Dân Trí | 77% doanh nghiệp không định tuyển nhân sự trẻ, mới tốt nghiệp

Doanh nghiệp vận hành 1 thời gian cũng sẽ tự tối ưu nhân sự thôi.. chứ hơi đâu nuôi nhiều người.

 

Hơn 80.000 lao động công nghệ bị sa thải: Gen Z đang gánh trọn cơn bão AI và bất ổn kinh tế, mô hình đi học rồi xin việc lung lay tận gốc

Theo Goldman Sachs, tỷ lệ thất nghiệp của Gen Z (20 - 30 tuổi) trong ngành công nghệ đã tăng nhanh hơn đáng kể so với các nhóm lao động khác, cho thấy họ là những người dễ bị tổn thương nhất.

Số liệu của Layoffs.fyi cho thấy dù chưa đầy tám tháng trôi qua trong năm 2025, ngành công nghệ toàn cầu đã ghi nhận hơn 80.000 lao động bị sa thải.

Trong bức tranh này, một nhóm nổi bật đang gánh chịu hậu quả nặng nề nhất: thế hệ Gen Z – những người trẻ tuổi mới bước vào thị trường lao động, mang theo hoài bão đổi mới nhưng lại trở thành nạn nhân đầu tiên của làn sóng chuyển dịch do trí tuệ nhân tạo (AI) và các biến động kinh tế vĩ mô chưa từng có.

Mô hình sụp đổ?

Từng được ca ngợi là công cụ tăng năng suất và giải phóng con người khỏi các công việc nhàm chán, AI đang tạo ra hàng loạt "tác dụng phụ", đặc biệt với lao động trẻ trong ngành công nghệ. Theo số liệu từ Layoffs.fyi, tính đến tháng 7/2025, 80.845 nhân sự công nghệ đã bị cắt giảm, với phần lớn rơi vào các vị trí mới bắt đầu sự nghiệp (entry-level) – nơi Gen Z chiếm tỉ lệ áp đảo.


Các "ông lớn" như Google, Meta, Microsoft và Amazon đang chuyển hướng chiến lược: thu hẹp đội ngũ kỹ thuật viên mới vào nghề, tăng đầu tư cho AI, và ưu tiên nhân sự kỳ cựu có thể cộng tác với máy móc để tạo ra giá trị cao hơn.

Một báo cáo từ Goldman Sachs thẳng thắn chỉ ra rằng, Gen Z là nhóm lao động có nguy cơ bị AI thay thế cao nhất trong toàn bộ thị trường việc làm.

Trong suốt thập kỷ qua, hàng triệu người trẻ đổ xô vào ngành công nghệ với niềm tin rằng "học coding là bảo hiểm nghề nghiệp cho tương lai". Thế nhưng, chỉ trong vòng hai năm trở lại đây, mô hình ấy đang lung lay tận gốc.

Theo TechCrunch, từ tháng 1/2023 đến nay, số lượng vị trí entry-level tech tại Mỹ đã giảm 35%. Ngay cả khi Gen Z có bằng cấp chính quy, kỹ năng lập trình và thực tập danh giá, họ vẫn không thể cạnh tranh với những công cụ như GitHub Copilot, ChatGPT hay Google Gemini – có thể tạo ra sản phẩm phần mềm hoàn chỉnh trong vài giờ.

Một khảo sát từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho thấy, gần 50% Gen Z tin rằng AI đã làm giảm giá trị bằng đại học của họ. Nỗi hoài nghi ấy không chỉ là cảm xúc, mà đang được xác thực bằng dữ liệu.

Tờ New York Post cho hay AI đang gây tác động trực tiếp lên các vị trí entry-level, đặc biệt trong lĩnh vực tech, nhờ khả năng tự động hóa các tác vụ lặp (ví dụ: kiểm thử phần mềm, viết mã đơn giản). Các công ty đang ưu tiên sử dụng những nhóm nhỏ được lãnh đạo bởi nhân viên có kinh nghiệm và được hỗ trợ bởi AI thay vì tuyển thêm người mới, khiến cơ hội cho người mới vào nghề giảm mạnh.

Thậm chí Goldman Sachs ghi nhận mức tăng thất nghiệp cho lao động công nghệ tuổi 20–30 tăng gần 3% từ đầu năm 2025, vượt xa các nhóm khác. Tập đoàn tài chính nổi tiếng này dự báo AI có thể thay thế 6 – 7% lực lượng lao động Mỹ trong thập kỷ tới.

Tờ Fortune thì cho hay các công ty lớn như Microsoft, Google, Meta đã sa thải gần 30.000 người, chuyển hướng đầu tư sang AI.


Tệ hơn, tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên mới tốt nghiệp đại học đã lên 5.5%, gần bằng với nhóm không học đại học, khiến mô hình cố kiếm tấm bằng đại học để xin việc càng lung lay.



Tuy nhiên, quy trách nhiệm hoàn toàn cho AI là sai lầm tai hại, và thậm chí có thể làm che mờ những vấn đề sâu xa hơn.

