏ Khổng Minh vốn có ý muốn giết Ngụy Diên, mối quan hệ của họ đã tới mức không thể cứu vãn. Nhưng Ngụy Diên lại không nhận thức đầy đủ về mối nguy hiểm của mình, ông ta cho rằng mâu thuẫn giữa mình với Khổng Minh chỉ là sự bất đồng trong ý kiến bình thường, vì vậy không chú ý đến hành vi của mình. Ông cùng Khổng Minh Nam chinh Bắc chiến mấy chục năm trời cuối cùng lại bị Khổng Minh ngầm sát hại. Xem ra Ngụy Diên đáng là một nhân vật gây tranh cãi trong tập đoàn Lưu Bị. Ông ta được Lưu Bị coi trọng nhưng lại bị Khổng Minh căm ghét đố kỵ. Lưu Bị nhận thấy ông là một người có chủ kiến, có mưu lược, dũng mãnh hiếu thắng và là một tướng lĩnh trung thành. Còn trong mắt Khổng Minh, ông chỉ là người thích nổi tiếng, hay than vãn, là phần tử nguy hiểm, có tinh thần phản bác. Cần phải thấy rằng các nhìn nhận của Khổng Minh đại diện cho quan niệm tư tưởng và quan niệm nhân tài của đại đa số những người trong xã hội thời bấy giờ. Ví dụ khi Ngụy Diên ở Hoàng Sa, Hàn Huyền trách ông là người ngạo mạn vô lễ nên không trọng dụng. Ngô chủ Tôn Quyền từng nói với sứ giả của Khổng Minh là Phí Vĩ về Ngụy Diên :" Người này dũng có thừa nhưng tâm bất chính, nếu trong triều không có Khổng Minh, hắn tất là một cái họa ". Khổng Minh chết đi, Ngụy Diên và Dương Nghi dùng vũ lực tranh giành quyền thế trên chiến trường, hai người cùng dâng tấu lên Hậu Chủ Lưu Thiền nói đối phương làm phản, khiến triều đình nhất thời không phân biệt được thật giả, chỉ có bọn quan lại cấp cao như Tưởng Uyển, Đổng Doãn nhất trí cho rằng Ngụy Diên làm phản. Xem ra, bất kể bản thân Ngụy Diên như thế nào, xã hội vẫn không đánh giá tốt cho ông ta, bởi tính cách và ý thức dân tộc hoàn toàn trái ngược nên không được xã hội dung nạp. 5-Bi kịch của Ngụy Diên là do nhân cách tạo ra: Ngụy Diên võ nghệ cao cường, lâm trận dũng mãnh, lại rất giỏi mưu lược, ông ta là nhân tài hiếm có trong thời Tam Quốc. Một viên đại tướng không chết dưới đao của kẻ địch mà chết cho cấp trên quá cố của mình sát hại. Đó thực là một vở bi kịch. Bi kịch này của Ngụy Diên vừa thuộc về cá nhân ông, vừa thuộc về dân tộc ông. Dân tộc này chính là bè phái của lễ nghĩa. Tổ tiên nó đã chế định ra bao nhiêu quy chương pháp điển ( quy củ, luật lệ ) tận thiện tận mĩ trong cái vòng khép kín của xã hội. Mỗi tầng lớp người đều phải thích ứng với thân phận của mình cùng với quy phạm hành vi và quy định tư tưởng của họ. Như vậy xã hội sẽ bình yên, hòa thuận. Sau này đời đời kiếp kiếp con cháu họ muốn giữ gìn thứ tự hài hòa, tốt đẹp này, chỉ cần họ tìm ra một bộ phận phù hớp với thân phận của mình trong hệ thống quy phạm đã được giữ gìn bao lâu nay, cố gắng làm theo những quy củ ấy. Những ai muốn hành động dựa theo lối tư duy của mình tất bị coi là khiêu chiến với những hệ thống quy phạm, là người xâm hại tới thân phận người khác, vì vậy đã phá hoại khối thứ tự hài hòa trên, đó sẽ là kẻ đại nghịch bất đạo, tất bị toàn xã hội công kích. Trong cái dân tộc ấy, nếu người ta nghĩ tới những vấn đề ít tư duy, an phận thủ thường, bảo đảm họ sẽ có được cuộc sống thái bình dễ chịu. Những người thích đưa ra ý kiến, thích hò hét, gây sự chú ý thực là khó lường trước được hậu quả. Trong xã hội đương nhiên phải tồn tại nhiều tập đoàn nhưng người ta muốn tham gia vào một tập đoàn nào thì họ chỉ nên lựa chọn một lần, nếu không hôm nay thuộc nhà này, mai chạy theo nhà khác, đó chẳng phải là hành vi phản phúc vô thường sao ? " Trung thần không thờ hai chủ " từ đó suy ra thờ hai chủ không phải là trung thần. Như Ngụy Diên hôm trước từ phía Sái Mạo chạy sang Hàn Huyền, nay lại giết Hàn Huyền đi theo Lưu Bị, ai dám nói chắc ngày mai ông ta không giết Lưu Bị để theo Tào Tháo ? Vốn là người ta làm việc cần phải làm cho ổn thỏa " cân nhắc kỹ lưỡng trước khi làm bất kỳ việc gì ". Nhưng Ngụy Diên không hề cân nhắc khi hành sự. Ông ta suy nghĩ ào ào, nghĩ gì làm nấy, tính cách ấy hoàn toàn trái với tinh thần dân tộc, trong đó ẩn chứa những nhân tố nguy hiểm. Một võ tướng dũng mãnh không thể có nhân cách độc lập, không thể làm ào ào, nếu không có sự chuẩn xác anh ta sẽ nhanh chóng bị bài trừ. Đó chính là điều cần thiết để đảm bảo cho sự an toàn của bản thân người lãnh đạo, duy trì nhu cầu bảo đảm thứ tự trong xã hội. Bảo đảm an toàn ổn thỏa chính là điều cần thiết đầu tiên của người gây dựng sự nghiệp và cũng là điều kiện hàng đầu để đánh giá việc có dùng nhân tài này hay không. Bộ phận trên trong tập đoàn xã hội được chia thành quân và thần. Giữa họ tồn tại mối quan hệ của người lãnh đạo và người bị lãnh đạo. Hạt nhân của mối quan hệ ấy là " quân vi thần cương ", quân có thể tùy ý điều động thần, nắm trong tay quyền sát sinh, quyền cho, quyền đoạt của thần, còn bậc thần tử không được phép tồn tại nhân cách và tính độc lập của mình trước ý chí của người lãnh đạo, anh ta cần phải hành động theo ý chí của người lãnh đạo, thậm chí " vua bảo tôi chết tôi không thể không chết ". Quy phạm của mối quan hệ quân thần ấy luôn bảo đảm cho quan hệ đôi bên có được sự hài hòa vĩnh hằng, tránh đi khả năng đôi bên xảy ra mâu thuẫn, xung đột hoặc tranh chấp thị phi, giải quyết được vấn đề rất lớn trong mối quan hệ xã hội, thể hiện nét độc đáo trong ý thức dân tộc. Căn cứ vào quan niệm ý thức trên, Khổng Minh có thể chế giễu ý kiến dẫn quân qua Tý Ngọ Cốc của Ngụy Diên, nói :" Ngươi khinh Trung Nguyên không có nhân tài sao ? ". Khổng Minh có thể nói với những người bên mình một cách hoàn toàn vô căn cứ về Ngụy Diên là " sau này tất làm phản " hay " có tướng làm phản " và nhiều câu xấu khác về Ngụy Diên, thậm chí có thể nói trước mặt Ngụy Diên :" Sau đầu có phản cốt " để làm nhục nhân cách của ông ta. Tuy lời nói của Khổng Minh không có cơ sở hợp lý nhưng do ông ta bắn trong tay quyền lực của người lãnh đạo, Ngụy Diên là thân phận thần tử, bản thân phải tôn trọng quyền lợi của người lãnh đạo như trên đã nói, những lúc bình thường, trước mặt Khổng Minh ông phải tỏ thái độ tôn kính, khiêm nhường, cúi đầu phục lệnh nhưng lúc nào ông ta cũng có thái độ bất mãn với cách chỉ huy của Khổng Minh hoặc cảm thấy cô quạnh, nghi ngờ người lãnh đạo. Ông ta càng vượt ra khỏi bổn phận của bậc thần tử hay đưa ra ý kiến với cấp trên phản kháng một cách tiêu cực thì càng khiến ngườ ta nghi ngờ về lòng trung thành của mình. Ngụy Diên ở tiền tuyến nghe tin Khổng Minh qua đời và sắp đặt cho Dương Nghi thống lĩnh đại quân rút về nước đã nói với thượng thư Phí Vĩ :" Thừa tướng tuy mất nhưng ta còn đây ... ta sẽ tự dẫn đại quân đi đánh Tư Mã Ý, tất thàn công, sao chỉ vì một mình thừa tướng mà làm lỡ đại sự của quốc gia ? ". Ông ta cho rằng chỉ cần Dương Nghi mang linh cữu của Khổng Minh về Xuyên an táng, đại quân sẽ do ông ta thống lĩnh, tiếp tục phạt Ngụy. Ngụy Diên dám tách rời Thừa tướng với quốc gia, dường như Thừa tướng mất rồi, quốc gia vẫn phát triển như thường. Ông mạnh dạn tiến cử mình, tình nguyện xin nắm binh quyền, dường như ông muốn thay đổi lối cũ, thi thố tài năng, hoàn thành cơ nghiệp người trước chưa làm xong. Quan niệm của ông ta không được tinh thần dân tộc xa xưa hậu thuẫn, ngược lại có vẻ đi ngược với tinh thần ấy. Hai quan niệm va chạm nhau, kẻ thắng lợi tất yêu cầu đối phương bỏ ra cuộc sống của mình làm vật trả giá và dùng nó để biểu thị mình là bậc thánh thần bất khả xâm phạm trước xã hội và lịch sử. Khổng Minh muốn công khai giết Ngụy Diên, Ngụy Diên nên vươn cổ đón đao và coi đó là điều đại hoan hỉ. Dù Ngụy Diên không phải là người chỉ biết cúi đầu nghe theo sai bảo thì đó cũng chẳng có gì trở ngại, Dù Ngụy Diên