Viêm phế quản co thắt (hay còn gọi là viêm phế quản dạng hen, viêm phế quản thể hen) là tình trạng thu hẹp tạm thời lòng phế quản, do co thắt các cơ trơn phế quản bị viêm. Ngoài ra, các tuyến phế quản bị viêm, tăng bài tiết chất nhầy làm cản trở lưu thông khí trong phổi. Hậu quả là gây ho khạc đờm, khó thở, thở rít, thở khò khè…. Bệnh lý thường xuất hiện ở trẻ nhỏ độ từ 2 – 6 tuổi nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên nhân gây bệnh Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm phế quản có thắt ở trẻ em, phổ biến nhất là do: - Nhiễm virut hợp bào đường hô hấp (RSV), sau đó thường có bội nhiễm vi khuẩn. Vi khuẩn thường gặp là phế cầu, tụ cầu, liên cầu, H.influenzae,… các vi khuẩn này thường xuyên kí sinh ở vùng mũi họng, khi sức đề kháng yếu thì chúng hoạt động mạnh lên, nhân lên, tăng độc tính. - Hệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển đầy đủ cũng là nguyên nhân dễ bị viêm phế quản co thắt, nhất là thời điểm giao mùa. - Cơ địa dị ứng cũng là nguyên nhân gây viêm phế quản co thắt. Trường hợp này thường khởi phát khi tiếp xúc với tác nhân dị ứng như bụi, lông gia súc, khói thuốc, phấn hoa, thức ăn, thuốc,… Dấu hiệu nhận biết viêm phế quan co thắt Nếu ở người lớn, các triệu chứng của viêm phế quản co thắt thường bị nhầm lẫn với bệnh lý hen phế quản thì ở trẻ nhỏ việc chẩn đoán lại càng khó khăn. Sở dĩ như vậy là bởi các dấu hiệu, triệu chứng của viêm phế quản co thắt ở trẻ nhỏ thường không rõ ràng. Một số dấu hiệu các bậc phụ huynh cần lưu ý để đưa con đi khám sớm và có hướng điều trị phù hợp, tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra. - Biểu hiện đầu tiên là sốt nhẹ, chảy nước mũi, ho, hắt hơi (rất giống với cảm cúm thông thường) - Sau đó có thể xuất hiện sốt cao, khó thở, thở khò khè, tiếng thở rít, thở nhanh nông - Co rút lồng ngực, co kéo cơ vùng cổ - Trẻ có thể bị nôn, nôn sau khi bú hoặc sau một kích thích như ho hoặc khóc Cách phòng ngừa bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ Với những tác động tiêu cực từ môi trường sống, bệnh viêm phế quản co thắt ngày càng phổ biến ở trẻ. Một số biện pháp dưới đây có thể giúp phòng ngừa nguy cơ mắc viêm phế quản co thắt cho trẻ: - Vệ sinh mũi họng cho trẻ thường xuyên bằng nước muối sinh lí, rửa bằng cách xịt nước muối biển. - Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu (nếu mẹ đủ sữa), trường hợp mẹ không đủ sữa thì cho uốn thêm sữa công thức nhưng phải phù hợp với độ tuổi tuổi. - Khi trẻ ăn dặm, cung cấp cho bé đầy đủ chất dinh dưỡng, chế biến thức ăn gồm 4 nhóm thực phẩm - Vệ sinh môi trường sạch sẽ, không gian nghỉ ngơi sạch sẽ, ấm về mùa đông, thoáng mát về mùa hè. - Rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chăm sóc bé, sau khi đi vệ sinh - Tránh để trẻ tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, đặc biệt khói thuốc lá Điều trị viêm phế quản co thắt ở trẻ an toàn Viêm phế quản có thắt ở trẻ em để lại nhiều biến chứng xấu, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của trẻ như viêm tai giữa, viêm phổi, suy hô hấp. Vì thế mà phải trị sớm, và điều trị đủ liều, đúng phác đồ. Tùy theo mức đồ mà có biện pháp khắc phục khác nhau, trường hợp nhẹ có thể chỉ cần dùng thuốc điều trị ngoại trú. Trường hợp nặng, nhất là có suy hô hấp thì phải nhập viện để điều trị theo chỉ phác đồ điều trị của các bác sĩ chuyên khoa hô hấp ở tphcm. - Điều trị triệu chứng: Điều trị triệu chứng là quan trọng nhất, như: + Sốt thì dùng thuốc hạ sốt + Ho đờm uống thuốc long đờm + Bù nước điện giải nếu có nguy cơ mất nước + Khó thở uống thuốc giãn phế quản - Điều trị nguyên nhân: Viêm phế quản co thắt do vi rút thì nói chung chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng. Nếu có bằng chứng về nhiễm khuẩn, thì phải dùng thuốc kháng sinh. - Điều trị suy hô hấp: Nếu có khó thở nhiều, co rút lồng ngực, tím tái,… thì phải điều trị suy hô hấp như thở oxy, thở máy,… Ngoài ra, điều trị tăng sức đề kháng, tăng cường miễn dịch, cũng rất quan trọng, vừa giúp phòng bệnh vừa giúp hỗ trợ điều trị.