Tương lai u tối

Tờ Fortune nhận định giới phân tích gọi thị trường lao động hiện tại là "bình ổn lạnh": các công ty không ồ ạt sa thải nhưng cũng không còn mặn mà tuyển dụng, đặc biệt với nhân sự mới tốt nghiệp. Những người đã có việc thì giữ chặt vị trí, trong khi người mới ra trường loay hoay trong thị trường gần như đóng băng với tân binh.

Tiếp đó, các đợt tăng lãi suất kéo dài nhằm chống lạm phát đã làm suy yếu lòng tin của doanh nghiệp. Họ cắt giảm đầu tư dài hạn, bao gồm cả đội ngũ phát triển sản phẩm mới – nơi thường là bệ phóng cho người trẻ. Tình hình càng tồi tệ hơn bởi các xung đột thương mại chưa có hồi kết, khiến doanh nghiệp hoãn kế hoạch tuyển dụng vì sợ chính sách đảo chiều.

Ngoài ra, các công ty công nghệ than thiếu nhân sự chất lượng cao nhưng lại từ chối hàng trăm ngàn hồ sơ từ sinh viên mới tốt nghiệp. Nhiều vị trí "entry-level" lại đòi hỏi kinh nghiệm 3–5 năm, tạo ra rào cản gần như không thể vượt với Gen Z.

Một số chuyên gia cho rằng có sự chênh lệch giữa những gì các trường đại học giảng dạy và những gì các nhà tuyển dụng cần. Sinh viên mới ra trường có thể thiếu những kỹ năng mềm và khả năng giải quyết vấn đề thực tế mà các công ty đang tìm kiếm.

Theo Wall Street Journal (WSJ), vị trí entry-level đã giảm khoảng 17% từ tháng 4/2019, đặc biệt trong ngành tech và tài chính. Nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên có 3–5 năm kinh nghiệm, dù họ là "entry-level".

Sự "mất giá trị bằng cấp" (credential inflation) diễn ra khi nhiều vị trí yêu cầu trình độ cao hơn mà không mang lại lợi ích tương xứng.

Nếu không có những chính sách điều chỉnh từ chính phủ và sự thay đổi tư duy từ doanh nghiệp, Gen Z có thể là thế hệ "mất phương hướng nghề nghiệp đầu tiên của kỷ nguyên AI".


Nhưng không phải không có hy vọng.

Gen Z là thế hệ linh hoạt, giỏi tự học, và sáng tạo. Nhiều người đang xoay trục sang các ngành khó bị AI thay thế như thiết kế sản phẩm, phân tích hành vi người dùng, hoặc tích hợp AI vào dịch vụ sáng tạo. Các doanh nghiệp và nhà tuyển dụng cũng bắt đầu hiểu rằng giá trị của con người không nằm ở việc thay thế AI, mà ở khả năng kết hợp cùng nó.

Tóm lại, Gen Z đang đối mặt với một "cơn bão hoàn hảo". Họ bước vào thị trường lao động trong bối cảnh các công ty đang chuyển đổi mô hình kinh doanh, ưu tiên công nghệ hơn con người, trong khi nền kinh tế vĩ mô lại không ủng hộ việc tuyển dụng mới. AI không phải là "kẻ thù" duy nhất, mà là một phần của bức tranh lớn hơn, nơi những vấn đề cơ cấu và kinh tế đang cùng nhau tạo ra một thị trường lao động đầy thử thách.

Hơn 80.000 người mất việc trong ngành công nghệ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Đằng sau nó là một thế hệ đang bị thử thách bởi công nghệ mà họ từng được dạy rằng sẽ là tương lai của mình.

Thay vì chỉ đổ lỗi cho AI, đã đến lúc các nền kinh tế cần nhìn nhận lại cấu trúc thị trường lao động, cách đào tạo nhân lực và cách doanh nghiệp đang chọn lọc cơ hội cho tương lai. Nếu không, không chỉ Gen Z mà toàn xã hội sẽ phải đối mặt với một làn sóng "khủng hoảng việc làm kiểu mới" đang lặng lẽ lan rộng.

https://m.kenh14.vn/hon-80000-lao-d...-viec-lung-lay-tan-goc-215250807194550185.chn

 

phải làm có kinh nghiệm 5-10 năm mới có thể biết cái AI đúng sai ở đâu. Đến 35 tuổi là thải.

Đi giữa đường trưa nắng cũng thấy các chị em chạy gáp với xanh nữa.Miếng ăn càng lúc càng nhỏ

 

AI nó cũng chỉ là công cụ, muốn dùng nó đúng, hiệu quả cũng phải có kinh nghiệm nhưng nhiều nơi đang nghĩ đơn giản là vứt cho nó làm hết là xong. Nguyên tuần này ta đã phải đi xử lý 2 đống cức sản phẩm AI do mấy tay trong công ty sản xuất ra.
Còn về vụ không tuyển trẻ mới ra trường thì cũng phải thông cảm cho doanh nghiệp. Giờ chẳng hạn công ty đang cần 1 đứa làm được việc, mà CV mấy cháu 2k3 2k4 kinh nghiệm toàn bán hàng siêu thị, toptopker (vâng, rất nhiều cháu đề CV kinh nghiệm là làm toptop)... thì ai muốn tuyển. Chưa kể các sếp toàn tầm 50t, cách nhau đến 1,5 thế hệ thực sự là khá khó làm việc.