là người trí dũng song toàn nhưng để cho một Khổng Minh đã chết vẫn dễ dàng đối phó với Ngụy Diên cũng là bởi Khổng Minh là người lãnh đạo. Trong giang sơn cổ xưa mà họ đang sống, phía sau người lãnh đạo luôn có ba phương diện gây nên sự ảnh hưởng, thứ nhất là quyền uy quyết định phán đoán thị phi. Ví dụ : Ngụy Diên ở tiền tuyến gửi tấu về triều đình nói Dương Nghi làm phản, Ngô Thái Hậu trong triều quả quyết :" Khổng Minh nhận biêt sau gáy Ngụy Diên có phản cốt, muốn chém đầu, nhưng tiếc hắn là người có tài nên mới lưu lại dùng. Nay người này dâng tấu kể tội bọn Dương Nghi tạo phản, chớ nên khinh xuất tin ngay ". Quan niệm thị phi của người lãnh đạo đã tạo ra định thế tư duy cho người khác. Khổng Minh thường nói xấu Ngụy Diên với người khác, tới lúc nguy cấp, còn ai dám tin vào Ngụy Diên ? Thứ hai, tính thần thánh của " lời dặn trước lúc lâm chung ". Trong biếu dân lên Hậu chủ của Dương Nghi có viết :" Thừa tướng trước lúc lâm chung đã ủy thác đại sự cho thần, ta nên làm theo, chớ nên thay đổi ", " Nay Ngụy Diên không chịu làm theo lời thừa tướng ... " Bản tấu này của Dương Nghi lấy được lòng của rất nhiều người trong triều bởi ông ta rêu rao mình nghiêm chỉnh làm theo " lời dặn trước lúc lâm chung " của thừa tướng. Đồng thời, Mã Đại cũng làm theo lời dặn của thừa tướng, giả vờ giúp cho Ngụy Diên, tiềm phục bên cạnh ông ta, chuẩn bị đợi thời cơ giết Ngụy Diên. Trong cuộc tranh giàn với Dương Nghi, về phương diện khách quan, rõ ràng Ngụy Diên đã ở vào thế hạ phong. Thứ ba, tính chính thống trong việc chỉ định người kế nghiệm, tấu biểu của Dương Nghi vừa tới Tưởng Uyển đã cho rằng " Dương Nghi làm việc bên thừa tướng đã lâu, nay thừa tướng lâm chung, ủy thác đại sự, quyết không phải kẻ phản bội ". Đổng Doãn cũng cho rằng :" Dương Nghi được thừa tướng trọng dụng, tất không làm phản ". Ngụy Diên ở tiền tuyến xin Phí Vĩ cho mình thay Dương Nghi nắm giữ binh quyền, thống lĩnh quân đội tiếp tục phạt Ngụy, điều này hoàn toàn làm trái với sự sắp xếp về nhận thức của người lãnh đạo khi còn sống. Phí Vĩ vừa về triều đã tấu với Hậu chủ về hành vi trái ngược của Ngụy Diên, bởi phàm những người làm trái với sự chỉ định của lãnh đạo khi còn sống tuyệt đối không được xem là chính thống, tức là muốn tạo phản, làm loạn. Cũng chính bởi quan niệm này nên quân đội của Ngụy Diên đã dao động sụp đổ. Hành vi của ông ta không được sự ủng hộ, sau khi ông ta bị Mã Đại chém đầu, người ta mới có được sự an tâm.
Hjc,lần sau nếu bạn post những bài thế này thì bạn nên ghi âm laj ruj đọc cho a e nghe thì đc ,dù sao cũng thx caj.
nó ngồi đánh máy ra đấy cái này link down trên mạng chưa có. đâu ra mà coppy. mới chỉ có giới thiệu để mua=vnd thôi
Ý kiến riêng của mình thì thấy Ngụy Diên không hề có ý phản lại nhà Thục, lý do Gia Cát Lượng đưa ra là "Ngụy Diên có phản cốt ở sau gáy" có lẽ là do Gia Cát Lượng có ấn tượng ban đầu không tốt về hành động Ngụy Diên giết Hàn Huyền mà ra . Theo tớ đọc trong Tam Quốc thì thấy Gia Cát Lượng chưa hề gặp Ngụy Diên và Ngụy Diên lúc bấy giờ cũng chỉ là một vị tướng trẻ chưa hề có tên tuổi gì, chẳng nhẽ Ngụy Diên vừa đến hàng Gia Cát Lượng đã chạy ngay xuống trướng lượn quanh người Ngụy Diên vài vòng xăm soi rồi bảo "thằng ôn này có tướng phản cốt đằng sau gáy đấy anh Bị ơi" à ? Có thể nói hàng tướng đi theo Lưu Bị nhiều vô kể, có rất nhiều trường hợp tương đối giống như Ngụy Diên nhưng lại được Gia Cát Lượng trọng dụng khác hẳn với Ngụy Diên. Điển hình là Vương Bình, vốn là tướng tiên phong của Từ Hoảng. Từ Hoảng không nghe theo lời Vương Bình để thua trận, Từ Hoảng trách Vương Bình không đến cứu nên sai người đánh Vương Bình. Vương Bình nửa đêm đốt trại Từ Hoảng rồi đem theo lược đồ doanh trại sang hàng Thục. Vương Bình sau đó rất được Gia Cát Lượng trọng dụng, đi theo lập nhiều công trạng, cuối cùng bị Trương Cáp giết. Về Ngụy Diên Sau, khi Lượng mất đi , ông chủ động đề nghị mọi người hãy ở lại cùng ông tiếp tục đánh Ngụy , chẳng có ác ý gì khác , chỉ vì vài câu tự mãn :" Ai dám giết ta " mà phải chịu một kết cục thật bi thảm. Ngụy Diên theo Gia Cát Lượng biết bao trận đánh, mỗi lần đi đều mang về chiến thắng vẻ vang, chỉ trừ có Trung Nguyên là chưa đặt chân tới được. Sáu lần hành quân ra Kỳ Sơn cùng Gia Cát Lượng, cả sáu lần đều vì lý do khác nhau mà dẫn quân trở về. Có lẽ vì thế nên sự thèm khát một lần được đặt chân tới Trung Nguyên luôn bùng cháy trong con người Ngụy Diên. Khi Gia Cát Lượng không còn, Ngụy Diên muốn mình là người tiếp bước Gia Cát Lượng, tiếp tục dẫn quân chinh chiến để một ngày nào đó thực hiện được ước muốn còn dang dở của Gia Cát Lượng ... chỉ có thế thôi ... còn Dương Nghi thì sao, thua Ngụy Diên về mọi mặt lại được nắm binh quyền trong tay chỉ vì Gia Cát Lượng có thành kiến với Ngụy Diên ... sau này ai là kẻ phản phúc đây ... Ngụy Diên chưa đụng tới sợi lông nào của Hậu chủ nhưng Dương Nghi thì đã buông lời oán thán :" Biết vậy ta sang hàng Ngụy " để rồi bị giáng chức làm thường dân. Là bề trên thì ai cũng muốn có thuộc hạ tài giỏi và trung thành. Có người từng nói với Tào Tháo là Tư Mã Ý sau này tất làm phản, nhưng Tào Tháo vẫn trọng dụng Tư Mã Ý, sau này Tư Mã Ý đã cống hiến cả đời mình cho sự nghiệp nước Ngụy, đến lúc chết Tư Mã Ý còn nói với hai con :" Ta vốn biết có người nói với tiên đế rằng ta sau này tất làm phản, ta sợ hãi lắm, nên lúc nào ta cũng cố gắng làm thật tốt để không bị tiên đế nghi ngờ " sau đó Tư Mã Ý còn dặn hai con phải phụng sự nhà Ngụy thật tốt, nhưng mà sau này hai thằng con không nghe theo lời dặn ... không chỉ Tư Mã Ý. Và còn rất nhiều người sang hàng Ngụy đều được Tào Tháo trọng dụng như Trương Cáp, Cao Lãm từ bên Viên Thiệu sang, có người nói với Tào Tháo đề phòng hai người này trá hàng, Tào Tháo nói :" Ta lấy bụng thực đãi họ, lo gì họ không hết lòng với ta ", sau này Cam Lãm chết sớm còn Trương Cáp thì trở thành một trong những viên chiến tướng chủ chốt trong tập đoàn Tào Tháo. Giả Hủ từng nhiều lần bày kế cho Trương Tú đánh bại Tào Tháo, giết chết con cả Tào Ngang, cháu ruột Tào An Dân và tướng yêu Điển Vi của Tào Tháo, nhưng khi nghe tin Giả Hủ, Trương Tú sang hàng Tào Tháo vẫn vui vẻ đón nhận, khuyên Trương Tú quên đi thù hằn xưa, sau này Giả Hủ là người trợ giúp Tào Tháo rất đắc lực ( Sẽ có bài viết về Giả Hủ sau )... Tào Tháo có được suy nghĩ hành động như vậy còn Gia Cát Lượng thì không, vì vậy Ngụy Diên đôi khi bị kìm kẹp, không phát huy hết tài năng của mình được. Sự thực là Ngụy Diên có làm phản nhưng là phản Hàn Huyền, do Hàn Huyền không thừa nhận tài năng của ông và Hàn Huyền không minh, định giết oan Hoàng Trung. Kiểu làm phản này trong Tam Quốc thực sự đâu có thiếu, đâu phải ai ai cũng như Trần Cung trung thành với Lã Bố ... Thư Thụ, Điền Phong, Thẩm Phối trung thành với Viên Thiệu ... cho đến chết. Tào Tháo từng muốn giết Đổng Trác dù Đổng Trác rất trọng dụng ông. Tôn sách phản Viên Thuật, Mã Siêu phản Trương Lỗ, Hàn Toại phản Mã Siêu ... dù mỗi người có lý do làm phản khác nhau, có thể là do không được thừa nhận tài năng, có thể thuận theo ý trời, có thể bị ép ... nhưng theo như lễ giáo thời xưa :" Trung thần không thờ hai chủ, vua muốn bề tôi chết bề tôi không thể không chết " vì vậy nên dù có lý do gì họ cũng vẫn đáng bị mang tiếng phản nghịch chứ đâu riêng gì Ngụy Diên. . ___________Auto Merge________________ . Nhìn sách rồi đánh máy ra đấy. Phán một câu coppy thôi mà nghe haizzz dữ
Đúng là KM có ganh ghét với ND nhưng lần đầu tiên ra Kỳ Sơn có ai dám đứng ra đảm bảo không có phục binh kô ???
