Xét nghiệm huyết thống theo dòng mẹ, hay còn được biết đến là xét nghiệm mtADN, sử dụng phân tích ADN ty thể để xác nhận mối quan hệ của một người với người thân và tổ tiên giả định thông qua dòng mẹ/dòng nữ. Xét nghiệm này cũng có thể cung cấp thêm thông tin cho các tình huống nghi vấn quan hệ mẹ-con, nhưng người mẹ lại không thể có mặt để xét nghiệm huyết thống. Xét nghiệm ADN theo dòng mẹ là gì ? Xét nghiệm huyết thống theo dòng mẹ là xét nghiệm đối chiếu các đặc trưng trên ADN ty thể (mtADN) để xác định xem những người tham gia xét nghiệm có chung huyết thống theo dòng mẹ hay không? Thật vậy, xét nghiệm ADN ty thể này có thể sử dụng để xác định xem đứa trẻ có mối quan hệ huyết thống theo dòng mẹ với bà ngoại, bác gái, mẹ, dì… hay không. Vì thế, xét nghiệm này cũng có thể được sử dụng như một bằng chứng bổ sung về mối quan hệ huyết thống trong trường hợp cần xác định huyết thống trực hệ mẹ-con mà người mẹ không thể cung cấp được mẫu xét nghiệm. Cơ sở khoa học của xét nghiệm theo dòng mẹ Ty thể là một bào quan quan trọng trong tế bào, có nguồn gốc cổ xưa là một loài vi khuẩn. Mặc dù qua thời gian tiến hóa rất dài, ty thể vẫn còn giữ lại hệ gen riêng, độc lập với bộ gen trong nhân tế bào. Hệ gen ty thể có dạng vòng, kích cỡ 16 569 bp (cặp ba-zơ) và đã đang được nghiên cứu nhiều. Một trong những ứng dụng của mtADN là xác định mối quan hệ huyết thống, dựa vào các marker có kích cỡ hàng chục đến hàng trăm bp. ADN ty thể có cả ở nam và nữ (vì thế, việc xét nghiệm ADN ty thể có thể thực hiện trên cả hai giới), nhưng chỉ có nữ giới mới có thể truyền ADN ty thể cho thế hệ tiếp theo. Đó là vì trong thụ tinh hình thành hợp tử, tinh trùng chỉ đóng góp một nửa bộ gen trong nhân, trong khi trứng chứa một nửa bộ gen nhân và toàn bộ ty thể trong tế bào chất. Qua các thế hệ tế bào, ty thể của mẹ tự nhân đôi và tồn tại trong mọi tế bào của cơ thể con. Như vậy, bà ngoại đã di truyền ADN ty thể cho các bác gái, mẹ và dì. Bác/dì có thể truyền lại ADN ty thể cho các con của họ, trong khi mẹ cũng sẽ truyền ADN ty thể của bà ngoại cho các con. Cứ tiếp tục như vậy. Xét nghiệm này phục vụ xác định mối quan hệ theo dòng mẹ: bà ngoại-cháu, anh chị em cùng mẹ, dì hoặc bác gái-cháu, anh chị em con bác/con dì. Đối tượng xét nghiệm huyết thống theo dòng mẹ Những người tham gia xét nghiệm phải có quan hệ theo dòng họ mẹ: bà ngoại-cháu, anh chị em cùng mẹ, bác/dì ruột-cháu. >> Xem thêm: Nên kiểm tra adn ở đâu tốt nhất
