[vne] Ngộ nhận 'Tây là tốt'

Thứ ba, 17/9/2024, 11:03 (GMT+7)
Ngộ nhận 'Tây là tốt'

Tô Thức
Giảng viên

Tôi có một người bạn rất lạ. Khi còn ở Việt Nam, chị cho rằng giáo dục phương Tây rất hiện đại và tiên tiến, không cần sửa chữa gì, cứ bê nguyên về dạy ở Việt Nam là ổn.

Tuy nhiên, khi di cư tới một nước phương Tây, chị lại cho rằng giáo dục phương Tây rất kém. Học sinh không biết làm toán, không thể đọc hiểu... Vì vậy, phương Tây đang phải thu hút nhân tài từ các nước đang phát triển như Việt Nam để lấp chỗ trống này. Thực tế, đây cũng là những luồng ý kiến thường được bàn luận khi nói về giáo dục.

Theo tôi cả hai trường phái đều là cực đoan và ngộ nhận. Những nền giáo dục tiên tiến của phương Tây không hoàn hảo, nhưng cũng không hề kém.

Bắt đầu từ năm 2000, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) thực hiện Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (Programme for International Student Assessment - PISA) để đo lường khả năng của học sinh 15 tuổi ở các nước và vùng lãnh thổ trong và ngoài OECD, về toán, khoa học và đọc hiểu.

Kết quả PISA 2022 cho thấy những nước bị xem là lười học toán như Australia (487 điểm), Canada (497) có khoảng cách nhất định với Trung Quốc (552), Nhật Bản (536) nhưng lại tốt hơn nước chăm học toán là Việt Nam (469). Kết quả đọc hiểu cũng tương tự.

Việc bạn tôi cảm thấy Tây dốt toán là do hai hiệu ứng. Thứ nhất, chị đang lấy bản thân (là học sinh ưu tú của Việt Nam) để so sánh với môi trường xung quanh (có thể không phải môi trường ưu tú của nước bạn). Thứ hai là con người thường có xu hướng quy chụp suy rộng. Giống như việc tôi từng gặp một số người Australia cho rằng không nói được tiếng Anh thành thạo là có học thức thấp.

Còn chuyện các nước thu hút nhân tài là một chính sách khôn ngoan, không có nghĩa nền giáo dục của họ không có khả năng đào tạo nhân tài. Nếu nhìn vào danh sách người đoạt các giải thưởng danh giá như Nobel, Fields... chúng ta có thể bắt gặp một số người gốc Á, và nhiều người trong số này cũng được đào tạo từ nhỏ ở phương Tây.

Nói như vậy, nhưng giáo dục phương Tây cũng có ưu khuyết riêng. Nhìn về tổng thể, các nền giáo dục này chưa chắc đã hiệu quả hơn Việt Nam, nếu tính tới nguồn lực khổng lồ mà các nước tiên tiến đầu tư vào. Năm 2022, Australia chi 88,4 tỷ USD cho bốn triệu học sinh, trong khi Việt Nam chỉ đầu tư 12 tỷ USD cho 18 triệu học sinh. Tất nhiên, mọi so sánh đều là khập khiễng. Tuy nhiên, người làm giáo dục ở các nước tiên tiến vẫn hiểu rằng họ còn ở rất xa mức hoàn thiện và có những vấn đề cần đối mặt. Ví dụ, kết quả PISA của Australia trong hơn 20 năm qua thực tế là đi xuống đáng kể, chứ không đi lên.

Giáo dục các nước phương Tây thậm chí cũng phải đối mặt với những vấn đề mà giáo dục Việt Nam gặp phải. Ví dụ, Australia cũng có tình trạng thiếu giáo viên, và đầu vào ngành sư phạm quá thấp. Các nhà giáo từng cảnh báo việc này sẽ kéo chất lượng giảng dạy đi xuống, vì giáo viên ngoài truyền đạt kiến thức, còn cần truyền đạt niềm đam mê với kiến thức cho các em. Năm 2019, trong chiến dịch tranh cử thủ tướng Australia, ứng viên lưỡng đảng đều khẳng định giáo dục Australia có sự thiếu công bằng và còn xa mới đạt tới nền giáo dục tốt nhất thế giới.

Thế nhưng nền giáo dục tốt nhất thế giới được nhiều học giả tán dương và diễn đàn kinh tế công nhận vào năm 2018 là Phần Lan cũng không công bằng. Dựa trên kết quả tốt nghiệp trung học của hơn 400 trường trung học, tôi thấy phổ điểm của Phần Lan bình thường như bao nước khác, kể cả Việt Nam. Trường tốt nhất có điểm trung bình tốt nghiệp gần gấp đôi trường kém nhất (5,98/7 so với 3,13/7).