Dài quá đoc sơ qua thôi. Ai bít rốt cuộc Lượng chết trước hay Diên chết trước? Và Chết như thế nào?:(
Lương chết trước bạn àh? Trước khi chết Lượng biết thế nào Nhiên cũng có lòng phản nên đã bày kế sẵn diệt Nhiên! Lượng dặn sau khi chết cứ theo kế ấy mà làm ! Còn kế đó là kế gì thì đọc truyện mới hay:)
nói thật từ trước đến nay mình k ngại đọc n~ bài dài,nhưng bài của bạn thì ...,đọc đc 2 đoạn xong kéo thanh chuột xuống thì để khi nào có thời gian đọc kỹ hơn vậy ... còn về ngụy diên thì mình có xem trong phim,thấy có tài,nhưng mà k có cảm tình với nhân vật này :)
Cái ảnh này chất quá .Hai tay hai em cá sấu Diên là một tướng giỏi,có thể xem là trụ cột sau khi mấy lão tướng lần lượt qua đời(Nhớ ko nhầm).Nhưng quả thật ngay từ khi nghe Lượng nói về cái phản cốt của Diên là lập tức có ác cảm với y rồi :( Có lẽ vì những suy nghĩ thế này mà Diên đã không đc ND ưu ái=>anh Trung vùi dập
GCL chết trước 1 phần do Nguy Diên xông vào đàn làm cầu sinh của GCL bít đâu anh Lượng thù dai nên chết cũng kéo ND theo tính cách ND sau GCL chết tất nhiên sẽ lộng quyền thôi. vì là lão tướng lập nhiều công trạng mà, GCL đoán trước dc nên gài sẵn bẫy. Tuy nói là ND phản vì GCL sắp đặt nhưng đó là hệ quả tất yếu sau khi GCL chết thôi. ND làm gì mà chịu nghe lời Khương Duy chứ.
Tiêu đề :Ngụy Diên có thực sự là kẻ phản chủ Mình đọc trên mạng thấy cũng hay. coppy về cho anh em, ai thấy hứng thú thì đọc. _____________________________________________Ngụy Diên Chịu ảnh hưởng của tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa, bao lâu nay người ta đều cho rằng Ngụy Diên có xương phản chủ, là một nhân vật phản chủ. Bởi mưu phản cho nên bị Gia Cát Lượng giết, dường như là cái tội đáng chết. Tuy đã có người vì Ngụy Diên mà lật lại bản án đó, nhưng hình tượng phản tặc Ngụy Diên được khắc họa trong Tam Quốc Diễn Nghĩa thực sự sâu đậm, khó có thể xóa bỏ nó ra khỏi tâm lý của người đọc. Tôi gần đây có tới Thành Đô họp, nhân tiện tới miếu Vũ Hầu thăm thú, thấy hai bên hành lang Thục Hán văn thần vũ tướng biết bao nhiêu người, nhưng duy nhất không có tượng của Ngụy Văn Trường (Ngụy Diên). Hỏi nguyên do vì sao, người hướng dẫn viên nói: Bởi Ngụy Diên là phản thần, nên không có tượng. Tôi đang muốn tìm những người quản lí miếu Vũ Hầu để nói chuyện chân tướng của lịch sử, sau đó có người nói với tôi: Đồng chí Đặng Tiểu Bình năm 1963 đã đến thăm miếu. Trước hành lang văn thần vũ tướng, ông có nói như sau: “Những tượng đặt ở đây, đáng có thì không có, không đáng có thì lại có, như Ngụy Diên nên có thì lại không có” (xem trong Tứ Xuyên nhật báo ngày 27 tháng 2 năm 1997 “Đồng chí Tiểu Bình, công nhân Vũ Hầu từ nhớ người”). Tôi nghe xong lời đó đành thở dài mà bỏ ý định đi tìm người quản lý của miếu Vũ Hầu. Sau khi về Thượng Hải, không cam lòng, quyết lấy bài văn này để giải án oan cho Ngụy Diên! 1. Quân sự kỳ tài Ngụy Diên Xuất thân và lí lịch không rõ ràng “Tam Quốc Chí – Ngụy Diên truyện” nói về Ngụy Diên như sau “Người Nghĩa Dương, dẫn bộ khúc cùng với tiên chủ vào Thục” Nghĩa Dương huyện (nay ở phía tây bắc thành phố Tín Dương Hà Nam) thuộc Quận Nam Dương Kinh Châu. Bộ khúc theo “Hậu Hán thư. Bách quan nhất” nói “Phàm lĩnh quân đều có bộ khúc, đại tướng quân doanh gồm có ngũ bộ, bộ hiệu úy một người, sánh hai nghìn thạch, quân tư mã một người, sánh nghìn thạch. Dưới bộ có khúc, trong khúc có quân hầu một người, những tướng quân khác, xếp vào việc chinh phạt, không có viên chức, cũng có bộ khúc, tư mã, quân hầu làm lĩnh binh”. Có thể thấy bộ khúc chính là biên chế ba cấp ở trong quân đội của nhà Hán. Những năm cuối thời Đông Hán, hình thành việc cát cứ của thế gia hào tộc, địa chủ là chính. Những tập đoàn quân phiệt lấy việc kiến lập bộ khúc để tổ chức quân đội của mình, bộ khúc trở thành lực lượng vũ trang của các tập đoàn cát cứ. Ngụy Diên lấy bộ khúc cùng Lưu Bị nhập Xuyên, địa vị tuy không cao, nhưng vẫn hoàn toàn là dòng chính trong quân đội của Lưu Bị, chứ tuyệt đối không phải là hạng hàng tướng. (Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa có nói Ngụy Diên là bộ tướng của Lưu Biểu, sau đó giết Hàn Huyền, hiến Trường Sa cho Lưu Bị, hoàn toàn là chuyện bịa đặt). Vì “Có được chiến công, thăng làm Nha môn tướng quân” Tam Quốc chí quyển 40 “Ngụy Diên truyện” Kiến An năm thứ 22 đến năm thứ 24, Lưu Bị dùng Pháp Chính làm mưu thần, Sau một thời gian đoạt được một địa khu rất quan trọng từ tay Tào Tháo là Hán Trung. Từ đó, thế Tam quốc đỉnh lập mới chính thức hình thành. Lưu Bị tự xưng làm Hán Trung Vương, biểu thị cùng đối chọi với triều đình của Tào Tháo. Không lâu sau, Lưu Bị trở về Thành Đô, trước khi đi “Phải có tướng giỏi đến trấn Hán Xuyên”… Vì sao Lưu Bị lại coi trọng việc tuyển tướng trấn thủ Hán Trung như thế? Địa khu nắm giữ cơ bản của Thục Hán là bồn địa Tứ Xuyên, lấy bình nguyên Thành Đô làm trung tâm. Hán Trung nằm giữa Quan Trung và Ba Thục. Nằm trong khu vực giáp ranh giữ hai địa khu lớn, Thục quốc nhằm đảm bảo an toàn căn cứ địa của mình, phải có trọng binh nắm giữ nơi hiểm yếu tiếp giáp giữa ta và địch. Về tầm quan trọng của Hán Trung, người đời sau cũng có nhiều luận thuật. Dương Hồng từng nói với Gia Cát Lượng : “Hán Trung là yết hầu của Ích Châu, việc tồn vong vốn nằm ở đó, nếu không có Hán Trung ắt không có Thục, đấy cũng chính là cái họa từ cửa vào vậy (Tam quốc chí quyển 4, Dương Hồng truyện). Hoàng Quyền cũng nói :”Nếu mất Hán Trung tức Tam Ba dao động, đây cũng chính là hại tay của mình vậy” (Tam quốc chí quyển 43 Hoàng Quyền truyện). Thanh nhân Cố Tổ Vũ có nói “Hán Trung phủ phía bắc nhìn Quan Trung, Nam che Ba Thục, Đông tới Tương Đặng, Tây khống chế Tần Lũng, hình thế quan trọng bậc nhật” Cố Tổ Vũ (Độc sử phương và kỷ yếu quyển 56) . Tào Ngụy nếu chiếm lĩnh được Hán Trung, ắt hẳn sẽ làm uy hiếp tới Ba Thục. Năm Kiến An thử 20, Tào Tháo bình Trương Lỗ “Phá Hán Trung, khiến người Thục kinh hoảng” “Trong Thục một ngày kinh sợ tới mười lần, Bị tuy ở xa nhưng cũng không được yên”. (Tam Quốc chi,í quyển 14 “Lưu Diệp truyện” dẫn chú “Phó tử”) Thục quốc nếu như chiếm cứ đất này, không những bảo vệ được Kiếm Các, Thành Đô an toàn, càng có thể làm căn cứ địa để Bắc phạt. Đối với Thục Hán mà nói, sự quan trọng của Hán Trung hoàn toàn không hề kém gì Kinh Châu. Cho nên Lưu Bị không thể nào không tính toán cho kỹ càng được. Những vị tướng có tiếng dưới trướng của Lưu Bị có Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu, Triệu Vân, Hoàng Trung. Lưu Bị coi trọng nhất là Quan Vũ, nhưng Quan Vũ hiện đang trấn thủ Kinh Châu không thể rời khỏi phòng khu cũ. Chức trách chính của Triệu Vân là quản Nội sự. chủ quản các việc ở trung cung của Lưu Bị. (Tam Quốc chí quyển 36 “Triệu Vân truyện” dẫn chú “Vân biệt truyện”). Hoàng Trung tuy dũng mãnh hơn người