Ru-Kà đại chiến, ba năm không còn đường về

Nga: lào gì cũng tôn

 

Chỉ vài giờ trước, Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu ECB đã bắn phát súng cuối cùng vào kế hoạch tài trợ lớn nhất còn lại dành cho Ukraine. ECB từ chối đứng ra bảo lãnh khoản vay bồi thường trị giá 140 tỷ euro vì cho rằng điều này vi phạm nhiệm vụ của họ. Nói cách khác, ECB khẳng định họ không thể biến chính sách tiền tệ thành chính sách tài khóa dù Ukraine đang cần cứu trợ khẩn cấp.

Nhưng đây mới là điều không ai nói ra. Hoa Kỳ không muốn sử dụng bất kỳ phần nào trong số tài sản Nga bị phong tỏa.

Theo Politico dẫn hai nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu, Washington đã nói với đặc phái viên trừng phạt của EU “theo cách không thể hiểu lầm” rằng mục tiêu của họ là trả lại tài sản cho Nga sau khi ký thỏa thuận hòa bình. Kế hoạch hòa bình 28 điểm của chính quyền Tổng thống Trump đề xuất giải ngân 300 tỷ euro dự trữ ngân hàng trung ương Nga. Một trăm tỷ được đưa vào quỹ tái thiết do Mỹ dẫn dắt và Hoa Kỳ hưởng 50 phần trăm lợi nhuận. Phần còn lại trả lại cho Moscow. Châu Âu giữ tài sản nhưng Mỹ quyết định số phận. Ukraine không nhận gì.

Hệ quả thật tàn khốc. Ukraine đang đối mặt mức thiếu hụt tài chính 90 tỷ euro cho năm 2026 và 2027. Chương trình IMF vừa kết thúc. Hỗ trợ song phương từ Mỹ bị đóng băng cho đến khi đàm phán hòa bình tiến triển. Phương án của EU đòi hỏi sự đồng thuận của toàn bộ 27 quốc gia thành viên, bao gồm Hungary. Bỉ từ chối tham gia nếu không có bảo đảm pháp lý tuyệt đối về 185 tỷ euro nguy cơ bị Nga kiện. Slovakia tuyên bố rút lui hoàn toàn.

Ngày 18 tháng 12 là hạn chót của hội nghị EU. Nếu không đạt được thỏa thuận, Ukraine bước vào năm 2026 trong tình trạng phải cắt giảm chi tiêu quốc phòng trong khi quân đội Nga tiến lên từng ngày. Việc ECB từ chối cho thấy quy định nội bộ được đặt cao hơn khủng hoảng toàn khu vực. Còn Washington cho thấy tài sản Nga chỉ là con bài thương lượng, chứ không phải quỹ tái thiết cho Ukraine.

Hai trụ cột từng được xem là nền tảng hỗ trợ phương Tây cho Ukraine đang lung lay cùng lúc. Đây không còn là bất đồng chính sách. Đây là kiến trúc của sự bỏ rơi đang hình thành ngay trước mắt.