 

Ơ
Thế những đứa trẻ hiểu chuyện thường không có kẹo là thật ahhh

 

phán câu nghe pùn thật

 

Nay lại mở cái tuyển dụng lên , coi toàn phải có câu dưới 35

 

Khổ nỗi giờ thế hệ mới mấy đứa có tư duy thì ít mà ăn sẵn thì nhiều vl từ sau khi AI đẻ ra bọn trẻ nó lười hẳn toàn ăn sẵn, mà để dùng AI hiệu quả thì cũng cần não chứ đâu phải cứ thế mà dùng. Hậu quả thì bọn mới (tất nhiên tùy đứa) cẩu thả, lạm dụng AI mà đ tư duy gì
Ok AI thì chúng ta già đầu rồi dùng cũng đỡ hơn tí chứ thực sự giờ nó bóp lao động vl

 

Hậu quả việc tuyển dụng bọn mới ra trường + genz + lười + thích ăn sẵn.
từ hồi cách đây vài năm đã có sự báo động về bọn này về việc không có khả năng tìm ref mà cứ thích dùng những cái free có sẵn rồi

 

Mới đi phỏng vấn bv TĐ nọ thì không được tuyển vì sắp đi học ck1
Đứa em đi cùng thì zô

 

Không sao, không ai tuyển mới ra trường thì ta chạy grab, hẹ hẹ. Chạy 1 tgian thấy lương cao hơn đám bạn mới đi làm lại nghĩ ráng chạy 1 vài năm kiếm tiền cũng đc, hẹ hẹ

 

Chạy grab ôm kiếm tiền để lên grab car

 

nhà vợ gần biển nên về bí quá thì mua cái bè nhỏ tập đi biển gần bắt cá

 

Học cho lắm hạn sử dụng hơn 10 năm tí

Đầu tư giáo dục việt nam phí tiền

Dạy vớ vẩn thì lắm, phí thì ngày càng đắt

 

Giáo dục: lớp 1-12
Đào tạo: sau 12
Trước chia 2 bộ riêng là bộ giáo dục và bộ đại học, năm 9 mấy thì nhập vào thành bộ giáo dục và đào tạo
Tới năm 201x thì tách các trường cao đẳng dạy nghề về bộ thương binh
2025 giải tán bộ thương binh thì các trường cđ nghề lại quay về bộ dục
Tương tự, tư vấn du học trước bộ dục và các sở dục chỉ quản đi du học chữ, không quản du học nghề (bộ thương binh mang tiếng quản nghề nhưng méo làm gì, chỉ chăm chăm vào cái chỉ tiêu xuất khẩu lao động để bú đẫm, kệ mie tụi tư vấn nó vặt đồng bào), giờ sáp nhập thì bộ dục quản hết mảng tvdh và du học nghề, nhưng thực ra cũng kệ mie thị trường tự điều chỉnh, tự vận hành.
Công cụ quản lý trước đây là giao chỉ tiêu đào tạo cho các trường, nhưng hiện tại xu thế cắt tiền từ trung ương, giao tự chủ cho các trường tự bơi thì đúng nghĩa mày tuyển sinh được thì sống, không tuyển được thì tèo, làm gì còn khả năng định hướng, phân luồng đào tạo nữa

 

Mô hình đi học bài bản rồi xin việc nó phù hợp với những người có trình độ và định hướng là nhân sự cấp cao hơn. Còn đám dalit học đại học cho có rồi ra trường xin việc thì vẫn phải học để có tấm bằng lận lưng thôi dù thực tế giờ nó đang không còn phù hợp dần thật. Mình mày xuyên không về thời đó đi XKLĐ hàn quốc 5 năm xong về đi học ĐH cũng chưa muộn, nhà éo có tiền đi lên từ con số 0 nó vất vả vkl, đi 5 năm có vốn về làm gì cũng dễ.

 

Xã hội hoá giáo dục và y tế
Bản chất là
Á á ụ oẹ

 

Tâm lý gia đình thôi.
Cha mẹ nào cũng muốn con học hết 12, rồi học đại học. Chưa biết tương lai thế nào nhưng phải theo con đường đó để nở mày nở mặt với thiên hạ, hàng xóm láng giềng đã. Mấy ai chấp nhận cho con đi học nghề ngay. Mang tiếng trung cấp sao đem khoe đc.

 

Cha mẹ thì ai cũng muốn tự hào, muốn khoe về con cái mà. Sáng ra đi tập thể dục, đi ăn gặp bạn bè người quen hỏi cháu nhà chị chuẩn bị thi/học trường nào? Đa số sẽ muốn câu trả lời của mình sẽ là 1 trường đại học nào đó (có tiếng càng tôt), chứ ít người sẵn sàng nói "học kém hay nhà không có điều kiện nên cho đi học nghề".