nhưng dẫu sao thì tuổi cũng đã cao. Mã Siêu tuy uy danh hiển hách, lại thêm một điều Mã Siêu là tướng quy hàng. (Tam Quốc chí quyển 40 Bành Dương truyện). Lưu Bị không thể tín nhiệm được. Trước tình hình đó, dường như người trấn thủ Hán Trung không ai khác ngoài Trương Phi. “Mọi người ai cũng cho là tất ở trong tay Trương Phi, Trong lòng Phi cũng nghĩ rằng thế”. Nhưng ra ngoài dự đoán của mọi người “Tiên chủ đề bạt Diên trấn thủ Hán Trung, Trấn Viễn tướng quân, Hán Trung thái thú”. Lưu Bị không để ý tới tình cảm của Trương Phi và nghị luận của Toàn quân mà lại phá cách tuyển dụng Ngụy Diên. Điều đó không những phản ánh tài năng chỉ huy quân sự kiệt xuất của Ngụy Diên mà còn phản ánh tới việc Ngụy Diên được Lưu Bị tín nhiệm. Nếu như Ngụy Diên “Sau não có xương phản chủ” thì có nhận được trọng chức như thế này không ? Học theo việc Lưu Bang đăng đàn bái Hàn Tín làm tướng. Lưu Bị trong cuộc đại hội quần thần để phong Ngụy Diên làm Hán Trung đốc, lại cố ý trên yến tiệc hỏi Ngụy Diên “Nay đã giao cho khanh trọng nhậm, ý khanh định thế nào ?” Diên đáp rằng “Nếu Tào Tháo kéo cả thiên hạ tới, thì mời đại vương tới địch lại, nếu đem mười vạn quân tới, thần xin vì đại vương mà diệt sạch” Tiên chủ khen hay, “(Tam Quốc chí Ngụy Diên truyện). Đương nhiên truyện nói những lời khoa trương thì ai cũng nói được, thế nhưng Ngụy Diên trấn thủ Hán Trung đã có được những công tích như thế nào? Tam Quốc chí Khương Duy truyện nói: “Tiên chủ lưu Ngụy Diên trấn thủ Hán Trung, đều là lấy binh ở vòng ngoài mà ngự địch, nếu như địch tới tấn công, tất không được thể xâm nhập, làm công cho việc hưng thịnh thế nước, Vương Bình kháng cự lại Tào Tháo cũng là dựa trên chế độ này” Sau này Khương Duy trấn thủ Hán Trung, thì cho rằng bộ hạ của Ngụy Diên tuy hợp với Chu Dịch là có thể nắm giữ cửa trọng yếu nhưng chỉ có thể bảo đảm việc không mất đất mà không thể giết địch được, bèn thay đổi chiến sách của Ngụy Diên là phòng thủ bên ngoài, bỏ những cứ điểm ngoài Hán Trung, lui quân trấn thủ Hán, Lạc hai thành mà thôi. Lấy phương châm giấu kín tinh lực, dẫn dụ địch vào sâu trong nội địa, còn cho rằng đây chính là thuật “diệt địch tận gốc” Hầu như tất cả các sử gia đều cho rằng việc Khương Duy điều chỉnh chiến thuật quân sự là một sai lầm nghiêm trọng, là mầm hoa cho việc sau này Hán Trung thất thủ, Thục quốc diệt vong. Quách Doãn Đạo trong “Thục giám” đã nhận xét về điều này cực kỳ chính xác. “Cửa của Thục, chỉ mình Hán Trung. Khương Duy thoái binh đồn trú ở Hán Thọ, mà triệt hết binh ở Hán Trung, thế hiểm tự mình nhổ đi. Về sau, Chung Hội thẳng đường mà tiến tới (...) Hỡi ôi, vì Khương Duy mà Thục mất vậy!" Từ đó có thể thấy rằng người được tuyển chọn của Gia Cát Lương tài năng thực là kém xa Ngụy Diên. Ngụy Diên trấn thủ Hán Trung 15 năm, thế nhưng Hán Trung vẫn vững như bàn thạch, không để một binh một tốt nào của địch xâm nhập. Người tiếp nhận là Vương Bình hoàn toàn làm theo những phương lược đã được sắp đặt từ trước của Ngụy Diên, cũng là lấy ít thắng nhiều, đánh bại được Tào Sảng khi mang tới hơn mười vạn quân. Khương Duy nhanh chóng thay đổi quyết sách và bộ hạ của Ngụy Diên, trực tiếp dẫn tới sự diệt vong của Thục Hán. Tài của Ngụy và Khương ai hơn ai kém thực chỉ cần nhìn qua cũng đủ thấy! Càng thêm thấy rằng việc biết người và dùng người của Lưu Bị thực là cao hơn Gia Cát Lượng rất nhiều. Ngụy Diên dũng lược hơn người, tung hoành chốn sa trường, tới đâu là địch tan tác tới đó, có thể xưng là thiện chiến vô địch. Phía Tào Ngụy, trừ Tư Mã Ý ra thì không có ai là đối thủ với Ngụy Diên. Thục Hán Kiến Hưng năm thứ 8 (Công nguyên năm 230) Ngụy Diên xuất binh “Tây vào Khương Trung, Ngụy Hậu tướng quân Phí Dao, Ung Châu thích sử Quách Hoài cùng đánh nhau ở Dương Khê, Diên đại phá quân của Hoài” (Tam Quốc chí quyển 40 “Ngụy Diên truyện”). Lần chiến dịch này, tuy không có Gia Cát Lượng chỉ huy, chỉ có mình Ngụy Diên đơn độc lĩnh quân tác chiến. Đối thủ của Ngụy Diên là Quách Hoài, một trọng tướng ở Quan Tây trong chính quyền Tào Ngụy được xưng là “Tinh tường vạn sách”. Quách Hoài từng đánh bại Mã Tốc “Đập tan Liêu Hóa, bắt giữ Cú An” (Tam Quốc chí quyển 26 Quách Hoài truyện)... Cho dù có là Gia Cát Lượng cũng phải nể sợ vài phần, nhưng Ngụy Diên một tay cũng có thể đại phá được quân của Hoài. Ngoài ra, trong vài lần Bắc phạt của Gia Cát Lượng, Ngụy Diên cũng lập được không ít những chiến công hiển hách (Tam Quốc chí Gia Cát Lượng truyện). “Hán Tấn Xuân Thu” có chép: “Tuyên vương (chỉ Tư Mã Ý) trên đương Án Trung gặp Lượng, Lượng sai Ngụy Diên, Cao Tường, Ngô Ban chống cự, phá tan địch, lấy được giáp hơn 3000 bộ, khôi đen hơn 5000, cung giáp hơn 3100 cây” trong sử có nói Tư Mã Ý sợ Thục hơn sợ cọp, cái chữ Thục này e rằng không chỉ đơn thuần là Gia Cát Lượng mà có thể còn có cả Ngụy Diên nữa. Nếu lấy việc trị quân mà luận thì Ngụy Diên cũng đối đãi rất tốt với quân sĩ, trong khi Trương Dực Đức chuyên lạm dụng hình phạt, không thể so với Diên được. Về việc này, Diên giống với Quan Vũ hơn nhiều (Tam Quốc chí quyển 36 - Trương Phi truyện). Từ đó có thể thấy Ngụy Diên thống lĩnh đại quân, giết địch chém tướng, trị quân có sách lược hơn người, không thua kém gì Quan Vũ, Trương Phi, những đại tướng hàng đầu của Thục Hán. Gia Cát Lượng lần đầu Bắc phạt, Ngụy Diên đề xuất chủ kiến đi từ Tí Ngọ Cốc bất ngờ đánh úp Trường An: “Nghe Hạ Hầu Mậu chưa từng xuất trận. Thừa tướng hãy cho tôi năm nghìn tinh binh tới Bao Tượng, theo đường Tí Ngọ Cốc mà qua phía Bắc, rồi tới Trường An. Nghe tin tôi tới nhanh, ắt Mậu sẽ lên thuyền mà bỏ chạy. Khi đó, tôi từ phương Ðông Bắc tới, còn Thừa tướng theo đường Tà Cốc kéo tới từ Hàm Dương thẳng qua phía Tây thì chỉ một trận là xong hết. Khổng Minh cười: “Kế tuy hay song rất nguy, chẳng thà đi đường lớn, có thể lấy được lấy được Lũng Hữu, ấy mới là kế sách vạn toàn” (Tam Quốc chí quyển 40 Ngụy Diên truyện dẫn chú - Ngụy lược) và không nghe theo ý kiến của Ngụy Diên. Việc tranh luận giữa chiến lược Bắc phạt của Gia Cát Lượng với Ngụy Diên làm cho rất nhiều sử gia đời sau nảy sinh hứng thú, và tranh luận không ít. Một số học giả cho rằng, Ngụy Diên hiến kế chính mình xuất lĩnh năm nghìn tinh binh từ Bao Tượng, Tí Ngọ Cốc mà đánh về Trường An, Gia Cát Lượng xuất lĩnh đại quân ra Tà Cốc, cùng gặp nhau tại Trường An, thực là “kỳ mưu”. Như thế từ Hàm Dương thẳng qua phía tây chỉ một trận là xong hết. Giá như Gia Cát Lượng dùng kế đó rất có khả năng cuộc Bắc phạt đã thành công, chỉ tiếc rằng Gia Cát Lượng cẩn thận tới mức gần như nhát gan. Một số sử gia khác thì ủng hộ mưu lược của Gia Cát Lượng cho rằng “Chẳng thà đi bằng đường lớn, có thể lấy được Lũng Hữu”, cho là Tí Ngọ Cốc tuy là đường tắt, nhưng khả năng thành công là cực nhỏ. Lý do phản đối gồm có bốn điều: Một là, Tí Ngọ Cốc đường xá hiểm trở, tính rủi ro là cực lớn, nếu như quân Ngụy chặn giữ được cốc khẩu. Nhẹ tất mất công mà không được việc, nặng tất toàn quân bị diệt. Hai là, Hạ Hầu Mậu chưa chắc đã rời thành chạy trốn, Ba là, cho dù có tấn công được Trường An chưa chắc đã giữ được, Bốn là, nếu như thất bại thì lại là một tổn thất lớn cho binh lực của Thục quân (vốn đã không đủ). Rốt cuộc bốn điểm nghi vấn ở trên có đủ sức để đứng vững hay không? Tôi cho rằng kể cả từ góc độ chiến lược chiến tranh lâu dài giữa Thục và Ngụy, hay là từ bản thân chiến dịch này mà xem xét, thì đều không thể đứng vững được. Đầu tiên, đường Tí Ngọ tuy hiểm trở khó đi, nhưng thực tế rất ít người đi kiểm tra thực địa đó. Cho dù có đi kiểm tra thực địa cũng không thể bảo đảm rằng con đường đó ngày nay giống với đường thời Tam Quốc được. Ngụy Diên dù sao đi chăng nữa vẫn là một vị đại tướng, một thời gian dài đã trấn thủ ở Hán Trung, đối với một dải Hán Trung tất nhiên phải rất rõ, cho nên phán đoán của Ngụy Diên tất nhiên sẽ là chính xác. Đối với việc quân Ngụy có đặt sẵn phục binh hay không, chúng ta cũng có thể xem xét một số sử liệu trong Tam Quốc chí. Tam quốc chí Gia Cát Lượng truyện viết : “Ban đầu, quốc gia (ở đây chỉ Tào Ngụy) cho rằng trong Thục chỉ có Lưu Bị, Bị nay đã chết, ắt vài năm không có tiếng, nên không hề có dự phòng, nay nghe Lượng xuất binh, triều đình đều lo lắng”. Điều này có thể nói lên rất rõ rằng, lần Bắc phạt đầu tiên của Gia Cát Lượng này có đầy đủ tính bất ngờ và cả sự bí mật, Ngụy quốc về mặt quân sự, vật lực, thậm chí đến cả tinh thần để chuẩn bị cũng đều không có, làm sao có thể đặt phục binh ở một nơi hoang sơn dã địa không người qua lại như thế? Điểm thứ hai: Hạ Hầu Mậu chưa chắc đã bỏ thành mà chạy đi. Đây lại cũng là một điểm phỏng đoán không hợp tình lý. Hạ Hầu Mậu là hạng người như thế nào? Tam Quốc chí - Hạ Hầu Đôn truyện chú dẫn Ngụy Lược chép rất rõ: Người này là con trai của danh tướng nước Ngụy là Hạ Hầu Đôn, Tào Tháo đem con gái là Thanh Hà công chúa gả cho. “Văn đế từ nhỏ cùng với Mậu thân thiết, khi kế vị liền phong làm An Tây tướng quân, Trì tiết, Đô đốc Quan Trung. Mậu vốn không có vũ lược, Khi ở Tây, thường nuôi ca kỹ, nạp thiếp, công chúa từ đó mà không hợp với Mậu”. Có thể thấy Hạ Hầu Mậu chỉ biết nuôi kỹ nữ và nạp thiếp, thu thập tiền tài. Mượn cái váy là con rể mà làm được tới chức Đô đốc Quan Trung, hoàn toàn là loại điển hình cho những kẻ ăn bám, vô năng. Ngụy Diên biết rõ điều này, cho nên mới khẳng định: “Mậu nghe Diên tới, ắt lên thuyền mà bỏ chạy”, điều này là hoàn toàn có lý. Điểm thứ ba là Thục quân “Cho dù có công được Trường An, chưa chắc đã giữ được”. Đây là vấn đề đáng quan tâm nhất. Tôi cho rằng Hạ Hầu Mậu ham sống sợ chết, vốn không biết dụng binh, bằng khả năng lão luyện của Ngụy Diên, biết địch biết ta, có thể nói là đã nắm chắc phần thắng trong tay. Huống hồ Gia Cát Lượng lần đầu tiên Bắc phạt, mang theo hơn mười vạn đại quan, binh lực “nhiều hơn giặc (chỉ quân Ngụy). Tam Quốc chí quyển 35 Gia Cát Lượng truyện, chú dẫn Hán Tấn xuân thu. Viên tử viết: ...Khi đó Triệu Vân, Ngô Nhất, Mã Đại, các danh tướng vẫn còn, rợ Hồ, Khương ở Quan Tây đều đã được chiêu phục trở thành một cánh tay hỗ trợ. Gia Cát Lượng, Ngụy Diên thay nhau xuất lĩnh chủ lực quân hội sư ở Đồng Quan. Sau đó Ngụy Diên cùng phối hợp với Gia Cát Lượng chiếm lấy Lũng Hữu, như thế tám trăm dặm Tần Xuyên, Hàm Dương về phía tây đích thực là chỉ cần một trận mà định được. Kỳ thực mưu lược của Ngụy Diên cũng đã có người từng làm rồi. Trong chiến tranh Sở Hán, Hàn Tín làm đại tướng quân “Minh tu sạn đạo, ám độ Trần Thương” sau đó chủ lực đánh về Đồng Quan, tách quân vượt Lũng sơn, từ Hán Trung hướng tới Kỳ sơn phối hợp tạo thành thế gọng kìm mà tấn công Lũng Hữu. Cao Tổ (Lưu Bang) còn định được Tam Tần, một lần mà định được Quan Trung. Hàn Tín dụng binh tuy mới nhìn tưởng là nguy hiểm nhưng thực chất là diệu kế vô cùng. Kế của Ngụy Diên vốn biến hóa từ kế sách mà Hàn Tín định Hán Trung, nhưng thế dũng mãnh thì hơn hẳn Hoài Âm Hầu (Hàn Tín). Tướng giỏi mưu lược như thế mà Gia Cát Lượng không dùng, trái lời di mệnh của tiên chủ mà dùng kẻ bất tài như Mã Tốc, thực đáng làm cho người ta phải tiếc nuối! Còn điểm thứ tư: “Nếu như thất bại thì lại là một tổn thất lớn cho binh lực của Thục quân (vốn đã không đủ)". Đây quả thực là một lý do hoang đường vô cùng. Thử hỏi xưa nay, làm gì có ai dùng binh mà không hề không mang tính mạo hiểm đây? Viên, Tào quyết chiến ở Quan Độ, Tào Tháo không thèm chú ý tới đại doanh của mình, dẫn khinh kị hỏa thiêu kho lương ở Ô Sào. Hoàn toàn là đặt vào chỗ chết mà sống vậy. Đặng Ngải vượt qua Âm Bình, so với kế hoạch của Ngụy Diên còn nguy hiểm hơn gấp trăm lần. Kết quả cuối cùng cũng thắng lợi, lại còn chỉ một lần mà tiêu diệt được chính quyền Thục Hán, càng quan trọng hơn khi đó Thục Hán thế lại đang yếu, về quân lực hay tiền tài đều không thể nào bằng được Tào Ngụy, Lấy Thục yếu mà đi đánh dài lâu với Ngụy, sử dụng chiến lược tiêu hao chiến, trận địa chiến hoàn toàn không phải là thượng sách. Gia Cát Lượng lần thứ nhất Bắc phạt nên đánh địch ở chỗ không phòng bị, xuất kỳ chế thắng, một lần mà công hạ Trường An. Lấy ít mà địch nhiều chẳng xuất kỳ chế thắng lại còn định dựa vào việc thận trọng mà đánh địch thì từ xưa tới nay chắc không có một tiền lệ nào. Kỳ thực, mưu lược quan trọng ở chỗ kỳ chính tương hợp với nhau, Gia Cát Lượng dụng binh chỉ thấy chính mà không thấy kỳ. Gia Cát Lượng cho rằng “Nên từ đường lớn” “thẳng lấy Lũng Hữu” thực ra đó chỉ là việc thận trọng để đánh chiếm. Nhưng việc thận trọng này của Gia Cát Lượng cũng là tự mình đánh mất thời cơ chiến lược để thắng địch, hình thành thế Thục yếu đánh với Ngụy mạnh ở Lũng Hữu sóng đôi mà đánh trận, là trúng phải mẹo của Ngụy. Việc “thẳng lấy Lũng Hữu” tức là việc bỏ yết hầu mà đánh vào chỗ không hề đau nhức gì. Nếu như một lần không thắng nổi ắt sẽ đánh cỏ động rắn. Đợi tới lần thứ hai Gia Cát Lượng Bắc phạt thì quân Tào Ngụy đã sai trọng binh trấn thủ ở Trần Thương, Quan Trung rồi. Quan Trung tuyệt đối không thể lấy được nữa, mưu kế của Ngụy Diên cũng coi như là tiêu tan. Điều này chẳng trách được Ngụy Diên “thường cho Lượng là hèn nhát, hận tài của mình không được dùng hết” Tam quốc chí quyển 40 Ngụy Diên truyện… Tôi mỗi lần đọc tới đây, không tránh khỏi gấp sách lại mà cảm khái. Tôi cho rằng việc nói “sách lược của Ngụy Diên tuy là mạo hiểm, một khi gặp bất lợi, quân Thục sẽ gặp tổn thấy lớn,chỉ sợ hơn 10 vạn quân Thục đều rơi vào đất chết”…. (Trần Ngọc Bình “Luận tướng lược của Gia Cát Lượng” theo Học báo của Đại học sư phạm Quý Châu) 1992. Đó hoàn toàn là việc quái ngôn đàm luận mà không hiểu gì tới binh lược. Cho dù Ngụy Diên có bị trúng mai phục