Nếu ở Việt Nam có phụ huynh đạp hàng rào cổng trường để cho con học trường điểm, thì ở Phần Lan cũng có một số phụ huynh chuyển hoặc thuê nhà để con được vào học trường tốt; mặc kệ chính phủ và nhiều nhà quản lý giáo dục đều cố gắng thuyết phục mọi người rằng không có sự khác biệt nào giữa các trường, trường tốt nhất là trường gần nhà nhất...

Vậy nên, khi học hỏi nền giáo dục tiên tiến, cần một sự tỉnh táo nhất định. Nếu không học hỏi thì không tiến bộ. Mà nếu học, thì cần biết cách chọn lọc phù hợp, hơn là kêu gọi sao chép mù quáng chỉ vì điều đó có ở phương Tây. Tôi cho rằng cả hai ngộ nhận trên đều nên được loại bỏ khỏi tâm thế khi chúng ta cắp sách đi học những nền giáo dục tiên tiến.

Thế mạnh lớn nhất của Việt Nam là hiếu học. Từ ngàn đời nay, người Việt Nam thức khuya dậy sớm học tập để có tri thức, có sức mạnh, có khả năng làm chủ cuộc sống của mình. Điều chúng ta còn chưa có đầy đủ là một nền giáo dục thực dụng hiệu quả cao, giúp người học tiết kiệm thời gian và có năng lực tốt.

Tô Thức

Ngộ nhận 'Tây là tốt' (vnexpress.net)

 

bọn này tốt giống thôi, mà giờ cũng hết tốt giống rồi

 

Dạng bài op-ed này có tính là cức chym không nhỉ?

 

Tóm tắt bài báo: "Giáo dục phương tây chưa phải hoàn thiện, xuất sắc. Tuy nhiên so với VN nó vẫn nhỉnh hơn".
Đọc xong cũng éo hiểu so sánh vậy để làm gì.

 

Nó tốt hơn thì chấp nhận học hỏi bú đít nó cho khôn.

Nó xàm lol thì đừng học.

Thế thôi, viết dài vl

 

Tưởng nói về mặt văn hóa xh, western defaultism.
Nên ban cái mục bạn đọc viết này!

 

nó có bắt 1 năm đổi 1 bộ sách không, rồi 2 bộ sách khác nhau nữa, mỗi trường mỗi bộ, nó có bằng mình chưa

 

Mục này kiểu cột xã luận của chuyên gia vô bình loạn á. Cũng không phải bạn đọc viết như bên Tâm sự.

 

Nó hơn chứ. Làm éo gì có chuẩn cứng đâu. Mỗi trường 1 kiểu, mỗi năm mỗi khác nhé. Ước mơ anh học sách của em có hại cho tư bản bán sách có cl mà được bao như Vịt

 

2 bộ còn chơi so le nữa cơ
Toán kết nối, tiếng việt cánh diều

 

Tế chết mẹ chủ thớt đi

 

Tàu, Nhật, Hàn nào "đổ xô" vậy !? Còn đi học thì đương nhiên, nó chạy trước mấy trăm năm thì đương nhiên phải học theo nó. Nhưng giờ gió đổi chiều rồi.

Trò nhiều bộ sách này là nó xúi Việt làm theo đấy, chứ Việt có tự nghĩ ra đ đâu.

 

Bọn Tàu Nhật Hàn đổ xô đi học hồi xưa là để ăn cắp trí tuệ về nước nó.
Còn xứ con lừa...

 

Nó mỗi trường một sách riêng cơ ))

 

Mới thấy sáng nay.

 

Suy cho cùng thì cũng kiểu hàng nội hàng ngoại. Này thì là do quan điểm, kệ moẹ thôi. Nói dong nói dài

 

nhân viên xiếc đoàn nào à ? sao lại vác cả trẻ con đi diễn thế kia

 

Quốc Cơ Quốc Nghiệp đó

 

So sánh vậy để khoá mõm bọn tự nhục lẫn bọn ngão nghệ đấy

 

Cái hình trên sai ghê, ngày xưa bầu show bên hải ngoại đã trả tiền usd gấp mấy lần việt nam. Nhiều khi đi diễn ở chùa còn nhiều cát xê hơn sân khấu lớn VN nữa.
-------------------
Quay lại bài giáo dục, Tây đúng là ko phải lúc nào cũng tốt nhưng những trường đại học danh giá của nó có tiếng, bằng cầm ra có giá trị quốc tế. Ủa mà đọc thấy nói về vấn đề bê nguyên cách giảng dạy về VN là ko nên. Uh đúng sai thiệt. Văn hoá môi trường giáo dục khác nhau, cơ sở vật chất còn yếu, chất lượng giáo viên còn ko đảm bảo, đem về là tạch