ở Tí Ngọ cốc đi chăng nữa tổn thất cũng chẳng qua chỉ có vài ngàn người mà thôi, thế mà Khổng Minh tấn công Kỳ Sơn, mất Nhai Đình, đại bại dưới tay Trương Hợp, thử hỏi xem người chết liệu có dưới vạn người không đây? Ngụy Diên tài kiêm văn võ, dũng mãnh hơn người. Sau khi Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu mất đi. Ngụy Diên là một viên đại tướng siêu quần tuyệt luân trong đám tướng lĩnh của Thục quân. Khi Gia Cát Lượng Bắc phạt “Thục binh lương tướng tinh nhuệ ít” Tam Quốc chí quyển 35 Gia Cát Lượng truyện. chú dẫn Hán Tấn xuân thu, “Viên Tử” …. Thế mà đối với một vị tướng tài như Ngụy Diên, Gia Cát Lượng từ đầu tới cuối đều không chịu giao cho trọng trách. “Diên mỗi lần cùng Lượng xuất quân, đều xin cho binh vạn người, cùng với Lượng đi khác đường mà gặp nhau ở Đồng Quan, như việc của Hàn Tín, Lượng đều không chịu” Tam Quốc chí quyển 40 Ngụy Diên truyện. Kỳ thực đối với tài năng quân sự của Ngụy Diên Gia Cát Lượng không phải là không hay, nhưng tại sao lại không tận dụng kỳ tài như thế ? Những nguyên nhân sâu xa trong đó thật đáng để quan tâm. Gia Cát Lượng từ khi rời khỏi Long Trung tới giờ có thể coi là thuận buồm xuôi gió, từ một kẻ “chỉ mong bảo toàn tính mạng thời loạn, không cầu vang tiếng nơi chư hầu” . Một bước nhảy vọt lên nắm được chức Thừa tướng thống lĩnh đại quyền của Thục quân. Khi Lưu Bị “Nếu đứa con này có thể phù, thì phù, nếu như bất tài, quân hãy thay nó” Tam quốc chí quyển 35 Gia Cát Lượng truyện. Trước lời hứa này với Lưu Bị. Gia Cát Lượng chỉ còn cách đế vị trong gang tấc. Gia Cát Lượng nếu muốn lên ngôi, tấy phải lập được quyền uy và lòng tin vô cùng cao ở trong triều đình Thục Hán, mà nếu muốn đạt được mục đích đó trước hết phải kiến lập được công lao hiểu hách. Nếu như việc Bắc phạt thành công, Gia Cát Lượng công cao cái thế không ai có thể sánh bằng, cũng không ai có đủ khả năng để ngăn cản việc thay nhà Hán mà xưng đế. Việc Bắc phạt chính là vốn liếng đểcho Gia Cát Lượng có thể đăng cơ, nên việc chỉ huy quân Bắc phạt nhất định phải nắm chắc ở trong tay của mình. Ngụy Diên nếu lập được chiến công thì nhất định phải nằm dưới quyền chỉ huy của mình, phải là kết quả của sự thần cơ diệu toán của Gia Cát Lượng. Nhưng Ngụy Diên tính kiêu căng lại muốn “noi gương Hàn Tín”: một mình thống lĩnh quân đội, một mình một hướng, điều này trong mắt của Gia Cát Lượng xem ra đó chính là việc thoát khỏi sự “lãnh đạo” của mình. Cùng tranh đoạt công lao Bắc phạt. Điều đó đương nhiên không được sự đồng ý của Gia Cát Lượng rồi Trần Thọ đối với Gia Cát Lượng rất sùng bái, đánh giá về Gia Cát Lượng cực cao. Nhưng lại nói tới chuyện Gia Cát Lượng Bắc phạt chưa giành được thắng là “Các tướng thời nay, không có ai như Thành Phụ,(tướng tài của nước Tề thời Xuân Thu) Hàn Tín, cho nên công nghiệp suy bại, đại nghĩa chẳng tới nơi vậy!” Đối với lời nói này của Trần Thọ tôi không dám tán đồng. Mọi người đều nói Tiêu Hà phù tá Lưu Bang mà thành được nghiệp đế, là nhờ có Hàn Tín làm tướng. Nhưng Hàn Tín vốn chỉ là một kẻ tầm thường bên phía Hạng Vũ, chẳng qua chỉ là chức Chấp kích lang trung, Bởi Tiêu Hà có tuệ nhãn hiểu thấu được anh tài, tiến cử với Lưu Bang, mới làm cho Hàn Tín được đăng đàn bái tướng, có cơ hội thi triển tài năng của mình trên vũ đài chính trị. Tài năng quân sự của Ngụy Diên hoàn toàn không kém gì Hàn Tín cả, Lưu Bị cũng là một vị đế vương vô cùng giỏi dùng người, tuyển chọn Ngụy Diên làm Hán Trung đô đốc, giao cho trọng trách, thực có ý muốn bồi dưỡng Ngụy Diên thành một đại tướng quân, nhưng Gia Cát Lượng đối với Ngụy Diên lúc nào cũng có ý cản trở, không dùng vào việc lớn. “Kiến Hưng năm thứ sáu Lượng xuất quân ra Kỳ Sơn, có danh tướng như Ngụy Diên, Ngô Nhất. Chúng luận đều cho rằng ắt sẽ làm tiên phong. Nhưng Lượng lại đề bạt Mã Tốc thống lĩnh đại quân phía trước, đánh nhau với Trương Hợp ở Nhai Đình, bị Hợp đánh tan, Sĩ tốt li tán Lượng tiến lên không có đường đành lui về Hán Trung Tam Quốc chí quyển 39 Mã Lương phụ đệ Tốc truyện. Có thể thấy Thục Hán hoàn toàn không phải không có tướng tài, thậm chí cũng không ít tướng có tài quân sự như Hàn Tín, thế nhưng Gia Cát Lượng không thích hạng người như Ngụy Diên, từ đầu tới cuối thường nghi ngờ mà không sử dụng. đây cũng chính là Gia Cát Lượng tự đánh mất cái lòng độ lượng lớn của một nhà chính trị. Với lòng dạ hẹp hòi như thế liệu sự nghiệp Bắc phạt của Gia Cát Lượng có thể thành công được hay không ? Cho nên lời của Trần Thọ là “thời nay không có danh tướng như Hàn Tín…” là lời nói hoang đường mà thôi 1. Án oan thiên cổ _ Cái chết của Ngụy Diên Tam Quốc chí Ngụy Diên truyện có chép năm Kiến Hưng thứ 12 “Mùa thu, Lượng mắc bệnh, bí mật cùng với trưởng sử Dương Nghi, Tư Mã Phí Vĩ, Hộ quân Khương Duy bàn việc lui quân sau hậu sự , sai Ngụy Diên đi đoạn hâu, tiếp tới Khương Duy, nếu Diên có ý không vâng mệnh thì tùy nghi mà xử lý”. Đây là lần hội nghị quân sự cấp cao cuối cùng trước khi Gia Cát Lượng lâm chung, nhưng hội nghị này chính đã dẫn đến một hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Trước tiên là việc chủ soái bị bệnh nguy kịch, vì sợ lòng quân dao động, chỉ cùng với một số người thương lượng việc hậu sự. Điều này có thể hiểu được, Nhưng với số ít người này nên bao gồm những thân tín của mình, càng nên có cả những tướng lĩnh cấp cao trong quân đội. Ngụy Diên khi đó làm Tiền quân sư, Chinh Tây đại tướng quân, Giả tiết, lĩnh chức Hán Trung thái thú, Nam Trịnh hầu. Gia Cát Lượng là Thừa tướng, thượng thư giả tiết, lĩnh chức Tư lệ hiệu úy, Ích Châu mục, Vũ hương hầu. Hai người cùng đều giữ chức giả tiết, còn phong hầu. Có thể thấy chức vụ của Ngụy Diên trong triều đình nhà Hán hoàn toàn không hề thua kém gì Gia Cát Lượng. Mà Dương Nghi khi đó chỉ giữ chức trưởng sử trong phủ thừa tướng, Phí Vĩ giữ chức Thừa tướng tư mã, Khương Duy giữ chức Trung giám quân Chinh Tây tướng quân. Nếu lấy chức quan mà luận, thì quan vị của Dương, Phí, Khương ba người hoàn toàn chẳng thể so sánh được với Ngụy Diên. Thế mà Gia Cát Lượng mở một hội nghị quân sự cấp cao như thế lại loại bỏ Ngụy Diện ở ngoài. Đây chẳng phải là một sự cố ý sao ? Thứ hai. Gia Cát Lượng tuy “bàn việc lui quân sau hậu sự”, nhưng cũng không hề sắp xếp ai sẽ là chủ soái của toàn quân. Chỉ sai “Ngụy Diên đoạn hậu” “tiếp tới Khương Duy”. Dương Nghi giữ chức gì đây ? Không biết. Trên thực tế Dương Nghi hoàn toàn không được sự giao nhiệm vụ chính thức của Gia Cát Lượng hay chính quyền Thục Hán. Dương Nghi thống lĩnh toàn quân danh bất chính, ngôn bất thuận. Đây cũng chính là mầm họa của việc tranh chấp nội bộ giữa Ngụy và Dương. Thứ 3 mật lệnh của Gia Cát Lượng là “Nếu Diên có ý không vâng mệnh thì tùy nghi mà xử lý”. Điều này như đã định việc Ngụy Diên nhất định sẽ làm phản. Việc vì sao Gia Cát Lượng lại sắp xếp như thế, trong sử hoàn toàn không hề có chép. Theo ý tôi, nguyên nhân có 3 điều. Thứ nhất, Gia Cát Lượng một đời dùng binh quá ư cẩn thận, nguyên nhân chính là thiếu kinh nghiệm thực chiến, như Trần Thọ từng đánh giá “Sở trường trị nhung, sở đoản ở kỳ mưu, có tài trị dân, kém dùng sách lược”. Tam quốc chí quyển 35 - Gia Cát Lượng truyện….viết: Ngụy Diên dùng binh luôn lấy chủ trương là xuất kỳ chiến thắng, đây là điểm cố kỵ lớn nhất của Gia Cát Lượng, nếu như quyền chỉ huy quân sự được giao cho Ngụy Diên, ắt hẳn Ngụy Diên sẽ làm thay đổi hoàn toàn chiến lược quân sự đã được định sẵn của mình, việc làm theo ý mình để tiến hành tác chiến, là điều mà Gia Cát Lượng hoàn toàn không chấp nhận được. Thứ hai, Gia Cát Lượng tuyển chọn quan lại, sử dụng nhân tài thường lấy việc “Phụng chức, theo lý” làm tiêu chuẩn, điều này có thể thấy được qua Tiền xuất sư biểu. Những người được Gia Cát Lượng xưng tụng hay tiến cử và trọng dụng như Quách Du Chi, Phí Vĩ, Đỗng Doãn, Tưởng Uyển, Khương Duy, Hướng Sủng… không một ai không phải là người làm việc theo quy củ, phù hợp với chức vụ . Ngụy Diên lại là một vị đại tướng thường làm theo những kiến giải của mình, “Tính cao ngạo” “Không a dua trên”, lại còn lấy Hàn Tín để tự ví với mình, cho rằng Gia Cát Lượng là kẻ nhát gan, thường tự than rằng mình là kẻ có tài mà không gặp được thời cơ. Sau khi Lưu Bị chết, Gia Cát Lượng nắm giữ đại quyền trong triều “Chính sự không kể lớn nhỏ, đều do Lượng quyết” … Đến như Hậu chủ Lưu Thiền còn nói rằng “Chính sự do Gia Cát thị, việc tế kị thì do quả nhân” Tam Quốc Chí Quyển 33 – Hậu chủ truyện, chú dẫn : Ngụy Diên thường không theo Gia Cát Lượng nên đương nhiên dẫn tới việc đố kỵ của Gia Cát. Thứ ba, Gia Cát Lượng loại bỏ Ngụy Diên còn phần vì những người của mình như Tưởng Uyển, Phí Vĩ, Khương Duy. Tam quốc chí – Tưởng Uyển truyện chép “Lượng mỗi lần nói “Công Viêm (tên tự của Tưởng Uyển) một lòng trung lương, là người cùng ta trợ giúp vương nghiệp vậy”. Lượng còn mật biểu cho hậu chủ rằng “Nếu thần bất hạnh, việc sau nên giao cho Uyển”. Trước khi Gia Cát Lượng lâm chung, Hậu chủ sai thượng thư bộc xạ Lý Phúc tới hỏi Gia Cát Lượng “Nếu công trăm năm rồi, ai là người có thể gánh được việc lớn ?” Gia Cát Lượng đáp “Sau Tưởng Uyển, Văn Vĩ (tên tự của Phí Vĩ) có thể kế tiếp” Tam quốc chí quyển 45 Dương Hý truyện, chú dẫn “Ích Châu kỳ cựu tạp ký” . Năm 228, Khương Duy quy hàng Thục Hán. Gia Cát Lượng đối đãi với Khương Duy như người thân tín từ lâu, thường xưng tán rằng “Trung cần vào việc, suy nghĩ thấu đáo, mẫn tiệp trong quân sự, lại có can đảm, hiểu sâu đạo dụng binh, có lòng với nhà Hán, tài kiêm trong mình”, rất nhanh chóng được đề bạt lên thành Trung giám quân Chinh tây tướng quân. Gia Cát Lượng hiểu rõ nếu như Tưởng Uyển, Phí Vĩ, Khương Duy chấp chính thì Ngụy Diên là một chướng ngại lớn, bởi Ngụy Diên không những ở trong quân đội mà ngay cả trong triều đình cũng có danh vọng rất cao. “Đương thời bàn luận tất là người thay Lượng” Tam Quốc Chí quyển 40 “Ngụy Diên truyện”… Vì việc bài xích kẻ không cùng hướng với mình, Gia Cát Lượng đã không tiếc thủ đoạn để hủy đi cả một tay đống lương của nhà Thục Hán, dồn Ngụy Diên vào chỗ chết. Nguyên nhân đầu của việc bị hại của Ngụy Diên có quan hệ mật thiết với Gia Cát Lượng, nhưng rốt cục cũng không phải đó là di mệnh lúc lâm chung của Gia Cát Lượng. Sát hại Ngụy Diên thì kẻ đứng đầu phải kể đến là Dương Nghi, đương nhiên Phí Vĩ, Tưởng Uyển, Đổng Doãn cũng có một phần ở trong đó. Ngụy Diên và Dương Nghi mâu thuẫn đã rất lâu. Ngụy Diên kiêu ngạo, Dương Nghi tự phụ, hai người thế như nước với lửa. “Quân sư Ngụy Diên và trưởng sử Dương Nghi vốn căm hận nhau, mỗi lần cùng ngồi tranh luận, thường nảy sinh mâu thuẫn" (Gia Cát Lượng quyển 44 Phí Vĩ truyện”). Gia Cát Lượng đã có thái độ như thế nào đối với việc xung đột giữa Ngụy Diên và Dương Nghị? Theo sử chép “Lượng tiếc cái tài cán của Nghi, sự kiêu dũng của Ngụy Diên, thường giận ở chỗ thiếu của hai người mà không thể thiên lệch ai cả” (Tam quốc chí quyển 40 Dương Nghi truyện). Từ biểu hiện trên có thể thấy rằng Gia Cát Lượng đã khoác lên mình một bộ mặt không thiên lệch về phía bên nào hết. Nhưng khi ở trên Ngũ Trượng Nguyên, rõ ràng cái cân tình cảm và quyền lực đó nghiêng về phía Dương Nghi rồi. Ngụy Diên không được tham dự vào hội nghị bàn quyết sách trước lúc lâm chung của Gia Cát Lượng. Lại còn được sắp xếp là tướng quân đoạn hậu, đây cũng con như là đưa quyền chỉ huy tối cao cho Dương Nghi rồi. Sau khi Gia Cát Lượng chết, Dương Nghi “Bí mật không phát tang”, lại mệnh lệnh cho Phí Vĩ thử thăm dò ý đồ và tính toán của Ngụy Diên, Ngụy Diên nói với Phí Vĩ rằng: "Thừa tướng tuy mất, nhưng ta còn đó, các quan lại thân cận có thể phát tang để chôn cất, ta tự lĩnh quân tấn công giặc, đâu có thể vì cái chết của một người mà bỏ thiên hạ được sao? Huống hồ Ngụy Diên là ai? Sao có thể là bộ thuộc của Dương Nghi mà làm tướng đoạn hậu!”. Lời nói này của Ngụy Diên nếu lấy quan vị mà luận thì không coi là loạn, nếu như lấy việc công tư mà luận cũng không có gì là không hợp lý. Đối với Thục Hán mà nói phạt Ngụy là việc lớn của thiên hạ. Vì một cái chết của Gia Cát Lượng mà khi mà binh đã tới Vị Thủy, gần mười vạn đại quân phải thoái lui, bỏ việc Bắc phạt, đó chẳng phải là bỏ việc công, mà lo việc tư là gì. Thêm nữa sau khi Gia Cát Lượng chết Khương Duy cũng đã từng chín lần Bắc phạt, tài năng quân sự của Ngụy Diên hoàn toàn hơn hẳn Khương Duy, thế mà sao không được tiếp nhiệm của Vũ Hầu, gánh vác trọng trách phạt Ngụy đây? Ngoài ra, chức quan của Ngụy Diên hơn hẳn Dương Nghi, hoàn toàn không có lí gì phải phục tùng quyền chỉ huy của Dương Nghi cả. Chính bởi như thế Ngụy Diên mới “cùng Phí Vĩ tính việc đi ở, sau Vĩ viết và cùng ký tên với mình, để thông cáo cho chư tướng”. Điều này cũng chính là Ngụy Diên đã cùng với Phí Vĩ thương lượng từng bước việc tang vụ: Ai hộ tống linh cữu của Gia Cát Lượng về Thục, ai lĩnh binh tiếp tục Bắc phạt, hai người cùng đã ký tên với nhau, chuẩn bị thông cáo trong quân đội. Nhưng Phí Vĩ lại là kẻ khẩu thị tâm phi, tìm kế để thoát thân, khi Ngụy Diên vừa cưỡi ngựa ra đi, thì lập tức bội tín, giúp đỡ Dương Nghi điều quân lui về Thục. Đợi tới lúc Ngụy Diên điều binh đi xem xét tình hình của Nghi mới phát hiện ra rằng mình đã bị lừa, đại quân đã “theo quy củ của Lượng, mọi doanh trại đều đã lần lượt trở về”. Ngụy Diên đương nhiên vô cùng tức tối, lợi dụng cơ hội quân của Dương Nghi hành quân chậm chạp, đi trước một bước “lĩnh binh đi đường tắt về Nam”. Ý đồ của Ngụy Diên rất rõ ràng, bởi Dương Nghi đã nắm được đại quân trong tay, càng không thể cùng thương lượng được, chỉ có thể nhanh chóng trở về Thành Đô, tâu với hậu chủ. Dương Nghi cũng không chịu kém, hai người cũng lúc dâng tấu cho Lưu Thiên, trong biểu cả hai đều gọi đối phương là kẻ phản nghịch, trong một ngày cả hai biểu cùng tới. Lưu Thiện là kẻ không có chủ kiến, không định rõ được thị phi. Liền mời “Thị trung Đổng Doãn, Lưu phủ trưởng sử Tưởng Uyển”. Tưởng Uyển, Đổng Doãn đều là tâm phúc của Gia Cát Lượng, thêm một điều nữa là mối quan hệ đồng liêu trong triểu của hai ngươi với Ngụy Diên đều không tốt… Tưởng Uyển và Đổng Doãn cùng bảo vệ Dương Nghi mà nghi kị Ngụy Diên. Chính thế mà Lưu Thiiện đã ra lệnh cho “Tưởng Uyển lĩnh các doanh lên phía bắc” chuẩn bị để thảo phạt Ngụy Diên. Nhưng không đợi Tưởng Uyển tới nơi thì Ngụy Diên đã bị Dương Nghi giết rồi. Nguyên nhân chính là do Ngụy Diên “Tại Nam Cốc khẩu, sai binh đánh lại quân của Nghi, Nghi lệnh cho Hà Bình ở phía trước đánh Diên” ( Hà Bình tức Vương Bình, vốn là con nuôi nhà họ Hà, sau đổi lại họ thành Vương ) Ngụy Diên tại sao không trực tiếp trở về Thành Đô, mà lại ở Nam Cốc khẩu lấy binh ít mà đánh lại với quân của Dương Nghi đây ? Theo suy đoán có thể chính là bởi nguyên nhân khi nắm được tin Lưu Thiện phái Tưởng Uyển tới thảo phạt mình, Ngụy Diên đã không còn cơ hội để tới Thành Đô để biện minh với Hậu chủ được nữa. Trước tình huống này đối với Ngụy Diên là hoàn toàn bất lợi, bị Vương Bình khi lâm trận đã mắng rằng: “Công mất (chỉ Gia Cát Lượng) thân còn chưa lạnh, thế mà các người sao đã như thế ?” Quân lính đưới trướng của Ngụy Diên đều dao động “Binh lính đều biết lỗi ở Diên, không nghe lời dụng mệnh, nhân thế đều tan”. Kỳ thực cái gọi là “lỗi ở Diên” chỉ là bề nổi, binh lính đâu hiểu được những tranh chấp trong tầng lớp trên. Bọn họ chỉ biết phục tùng Lưu Thiện và Gia Cát Lượng, nay Hoàng đế và Thừa tướng đều đã đứng về phía Dương Nghi mà cho rằng Ngụy Diên làm phản, không muốn theo Diên đó thì cũng là chuyện thường tình. Trước tình thế quân sĩ tan tác, Ngụy Diên bất đắc dĩ chỉ có thể “Cùng một số người lưu vong, chạy vào Hán Trung, Nghi sai Mã Đại tới giết, dâng thủ cấp cho Nghi”. Dương Nghi lấy được thủ cấp của Ngụy Diên liền lấy chân đạp lên đầu cười mà rằng: “Đồ nô tài vô dụng, còn có thể làm ác không ?” sau đó Dương Nghi còn ra lệnh “Diệt ba họ nhà Diên” Tam Quốc chí quyển 40 – Ngụy Diên truyện. Chính bởi thế mà danh tướng một đời Ngụy Diên thân bị diệt, lại bỉ tru di ba họ. Không thể không nói đó là một bi kịch. Cuộc tranh chấp nội bộ giữa Ngụy Diên và Dương Nghi với kết cục là sự thất bại triệt để của Ngụy Diên mà chấm dứt. Sự thất bại của Ngụy Diên có cả những nguyên nhân khách quan và chủ quan. Về nguyên nhân khách quan, Ngụy Diên gặp phải sự bài xích và đố kị nhiều năm của Gia Cát Lượng, lại thêm Dương Nghi, Phí Vĩ căm ghét, tình hình khó khăn, thân cô thế cô. Về nguyên nhân chủ quan chính bản thân Ngụy Diên trong cuộc tranh chấp này đã xử lý không tốt, không nên dễ dàng tin tưởng Phí Vĩ, không nên trên đường lui quân đốt hết đường quay lại của quân đội, cho kẻ khác lấy đó làm cớ để khẳng định việc mưu phản của mình, càng không nên “Chặn ở Nam Cốc khẩu”, lấy vài ngàn người đi chống lại hơn mười vạn quân của Dương Nghi. Điều này hoàn toàn là lấy trứng chọi đá, không biết lượng sức mình. Tôi cho rằng tính cách của Ngụy Diên rất giống với Hàn Tín, chính là ở chỗ cả hai đều là những người giỏi dùng binh, là những kỳ tài quân sự, nhưng về phương diện chính trị lại cực kỳ ấu trĩ, ít mưu. 7 năm sau khi Ngụy Diên chết, Dương Hý người Thục trong cuốn “Quý Hán phụ thần tán” đã từng viết những lời bình sau “ Văn Trường tính tình thô lỗ lại ương ngạnh, nhận mệnh lúc khó, chế ngự giặc ngoài, giữ vững biên cương, không hòa hợp a dua, không tận trung được tới cùng. Dương Hý khẳng định công lao của Ngụy Diên “Chế ngự giặc ngoài, giữ vững biên cương”, than tiếc cho việc Ngụy Diên không thể tận trung tới cùng, căn nguyên cũng chính là bởi tính cách cương nghị bướng bỉnh, không hiệp lực, không a dua. Đánh giá này cũng coi là có phần công bằng với Ngụy Diên. Cuối cùng phải chỉ ra, cái gọi là sự “mưu phản” của Ngụy Diên hoàn toàn là do sự bày đặt bịa chuyện của La Quán Trung mà định thành tội danh. Trần Thọ về việc này chỉ ra kết luận “Ý Diên vốn không muốn bắc hàng Ngụy mà trở về nam, nhưng muốn giết Nghi, ngày thường các tướng đã không có ý giống nhau, bàn luận thường lấy ý của Lượng vốn thế, không tiện đi trái” Tam Quốc chí quyển 40 – Ngụy Diên truyện. Chuyện đáng cười chính là ở chỗ, Ngụy Diên đối đầu với kẻ thù của mình là Dương Nghi thì được gán cho cái tên là “có xương phản chủ”. Dương Nghi giết được Ngụy Diên rồi cứ tưởng mình công lao thực lớn, chức của Lượng ngoài mình ra thì không ai có thể đảm đương . Nhưng Gia Cát Lượng lúc sinh tiền đã sắp đặt sẵn “Nghi tính nóng nẩy lại nhỏ nhen, ý muốn Tưởng Uyển, Tưởng Uyển được giữ chức Thượng thư lệnh, Ích Châu thích sử” Hậu chủ chỉ cho Dương Nghi một chức danh hão “Bái làm Trung quân sư, không thống lĩnh quân, nhàn nhã”. Vì thế Dương Nghi mới nói lên lời oán hận: “Lúc Thừa tướng mới mất, ta đem quân diệt trừ họ Ngụy, thế mà nay lại rơi vào cảnh này! Thực làm cho người ta hối cũng không kịp nữa rồi”. Những lời này quả là đại nghịch bất đạo. Bị Phí Vĩ mật báo với hậu chủ, hậu quả thì không cần nói cũng có thể biết được. Dương Nghi bị phế làm thứ dân. Cuối cùng Nghi cũng tự sát. Cái chết của Dương Nghi chính là do tự mình gây nên, nhưng cũng thực sự đáng tiếc, bởi Dương Nghi cũng là một nhân tài hiếm thấy. Gia Cát Lượng khi Bắc phạt thường giao cho Nghi trù bị quân lương, quản lí chế độ binh lính… Thục quốc là nước nhỏ, nhân tài ít hơn nhiều so với Ngụy, Ngô. Gia Cát Lượng lúc sinh thời dung người không hợp, lại không biết định ra chế độ với bộ thuộc của mình, sau khi chết lại dẫn tới những cuộc tranh đấu nội bộ của chính quyền, càng như đổ dầu thêm vào đống lửa, việc Thục Hán suy vong chỉ là chuyện sớm muộn. Cái tội này Gia Cát Lượng cũng không thể chối cãi được. . ___________Auto Merge________________ . P/S: Link : http://vhphong.multiply.com/journal/item/34
Quá dài, đề nghị pác làm cái truyện audio cho nó hấp dẫn. Chứ thế này thì chịu. Em ko muốn đeo 2 mảnh ve chai.
mình có đọc qua những bài như này. nhưng thấy chưa ai có thể nói chính xác hoàn cảnh cụ thể rõ. chưa hẳn đã là đúng đâu. theo mình ngụy diên chết cũng 1 phần là lý do như trên. nhưng suy xét thì chắc chắn là không chính xác như trên. thời chiến quốc đâu có nghĩ như những nhà bình luận đâu. theo tớ đọc tập mà Ngụy Diên có giết Hàn Huyên . mà theo GCL nói là " theo chủ rồi phản chủ"--> mình nghĩ nhận xét này phần đúng nhiều hơn. tính cách mà La Quán Chung tạo ra cho Ngụy Diên như vậy thì mới đúng theo thời chiến quốc chứ :d
để đọc lại kỹ truyện lần nữa. hẹn mấy ngày nữa bàn luận lại với các U.. thực sự thì bây giờ cũng chỉ nhớ qua... chứ ko chắc chắn...
